مروری بر جریان گردش چک در شبکه بانکی از این حکایت دارد که در آخرین آمارها در بهمن ماه سال گذشته حدود ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار فقره چک مبادله شده که نسبت به دی ماه تا ۰.۲ درصد کاهش داشته است. حجم چک‌های مبادله‌ای نیز حدود ۷۳ هزار میلیارد تومان است که رشد ۹.۹ درصدی دارد. از مجموع چک‌های مبادله شده هشت میلیون و ۲۰۰ هزار فقره (۵۸ هزار میلیارد تومان) وصول و یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره (۱۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان) برگشت خورده است.

بررسی آمار چک‌های برگشتی در استان‌ها که از سوی بانک مرکزی ارائه شده، با نکات جالبی از جمله اختلاف قابل توجه بین پایتخت و سایر استان‌ها همراه است. از مجموع ۷۳ هزار میلیارد تومان چک‌های مبادله شده ۶۱.۲ درصد مربوط به استان تهران بوده و بعد از آن استان خراسان رضوی و همچنین استان اصفهان قرار دارند.

اما در مورد یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره چک‌ برگشتی باید یادآور شد که تعداد آنها نسبت به بهمن دو سال پیش ۱.۱ درصد و از نظر مبلغ (حدود ۱۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان) ۱۶.۱ درصد افزایش دارد. در بین آمار چک‌های برگشتی سهم بالای استان تهران دیده می‌شود که ۳۵.۷ درصد تعداد و ۵۸ درصد مبلغ کل را به خود اختصاص داده است.

از چک‌های مبادله شده در تهران حدود ۵۱۷ هزار فقره که مبلغی حدود ۸۷۰۰ میلیارد تومان را شامل می‌شود، برگشت خورده است. از این تعداد حدود ۴۹۸ هزار فقره به مبلغی نزدیک به ۸۳۰۰ میلیارد تومان به دلیل کسری یا نبود موجودی برگشت خوده است که نشان از برگشت ۹۵ درصد چک‌های پایتخت نشینان در نتیجه نبود پول دارد. همچنین استان‌های اصفهان با ۶.۱ درصد، خراسان رضوی با ۵.۲ درصد و آذربایجان شرقی با ۳.۳ درصد بعد ازتهران از لحاظ چک‌های برگشتی قرار دارند.

چک‌های برگشتی در حالی در مسیری هر چند کند اما روبه رشد حرکت می‌کند که در سال‌های اخیر سیاست‌هایی برای ممانعت از افزایش این‌چک‌ها اجرایی شد که از جمله آن می‌توان به سامانه پردازش و پذیرش الکترونیکی چک(چکاوک)، و به طور خاص به سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک (صیاد) اشاره کرد که این سامانه در سال گذشته رسما آغار به کار کرده است. در سامانه صیاد چک‌های متحدالشکل و یکپارچه در شبکه بانکی صادر شده و اهدافی همچون افزایش ضریب امنیتی و اعتباربخشی به برگه چک و همچنین بررسی صلاحیت‌دارنده دسته‌چک از طریق سامانه‌های اعتبارسنجی بانک مرکزی را دنبال می‌کند.

مهمترین ویژگی چک‌های صیاد به امکان استعلام اطلاعات مربوط به صادرکننده چک بر می‌گردد که دریافت‌کننده می‌تواند از آخرین وضعیت اعتباری صادرکننده آگاه شود.