به گزارش صنعت نویس، محسن قاسم جهرودی مدیرعامل سایپا اواخر هفته گذشته و در حاشیه رونمایی از محصول جدید این شرکت (رهام)، ضمن اشاره به داخلی بودن پلت فرم آن، گفته که "موضوع تحریم ها یک جوک است." با خروج آمریکا از برجام، تحریم های سختگیرانه این کشور و فالوورهایش علیه خودروسازی ایران فعال خواهد شد تا دومین صنعت بزرگ داخلی در محاصره اقتصادی قرار گیرد.

هرچند خودروسازی کشور در گذشته نیز طعم تلخ تحریم ها را چشیده، با این حال، آن طور که از شواهد و قرائن پیداست، این بار قفس های تحریم تنگ تر از قبل خواهد بود و آمریکایی ها به دنبال زمین گیر کردن صنعت خودرو ایران هستند. شرایط به شکلی است که حتی خوشبین ترین فعالان صنعت خودرو نیز که پیش تر تحریم را کم اثر و یک فرصت می دانستند، حالا از اثرات به شدت مخرب آن بر صنایع خودرو و قطعه می گویند. اصلا اینکه خودروسازی ایران در اولویت تحریم قرار گرفته، خود گویای برنامه های خطرناک آمریکا برای این صنعت است و می طلبد تا برنامه ریزی دقیقی برای مقابله با این شرایط لحاظ شود، البته اگر باور کنیم و آن را شوخی نگیریم.

در این اوضاع و احوال اما مدیرعامل سایپا می گوید "تحریم جوک است." کسی چه می داند، شاید جهرودی به عنوان مدیرعامل دومین خودروساز بزرگ ایران می خواهد روحیه پرسنل این شرکت و مشتریان را در مواجهه با تحریم ها بالا نگه دارد و یا بیش از حد از رونمایی "رهام" ذوق زده شده، که تحریم ها را جوک دانسته است، اما به نظر می رسد خود نیز به جد می داند این اتفاق (تحریم) شوخی نیست. بیایید مروری کنیم اثرات فعلی و آتی تحریم را بر صنعت و بازار خودرو و آنگاه به این پرسش پاسخ دهیم که تحریم جوک است یا آنچه مدیرعامل سایپا می گوید.

1-هنوز تحریم های صنعت خودرو فعال نشده، با این حال بیشتر خودروسازان خارجی حاضر در ایران (به جز چینی ها)، سوار بر موج آمریکایی ها شده و قصد خروج از کشور را دارند. پژو، سیتروئن، رنو، کیا و هیوندایی از جمله خودروسازانی هستند که با بازگشت تحریم ها از نیمه مرداد امسال، از ایران خواهند رفت تا اولین ضربه سهمگین ناشی از تحریم بر پیکره خودروسازی کشور وارد شود. با خروج این شرکت ها از ایران، بیشتر ارتباطات خارجی خودروسازی ایران قطع خواهد شد و بنابراین روند انتقال دانش فنی و تکنولوژی روز خودرو به کشور نیز متوقف می شود. این موضوع بدون شک سبب خواهد شد صنعت خودرو ایران بیش از گذشته از جهان خودروسازی عقب بیفتد. در این بین، سایپا به طور مستقیم از ناحیه خروج سیتروئن و رنو و کیا متضرر خواهد شد، چه آنکه با آنها همکاری مشترک دارد و می خواست با توسعه مشارکت ها، درجه کیفی و فنی خود را بالا ببرد. همچنین به احتمال فراوان، سایپا دیگر نمی تواند به مونتاژ کیا سراتو ادامه دهد و بنابراین لوکس ترین و گران قیمت ترین محصول خود را از دست خواهد داد.

2-با وجود داخلی سازی های که در خودروسازی ایران طی تقریبا دو دهه گذشته صورت گرفته، این صنعت هنوز هم به قطعات خارجی وابسته است و این وابستگی به وضوح خود را در تحریم های قبلی نشان داد. حال با بازگشت تحریم ها، روند ارسال قطعات خارجی به کشور بسیار کند و حتی از جانب تامین کنندگان اصلی قطع خواهد شد. در نتیجه این اتفاق، دومین ضربه مهلک بر خودروسازی کشور وارد خواهد آمد و آن، کاهش تیراژ و حتی توقف تولید برخی محصولات است. در دوره قبلی تحریم، تیراژ خودروهای داخلی به حدود یک سوم کاهش یافت و برخی محصولات نیز با توقف تولید مواجه شدند و حال با توجه به سختگیرانه تر بودن تحریم های پیش رو، اگر نگوییم شرایط بدتر خواهد، امید چندانی به بهتر شدن هم نیست.

3-اگرچه تکیه هرچه بیشتر بر تولید داخل به خصوص در دوران تحریم، بهترین تصمیم ممکن برای ادامه حیات خودروسازان است، با این حال آن طور که قطعه سازان می گویند، تحریم های پیش رو گریبان آنها را نیز به شدت خواهد فشرد. به گفته قطعه سازان، ممکن است تحریم ها مانع از تامین مواد اولیه موردنیاز صنعت قطعه شوند و این یعنی محدود شدن دسترسی خودروسازان به قطعات داخلی. در این شرایط با توجه به محدودیت دسترسی به قطعات خارجی در دوران تحریم، به نظر می رسد تولید خودروهای داخلی حتی ایرانی ترین آنها (از جمله همین رهام که گفته می شود پلت فرم آن نیز داخلی است) به مشکل خواهد خورد. احتمالا مدیرعامل سایپا که سابقه ای طولانی در خودروسازی و قطعه سازی دارد، خود به خوبی یادش هست که در دور قبلی تحریم ها، خودروهایی مانند پراید و پژو 405 و سمند نیز به عنوان محصولاتی به اصطلاح ساخت داخل و حتی ملی، چگونه به خاطر کمبود قطعاتی بعضا بسیار کوچک، ناقص به تولید می رسیدند.

4-ثابت شده که یکی از اصلی ترین اهداف آمریکا از تحریم ایران، تضعیف منابع ارزی کشور است و از همین رو تحریم نفتی در دستور کار آمریکایی ها قرار گرفته است. طبق برنامه دولت آمریکا، نفت ایران از آبان ماه تحریم خواهد شد و و این یعنی کاهش شدید ورود ارز به کشور. طبعا وقتی منابع ارزی تحلیل رفته و ورودی ارز هم نزولی شود، خودروسازی و قطعه سازی کشور نیز به عنوان صنایع ارزبر، تحت تاثیر این ماجرا قرار گرفته و با مشکلات و موانع بزرگی برای تامین قطعات و مواد اولیه مواجه خواهند شد و در این شرایط، پایه های دومین صنعت بزرگ ایران به شدت خواهد لرزید.

آقای جهرودی، خودتان قضاوت کنید که با این شرایط، تحریم جوک است یا شما جوک می گویید؟