به گزارش خبرنگار صنعت نویس،سایپا که از مدت ها قبل کار روی طراحی محصولات جدید روی پلت فرم X90 رنو را آغاز کرده، هفته گذشته نخستین تصاویر از این محصول را منتشر کرد. تغییرات سایپایی ها روی X90 اما تنها منحصر به اتاقک های آن نبوده بلکه این شرکت نامی جدید را نیز برای این خودرو در نظر گرفته و آن را P90 گذاشته اند. در باب این اقدام سایپا دو نگرانی عمده وجود دارد که دومین خودروساز بزرگ ایران فعلا پاسخی به آنها نداده است. مورد نخست، احتمال شکایت رنو از سایپا به دلیل دست بردن در پلت فرم متعلق به این شرکت است. رنو، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و دو خودروساز بزرگ کشور اوایل دهه 80 قراردادی در قالب پلت فرم مشترک X90 به امضا رساندند و چند سال بعد، ابتدا تندر-90 و بعدها وانت تندر ، پارس تندر، تندر پلاس و ساندرو نیز روی پلت فرم موردنظر ساخته شدند. در نهایت اما رنو پس از اعمال تحریم های سختگیرانه آمریکا علیه خودروسازی ایران، با ایران خودرو و سایپا قطع همکاری کرد و نتیجه آن، توقف تولید خانواده L90 در کشور بود. چند ماه پیش اما با نزدیک شدن تولید محصولات رنو در ایران به مرز توقف، خبر رسید سایپا و دانشگاه علم و صنعت ایران مشغول پیش بردن پروژه ای مشترک با یکدیگر در زمنیه طراحی و ساخت پلت فرم هستند، پلت فرمی که کمی بعد مشخص شد همان X90 رنو بوده و اصلا طراحی جدیدی در کار نیست. در این پروژه قرار است اتاقک های جدید روی پلت فرم موردنظر ساخته شود؛ در واقع سایپا می خواهد روی پلت فرمی که متعلق به شرکتی دیگر است و به دلیل تحریم، قرارداد و ارتباط با خودروسازی کشور را قطع کرده، اتاقک مخصوص خود را نصب کند. این در حالی است که بعید به نظر می رسد رنو نه در قرارداد خود با خودروسازان ایرانی و نه حالا که تحریم ها برقرار است، مجوزی بابت تولید محصولات جدید روی پلت فرم X90 صادر کرده باشد. رنو طی این سال ها که به تولید محصول در ایران مشغول بود، هرگز اجازه تخطی خودروسازان ایرانی را از کیفیت نداد و مستقیم بر روند تولید نظارت داشت. با چنین پیش زمینه ای، سخت می توان پذیرفت رنو اجازه داده باشد سایپا بدون حضور و نظارت این شرکت، تولید روی پلت فرم X90 را آن هم با اتاقک هایی جدید (اتاقک های طراحی شده بدون اعمال نظر رنو روی آنها)، از سر بگیرد. به هر حال رنو چون مالک معنوی پلت فرم X90 به حساب می آید، استفاده غیر قانونی و بدون مجوز از آن توسط هر خودروسازی به ویژه سایپا، می تواند تبعات حقوقی به دنبال داشته باشد. در نهایت اینکه اگر بر فرض رنو در زمان عقد قرارداد، مجوزی برای تولید محصولات جدید روی پلت فرم X90 را داده باشد، این مجوز شامل ایران خودرو نیز هست و این شرکت هم می تواند محصولات مختص خود را روی این پلت فرم تولید کند.
اما نکته مهم دیگر در مورد محصول P90 سایپا، افت کیفی احتمالی این محصول در مقایسه با تندر-90 است. تجربه نشان می دهد داخلی سازی در خودروسازی ایران خواه در سطح قطعات باشد و خواه در سطح محصولات، معمولا به افت کیفی می انجامد. داخلی سازی پراید و پژو 206 و پروژه داخلی سازی پژو 405 و آتش سوزی های پس از آن، از جمله تجربه های ناکام داخلی سازی در صنعت خودرو ایران به شمار می روند و هیچ بعید نیست P90 سایپا هم به این لیست اضافه شود. اتفاقا در مقطع فعلی که خودروسازی ایران در تحریم قرار دارد، احتمال افت کیفی بسیار بیش از گذشته است و رنو نیز قطعا نگرانی هایی جدی در این ماجرا دارد.