رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت، در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، لغو الزام خودروسازان به تولید با استاندارد یورو5 از ابتدای سال 98 و موکول شدن این کار به 6 ماه بعد از لغو تحریم‌های صنعت خودرو را خواستار شد.

بر اساس مصوبه سال 97 دولت و قانون هوای پاک، خودروسازان موظفند، در سال 98 محصولات خود را با استاندارد یورو5 تولید و عرضه کنند، در غیر این صورت از شماره‌گذاری خودروها جلوگیری خواهد شد.

وزیر صنعت در حالی تولید خودروها با استاندارد یورو5 از 6 ماه پس از لغو تحریم‌های صنعت خودرو را خواستار شده که اصلاً مشخص نیست، این تحریم‌ها چه زمانی برداشته خواهد شد و در مجموع، لغو یا عدم لغو تحریم ها با ابهام روبرو است.

رحمانی در نامه خود دلیل این درخواست را افزایش قیمت تمام شده تولید خودرو عنوان کرده، در حالی که به گفته مدیران صنعت خودرو و قطعه سازی، تولید با استاندارد یورو5 باعث افزایش قیمت خودرو نمی‌شود.

فرشاد مقیمی، مدیرعامل ایران خودرو اخیراً در مراسم رونمایی از محصولات یورو۵ این شرکت، تاکید کرده بود: ارتقای استاندارد آلایندگی خودروها و تولید با استاندارد یورو5 افزایش قیمتی را در پی نخواهد داشت.

مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه سازان نیز در این مورد گفته بود: برخلاف صنایع دیگر که ممکن است، تغییرات در آنها با افزایش قیمت همراه باشد، اما ارتقای پیشرانه این خودروها منجر به گران‌شدن خودرو نمی‌شود.
* اذعان قطعه سازان و خودروسازان به عدم افزایش قیمت خودرو

علاوه بر مدیرعامل ایران خودرو و دبیر انجمن قطعه سازان، حبیب هاشمی‌فرد، عضو انجمن قطعه‌سازان که تولیدکننده قطعات با استاندارد یورو 5 است، نیز در این مورد با تشریح جزئیات ارتقاء استاندارد خودروهای داخلی به یورو 5 گفته بود:‌ بابت این ارتقاء هیچ افزایش قیمتی در قطعات تحویلی به خودروسازان نداشته‌ایم.

به گفته وی، این تغییرات طوری صورت گرفته که قیمت هیچ یک از قطعات خودرو بابت آن تغییر نمی‌کند و ما نیز هیچ افزایش قیمتی بابت ارائه سیستم کنترل موتور با استاندارد یورو 5 به خودروسازان نداشته‌ایم.

وی گفته بود: ایران‌ خودرو این شرط را برای ما گذشته بود که استاندارد خودروها از یورو 4 به یورو 5 طوری تغییر کند که هیچ قطعه‌ای در خودرو نیاز به تغییر نداشته باشد و همه قطعات با نرم‌افزار جدید و کالیبراسیون جدید همخوانی پیدا کنند، در این مورد حتی کاتالیست خودروها نیز ثابت بوده است.

هاشمی فرد ادامه می‌دهد: به گفته هاشمی‌فرد، تفاوت خودروهای دارای استاندارد یورو 5 با خودروهای دارای استاندارد یورو 4 در کم بودن مصرف سوخت خودرو و همچنین پایین بودن سطح آلاینده‌های زیست‌محیطی است.

به این ترتیب مشخص نیست چرا وزیر صنعت، جلوگیری از افزایش قیمت خودرو را به عنوان یکی از دلایل درخواست خود برای لغو مصوبه تولید خودرو با استاندارد یورو 5 عنوان کرده است.

* تأکید سازمان استاندارد بر عدم تخریب کاتالیست خودروها

این درخواست رحمانی در حالی مطرح شده که معمولا خودروسازان در مقابل اجرای استانداردهای جدید مقاومت می‌کنند و در سال‌های قبل نیز چندین مرتبه مهلت‌های مختلفی برای اجرای استانداردها به شرکت‌های خودروساز داده شده است. وزیر صنعت در نامه خود به جهانگیری، عدم امکان تولید و توزیع سوخت یورو 5 را عاملی برای تخریب کاتالیزور خودروها عنوان کرده در حالی که مسئولان وزارت نفت از برنامه‌ریزی برای تولید بنزین با استاندارد یورو5 خبر داده‌اند.

وحید مرندی مقدم، معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد اخیراً در این مورد در پاسخ به این سؤال فارس که به گفته خودروسازان، نبود بنزین یورو 5 باعث آسیب دیدن خودرو و کاتالیست آن می‌شود، گفته بود: این‌طور نیست، این همان داستان مرغ و تخم‌مرغ است که بین خودروسازان و وزارت نفت تکرار می‌شود، زیرا خودروسازان مدعی معیوب شدن خودرو در اثر استفاده از بنزین یورو 4 در خودروی یورو 5 هستند و در عین حال، وزارت نفت نیز معتقد است، استفاده از بنزین یورو 5 در خودروی یورو 4 باعث اتلاف منابع انرژی می‌شود.

وی با بیان اینکه سازمان محیط زیست مُصر بر اجرای استاندارد یورو ۵ در تولید خودروها است، گفته بود: این موضوع، مصوبه دولت است و سازمان محیط زیست نیز بر آن تاکید دارد. سازمان استاندارد هم مصر است و خودروسازان باید آن را اجرا کنند.

* مهلت دهی چندباره به خودروسازان برای اجرای استانداردها

یکی از نمونه های تعویق در اجرای استانداردهای صنعت خودرو، اتفاقی بود که در سال 96 رقم خورد و آن هم دستور شریعتمداری وزیر وقت صنعت مبنی بر مهلت دهی دوباره بابت تولید خودروهای غیراستاندارد بود.

طبق مصوبه سال 95 شورای سیاست‌گذاری خودرو و شورای عالی استاندارد که با حضور مدیران شرکت‌های خودروساز صادر شده بود، خودروهای داخلی باید از دی 97 مطابق با استانداردهای 85گانه تولید می شدند.

این الزام طبق معمول مورد انتقاد خودروسازان قرار گرفت و مقاومت‌هایی برای اجرای آن صورت گرفت تا آنجا که هاشم یکه زارع مدیرعامل سابق ایران خودرو در یک همایش خودرویی گفت که برخی طرف‌های خارجی مانند شرکت بنز اعلام کرده‌اند که نمی‌توانند استانداردهای جدید را اجرا کنند.

در نهایت، فشار خودروسازان منجر به دستور وزیر صنعت برای بازنگری در اجرای استانداردهای 85گانه شد تا مهلت جدیدی بابت تولید خودروهای غیراستاندارد به خودروسازان داده شود. در این راستا برنامه زمان‌بندی جدیدی برای ارتقای استانداردهای خودرویی تدوین شد، هرچند باز هم در بخشی از آن به خودروسازان مهلت دوباره داده شد.

نیره پیروزبخت، رئیس سازمان استاندارد در این مورد با بیان اینکه اجرای 3 مورد از استانداردهای 85 گانه خودرو به تعویق افتاده است، به فارس گفته بود: برای اجرای این سه مورد استاندارد، نیاز به قطعاتی هست که فعلا نه امکان تولید داخل آنها وجود دارد و نه می‌توان آنها را به کشور وارد کرد.

به گفته وی، سه شاخص تعلیقی شامل «نشان‌دهنده تعویض دنده»، «نشانگر میزان باد لاستیک‌ها و شاخص نشان‌دهنده چراغ روشن روز در خودروهای سواری» و همچنین ترمز هوشمند با قابلیت کاهش سرعت یا توقف حرکت خودرو است.

همچنین شاخص نشانگر میزان باد تایر در خودروهای تجاری و سنگین نیز جزء استانداردهای تعلیقی است که در شرایط کنونی امکان برآورده شدن آنها وجود ندارد.

در هر حال، به گفته کارشناسان صنعت خودرو و محیط زیست، ارتقاء استاندارد تولید خودرو نقش بسیار مهمی در مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا و کیفیت خودروها دارد و در این شرایط درخواست بالاترین مقام وزارت صنعت از دولت برای تعویق طولانی مدت در اجرای مصوبات دولتی ارتقاء استانداردها اقدامی تعجب برانگیز است.
فارس