آن طور که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران اعلام کرده، در مجموع 5/ 86 درصد از سهم بازار خودروهای داخلی را سه غول جاده مخصوص شامل ایران خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در دست گرفته‌اند و سایر عرضه‌کنندگان خودرو اعم از واردکنندگان و خودروسازان خصوصی، 5/ 13 درصد باقیمانده را پوشش داده‌اند.

طبق این آمار که متعلق به سال 94 است، خودروسازان خصوصی و واردکنندگان نیز توانسته‌اند سهمی برای خود در بازار ایران دست و پا کنند، هرچند هنوز امکان رقابتی سنگین و نزدیک با دولتی‌ها را ندارند. هرچه هست، آمار می‌گوید شرکت‌های بخش خصوصی در مجموع 4/ 11 درصد از بازار خودرو کشور را به خود اختصاص داده‌اند و این در شرایطی است که اکثر قریب به اتفاق آنها به تولید محصولات چینی مشغول هستند. ازسوی دیگر اما خودروهای وارداتی نیز در کل حدود 1/ 2 درصد از بازار خودرو کشور را طی سال گذشته در دست داشته‌اند. در این سال اتفاقا آمار واردات خودرو رو به کاهش رفت و افتی 50 درصدی را در مقایسه با سال 93 تجربه کرد.

با توجه به آمار اعلامی، مشخص می‌شود خودروسازان دولتی کماکان سلطان بلامنازع بازار به‌شمار می‌روند و پس از آنها، شرکت‌های بخش خصوصی و در ادامه، واردکنندگان دیگر بازیگران بازار محسوب می‌شوند. با وجود آنکه سه غول خودروسازی کشور همچنان بیشترین سهم بازار را در اختیار دارند، طی سال گذشته از انحصار آنها کاسته شده و همزمان، خصوصی‌ها نیز رشد کرده‌اند. اگر نگاهی به آمار قبلی بیندازیم، متوجه می‌شویم ایران خودرو و سایپا و پارس‌خودرو بیش از 90 درصد بازار خودرو کشور را در دست داشتند، اما حالا سهم‌شان چند درصدی کاهش یافته است. همچنین، خودروسازان خصوصی نیز که در آمار قبلی زیر هفت درصد در بازار کشور سهم داشتند، حالا بیش از 10 درصد بازار را در اختیار دارند و این موضوع نشان از اوج‌گیری آنها دارد. این افت‌و‌خیز اما ریشه در مسائل مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها، کاهش تولید خودروسازان دولتی و در مقابل، افزایش تیراژ خصوصی‌ها است. اگر نگاهی به آمار فروش خودرو در کشور طی سال گذشته بیندازیم، متوجه می‌شویم برخی خودروهای بخش خصوصی رسما به رقیب محصولات تولیدی خودروسازان بزرگ تبدیل شده و این موضوع نقش مهمی در افزایش سهم خصوصی‌ها و کاهش نقش دولتی‌ها در بازار خودرو ایران داشته است. ریشه این ماجرا را می‌توان در مسائلی مانند نحوه فروش، امکانات و آپشن‌ها و همچنین به روز بودن خودروها دانست، چه آنکه خصوصی‌ها توانسته‌اند محصولاتی نزدیک با ذائقه مشتریان ایرانی را تولید و عرضه کنند.

از آن سو شرکت‌های خودروساز دولتی نیز به‌دلیل آنکه قدم چندان بزرگی در بهبود شرایط کمی و کیفی محصولات خود برنداشته‌اند، مورد غضب و قهر مشتریان قرار گرفته و رکود ناشی از این موضوع سبب شد آنها در بخش‌هایی از بازار، قافیه را به رقبای خصوصی‌شان ببازند. نگاهی اما به جزئیات آمار اعلامی بیندازیم و ببینیم سهم بازار عرضه‌کنندگان خودرو کشور چقدر است. طبق آمار اعلامی، ایران خودرویی‌ها توانسته‌اند بیشترین سهم بازار را معادل 9/ 45 درصد، ازآن خود کرده و از رقیب سنتی‌شان یعنی سایپا پیش بیفتند. بر این اساس، سایپا نیز 3/ 34 درصد از بازار خودرو کشور را در دست دارد و پارس‌خودرویی‌ها هم که از آنها به‌عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور یاد می‌شود، توانسته‌اند 3/ 6 درصد از سهم بازار را در اختیار بگیرند. اگر آمار سایپا و پارس‌خودرو را (به‌دلیل آنکه پارس‌خودرو زیرمجموعه سایپا به‌شمار می‌رود) یکجا حساب کنیم، این دو در کل 6/ 40 درصد از سهم بازار خودروهای داخلی را به خود اختصاص داده‌اند که باز هم در مقایسه با ایران خودرو، کمتر است. هرچند شرکت بازرسی اشاره‌ای به سهم تک تک محصولات سه خودروساز بزرگ کشور نکرده است، با این حال به‌نظر می‌رسد سهم پراید و پژو 405 از سایر خودروها بیشتر بوده و این دو بیشترین حضور را در جاده‌ها و خیابان‌های کشور دارند.

پس از این دو، به احتمال زیاد پژوپارس و پژو 206 و سمند و تیبا دارای بیشترین سهم در بازار خودرو کشور هستند. از خودروسازان دولتی که بگذریم، در بین خصوصی‌ها، بیشترین سهم بازار را خودروهای شرکت چینی چری در اختیار دارند. این خودروها که بیشتر با نام ام‌وی‌ام شناخته شده و در شرکت مدیران خودرو تولید می‌شوند، در مجموع 6/ 5 درصد از بازار خودرو کشور را به خود اختصاص داده‌اند. پس از ام‌وی‌ام اما کرمان موتور و گروه بهمن با سهم مشابه بیش از 1/ 2 درصد، در رده بعدی قرار دارند. کرمان‌موتوری‌ها، لیفان و جک را مونتاژ می‌کنند و مزدا3 و بسترن نیز از جمله محصولات گروه بهمن به شمار می‌روند. دیگر خودروسازان خصوصی شامل دیارخودرو و خودروسازان راین نیز به ترتیب 2/ 0 و 4/ 0 درصد از بازار خودرو کشور را در دست دارند. اما در بین شرکت‌های واردکننده نیز بیشترین سهم بازار متعلق به اطلس خودرو است که محصولات کیاموتورز کره را روانه بازار کشور کرده است. آسان موتور (عرضه‌کننده محصولات هیوندایی) و نگین خودرو (عرضه‌کننده خودروهای رنو) و ایرتویا (عرضه‌کننده محصولات تویوتا) به ترتیب بیش از 4/ 0 و 3/ 0 و 2/ 0 درصد در بازار کشور سهم دارند. مدیاموتور نیز که خودروهای ام‌جی را به بازار کشور عرضه کرده، سهمی 2/ 0 درصدی در بازار ایران دارد. بنابر آمار اعلامی اما چهار شرکت آلفاموتور و ستاره ایران و آرین موتور و پرشیا خودرو نیز هر کدام زیر یک درصد از بازار خودرو کشور را در دست دارند. این چهار شرکت به ترتیب عرضه‌کننده محصولات آلفارومئو، بنز،میتسوبیشی و بی‌ام و به‌شمار می‌روند.

دنیای اقتصاد