صنعت نويس: گلایه همیشگی مردم از خودروسازان این است كه آنها هیچ‌گاه پاسخگو نیستند و هرگونه می‌خواهند با مردم رفتار می‌كنند. برای پیگیری گلایه‌های مردم، سراغ فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران‌خودرو رفتیم كه چند ماهی است به این سمت منصوب شده است. مقیمی اوایل شهریورماه امسال جایگزین هاشم یكه‌زارع در ایران‌خودرو شد. یكه‌زارع از ابتدای دولت یازدهم سكاندار ایران‌خودرو بود تا این‌كه اواخر مردادماه توسط دستگاه قضایی در دفتر كار خود بازداشت شد. مقیمی برخلاف مدیران سابق شركت‌های خودروسازی كه از مصاحبه و پاسخگویی گریزانند، در همین چند ماهی كه مدیرعامل ایران‌خودرو شده بارها به میان خبرنگاران آمده و به گلایه‌های مردم هم پاسخ داده است. مقیمی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره وضعیت خودروسازی، قطعه‌سازی و مشكلات ثبت‌نام اینترنتی و كاهش آپشن‌ها پاسخ داده است. مشروح این گفت‌وگو را بخوانید:

هم‌اكنون چند خودروی معوقه نسبت به مردم تعهد دارید؟
120 هزار خودروی معوق داریم كه باید به دست مردم برسد. یكی از برنامه‌های ما به صفر رساندن معوقات است كه با افزایش شمارگان تولید بخش قابل توجهی از آن حل و فصل شده و در سه ماه گذشته بیش از 150 هزار خودرو تجاری‌سازی و به مردم تحویل شده است. در ماه آبان تولید تجاری یا خودروی كامل و بدون كسری قطعه داشتیم اما تولید كسری‌دار و ناقص نداشتیم. به این دلیل كه هدفگذاری این بود كه خودروهای ناقص و دارای كسری قطعه در كف كارخانه را جمع‌آوری و تكمیل و به مردم تحویل دهیم. اكنون به جایی رسیده‌ایم که می‌توانیم بگوییم دیگر خودروی كف كارخانه نداریم.
فكر می‌كنید این معوقات كی به صفر می‌رسد؟
تحویل خودرو بر اساس زمان ثبت‌نام انجام می‌شود و امیدواریم تا اردیبهشت سال آینده این معوقات به صفر برسد. اگر تغییری در روند تولید ما اتفاق نیفتد و افت نداشته باشیم قطعا تا اردیبهشت دیگر معوقه نخواهیم داشت.
سال گذشته رشد تولید ایران‌خودرو منفی بود. امسال وضعیت تولید را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
ماه‌های زیادی بود كه ایران‌خودرو ماهانه 20 هزار دستگاه خودرو تولید می‌كرد و با پیگیری‌هایی كه انجام شد و همتی كه قطعه‌سازان به خرج دادند سیر صعودی تولید آغاز شده و در آذرماه ركورد 40 هزار تولید خودرو در یك ماه شكسته شد. از مرداد سال گذشته 15 ماه متوالی شاهد كاهش تولید بودیم. با شروع دی‌ماه باوجود مشكلات اقتصادی كشور، از میزان تولید كاسته نشد و به‌طور میانگین روزانه حداقل 2000 خودرو تولید می‌شود. خوشبختانه با وجود شرایطی كه عرض كردم تولید دی‌ماه نسبت به آذر گذشته كه خود ركوردی چشمگیر محسوب می‌شد دوباره شكسته شد و تولید خودرو در این ماه به 50 هزار و 57 خودرو رسید. در روز آخر دی‌ماه بیش از 2500 خودرو در گروه صنعتی ایران‌خودرو تولید شد.
چطور به افزایش تولید رسیدید؟
رسیدن به این هدف به میثاق‌نامه‌ای كه با قطعه‌سازان در آذرماه بستیم برمی‌گردد كه با آنها هم‌قسم شدیم تولید روزانه خودرو را حداقل به 2000 دستگاه برسانیم. این در حالی بود كه تولید روزانه خودرو به هزار دستگاه در روز هم نمی‌رسید و در دو ماه توانستیم آن را اجرا و عملیاتی كنیم. همه اینها خواست خدا و حمایت‌های حاكمیت از تولید كشور بود. قصد دارم خاطرات روزهایی را كه در ایران‌خودرو خواهم بود به یك كتابچه تبدیل كنم تا آیندگان بدانند در چه شرایطی قرار داشتیم و به چه وضعیتی رسیدیم. در حال برنامه‌ریزی برای تثبیت تولید روزانه 2500 خودرو و رسیدن به عدد 3000 هستیم.
فرصت مناسبی است كه اعلام كنم هیچ روزی مجموعه ما تعطیل نیست و تولید در كشور جمعه و شنبه نمی‌شناسد. ما یكی از قله‌هایی را كه ترسیم كرده بودیم فتح كردیم و بنا داریم با همین روحیه جهادی دیگر قله‌ها را نیز فتح كنیم. به همه مدیران و كاركنان ایران‌خودرو هم تاكید كردم تا زمانی كه تعهدات ایران‌خودرو به صفر نرسیده تعطیلی معنا ندارد.
اختلاف قیمت بازار و كارخانه باعث شده حضور دلالان در بازار خودرو پررنگ‌تر شود. برخی كارشناسان علت این اختلاف قیمت كارخانه و بازار را كمبود عرضه می‌دانند. آیا واقعا عرضه خودرو به بازار، قطره‌چكانی است؟
من به عنوان مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو باید پاسخگوی بخش تولید باشم. این‌كه تولید چه وضعیت و چه كیفیتی دارد. از روش تأمین مالی و برنامه‌های آتی شركت بگویم و درنهایت این محصول می‌خواهد به بازار عرضه شود. اگر از تولید صحبت كنم باید بگویم ایران‌خودرو ظرفیت تولید بالایی داشته و ما توانسته‌ایم از آن بهره‌برداری كنیم. حتی این تولید با یك تغییر اساسی همراه شده است. قبلا حدود 30 درصد قطعاتی كه در بخش تولید استفاده می‌شد به صورت قطعات سی.كی.دی بود. به این معنا كه كالا آماده از خارج وارد می‌شد و به اصطلاح مونتاژ صورت می‌گرفت اما 2000تولیدی كه امروز انجام می‌شود بیش از ۷۰ درصد آن ساخت داخل است و این تولید مقدس است. تولیداتی هستند كه به دست كارگر ایرانی تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
وضعیت ثبت‌نام‌های اینترنتی به چه صورت است؟ خیلی از مردم گلایه دارند كه امكان ثبت‌نام خودرو وجود ندارد.
در ثبت‌نام اینترنتی دو نوع فروش داریم كه یكی فروش فوری و دیگری پیش‌فروش است. در فروش فوری به دلیل اختلاف قیمت كارخانه و بازار متقاضیان ثبت‌نام افزایش یافته است. براساس مصوبه سازمان حمایت از تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان 20درصد تولیدات روزانه امكان فروش فوری دارد كه هفته‌ای هزار خودرو می‌شود كه عدد بسیار پایینی است. این هزار خودرو را در بازار عرضه می‌كنیم اما صد هزار نفر برای خرید متقاضی هستند. ما از همه روش‌های ممكن برای ایجاد فرصت برابر استفاده می‌كنیم اما در نظر بگیرید نسبت هزار به صد هزار است. در این شرایط برای ایجاد فرصت برابر برای مشتریان طرح رجیستری را درفروش‌های اینترنتی اجرایی كرده‌ایم. من این قول را به شما می‌دهم كه درون سیستم به دلیل حضور مستمر عوامل نظارتی متعددی كه وجود دارد و دقایقی قبل از آغاز ثبت‌نام در سیستم مستقر می‌شوند هیچ تخلفی در این زمینه نداریم كه كسی بتواند از درون سیستم برای كسی ثبت‌نام سفارشی داشته باشد. هرچند گفته می‌شود برخی ربات طراحی می‌كنند اما ما از متخصصان دعوت كردیم كه چالش‌ها را رفع كنند. ضمن این‌كه این موارد در مأموریت و مسؤولیت ما هم نیست و صریح می‌گویم از زمانی كه به ایران‌خودرو آمدم حتی یك خودرو خارج از شبكه به كسی داده نشده و هیچ كسی برای ما خاص نیست. عدالت را برای همه رعایت می‌كنیم.
با افزایش تیراژ تولید چقدر اشتغال در این بخش افزایش یافته است. آماری دارید؟
انجمن قطعه‌سازان ایران اعلام كرد حدود صد هزار نفر از افرادی كه در بخش قطعه‌سازی تعدیل‌شده بودند دوباره به كار بازگشته‌اند و 15 هزار نفر هم نیروی جدید به این شبكه اضافه شده است. همه این اشتغال به دلیل افزایش تولید خودرو در كارخانجات كشور است. 2000 خودرو كه روزانه تولید می‌كنیم همه دارای قطعات داخلی است. 50 قطعه‌ای كه از محصولات تا پیش از این، از خارج كشور تأمین می‌شد اكنون در داخل تولید می‌شود. از شهریورماه كه به ایران‌خودرو آمدم تاكنون 17 جلسه ستاد ساخت تولید داخل تشكیل دادم كه در اكثر موارد ساعات پایانی روز را تعیین می‌كردیم تا محدودیتی برای سقف جلسه نداشته باشیم.
هزینه تمام‌شده قطعاتی كه در داخل تولید می‌شود كمتر است یا واردات آن صرفه دارد؟
قطعاتی كه در داخل تولید می‌شود هزینه تمام‌شده كمتری نسبت به كالاهای وارداتی دارد. برای این‌كه برای قطعه‌سازی كشور ایجاد انگیزه كنیم توافقی با آنها انجام دادیم كه تا یك سال قطعاتی كه تا دیروز وارد می‌شدند و اكنون توسط قطعه‌سازان تولید می‌شوند را با قیمت وارداتی خریداری كنیم. این تضمین به قطعه‌سازان داده شده تا از بازار محصولات تولیدی‌شان مطمئن شوند. همچنین برای تولید قطعات‌ های‌تك به سراغ دانش‌بنیان‌ها رفتیم و نیازمندی خود برای قطعه‌های استاندارد و باكیفیت را اعلام كرده‌ایم و هر شركتی كه بتواند این تولید را با استانداردهای ساپكو انجام دهد تا پنج سال خرید محصولش را ضمانت می‌كنیم. تا الآن از اجرای این طرح پاسخ خوبی دریافت كردیم و در پایان سال نخستین نمونه گیربكس شش سرعته رونمایی خواهد شد كه محصول اعتماد به تولید داخل است.
زمانی كه شما معاون امور صنایع وزارت صنعت بودید از قرارداد خودروسازان با وزارت دفاع برای تولید قطعات وارداتی دفاع كردید. قطعات وارداتی كه داخلی‌سازی شده نتیجه همان قرارداد است؟
از 50 قطعه‌ای كه اعلام كردم هشت قطعه توسط مهندسان صنایع دفاع طراحی شد و قطعات دیگر هم در حال بررسی برای تولید است در آینده نزدیك به چرخه اقتصادی كشور اضافه خواهد داشت.
برنامه‌ای برای تولید مشترك با كشورهای دیگر دارید؟
برای تولید مشترك با كشورهای دیگر باید چند سند زیربنایی بنیادی داشته باشیم. سند توسعه محصول، سند توسعه گیربكس و سند توسعه موتور بخشی از این زیرساخت‌ها فراهم هستند. مصوبه سند توسعه گیربكس و موتور را دو هفته گذشته از هیات‌مدیره گرفتیم تا بتوانیم روی اهداف دیگر كار كنیم. آن چیزی كه می‌توانم در این باره عرض كنم تمركز بر تولید داخل است. ما روی اهداف میان‌مدت تمركز كردیم و در همین راستا محصولات جدیدی را تا پایان سال جاری و بهار سال آینده رونمایی خواهیم كرد. یك خودرو در كلاس كراس‌اوور و یك خودرو در كلاس سدان طراحی شده و آماده رونمایی است.
اسامی این خودروها انتخاب شده؟
هنوز خیر. دنای اتوماتیك هم در دهه مبارك فجر رونمایی خواهد شد و تا سه ماه آینده به بازار عرضه خواهد شد. دو خودروی دیگر هم با سقف شیشه‌ای با نام پاناروما آماده است كه رونمایی و تحویل مردم شود. چون این دو خودرو از فروردین‌ماه جزو تعهدات ما برای تحویل به مشتریان است.
اما وقتی شركت ایران‌خودرو، از امكانات خودروهای تحویلی كاسته شما چطور می‌خواهید خودروهای جدیدی را با امكانات ویژه روانه بازار كنید؟ وقتی به جای رینگ آلومینیومی رینگ فولادی قرار می‌دهید و آپشن‌هایی مانند سانروف، كروز كنترل و موارد دیگر را حذف می‌كنید چطور مردم باید اطمینان كنند كه این خودروها را بخرند. كسانی كه دنا پلاس ثبت‌نام كردند خودروی خود را بدون سانروف و كروز كنترل تحویل می‌گیرند و تقریبا می‌توان گفت تفاوتی با دنای معمولی ندارد.
اینطور نیست. دنا و دنا پلاس از نظر ظاهری، موتور و امكانات با هم تفاوت دارند و یك آپشن آنها را از هم متمایز نكرده است. ما آپشن‌ها را از روی خودروها حذف نمی‌كنیم. به دلیل مسائل تحریمی تأمین برخی قطعات برای ما مشكل بود كه البته امروز تا حدی این موضوع حل شده است. برخی قطعات وارد و برخی داخلی‌سازی می‌شود. چند هفته پیش یكی از قطعه‌سازان برای تولید سانروف اعلام آمادگی كرد. همین‌جا اعلام می‌كنم مجوز فروش فوری و پیش‌فروش خودرویی كه توانایی تولید و تحویل آن را نداشته باشیم صادر نمی‌كنم.
انتقادات زیادی به خودروسازی كشور می‌شود. بسیاری از كارشناسان و البته مردم معتقدند بازار خودروهای داخلی با تعرفه‌های بالای واردات تضمین می‌شود و مصرف‌كنندگان مجبورند این محصولات را بخرند. ضمن این‌كه به كیفیت خودروها هم انتقاد وارد است كه با نمونه‌های خارجی قابل مقایسه نیست. اگر تعرفه واردات خودرو صفر و خودروی خارجی بدون هزینه گمركی وارد شود توان رقابت با آنها را دارید؟
بله می‌توانیم رقابت كنیم. باید به موضوع قیمت دقت داشته باشیم. یك خودروی وارداتی با این سطح كیفیت اگر بدون تعرفه هم وارد شود ما نگرانی نخواهیم داشت و می‌توانیم با آنها رقابت كنیم. كلاس خودروها و سطح كیفی باید ملاك مقایسه باشد. با این حال معتقدم خودروی ایرانی قابل رقابت با خودروی خارجی با سطح كلاس همسان است.
الآن شما ثبت‌نام برخی خودروها با زمان تحویل سال 1400 را انجام می‌دهید. آیا شركت با مشكل نقدینگی روبه‌رو است؟
آن طرح مشاركت در تولید است. ما تحویل سال 99 هم داریم. مشاركت بیشتر از یك سال است و پیش‌فروش كمتر از یك سال. معمولا این خودروها، آپشن‌دار نمونه‌های قبلی خود هستند. ضمن این‌كه دو محصول دیگر هم تا پایان سال و اوایل سال آینده رونمایی خواهیم كرد. پژو 301 یكی از آنهاست كه با نام تجاری ایران‌خودرو وارد بازار خواهد شد.
سال آینده استاندارد یورو 5 برای خودروها الزامی است. این موضوع باعث افزایش قیمت خودروها نمی‌شود؟
با اجرای این اقدامات به‌رغم افزایش هزینه تولید ولی افزایش قیمتی در محصولات نداشتیم. الآن هم تقریبا همه محصولات ما با استاندارد یورو5 تولید می‌شود و از ابتدای سال99 الزاما همه خودروها باید با استاندارد یورو 5 به بازار عرضه شوند. ارتقای استاندارد یورو 5 توسط مهندسان ایرانی انجام شده و مشكلی از این بابت نداریم.
بدهی شما به قطعه‌سازان چقدر است؟
از قطعه‌سازان بپرسید بهتر است. با شبكه‌ای كه ایجاد كردیم تصمیم گرفته شد هرچه از منابع درآمدی شركت به دست می‌آید به سیستم قطعه‌سازی كشور منتقل شود. از سوی دیگر به ساپكو مأموریت داده‌ام كه با شفاف‌سازی و عدالت در پرداخت به قطعه‌سازان رفتار كند و نتیجه این امر باعث همدلی بین قطعه‌ساز و خودروساز شد همچنین بین دو انجمن قطعه‌سازی همگرایی ایجاد شد. با نهضت داخلی‌سازی قطعات، صنعت قطعه‌سازی كشور جان دوباره گرفت‌

ثبت‌نام خودرو در نمایندگی‌ها
این موضوع را نه تأیید می‌كنم و نه تكذیب. تاكنون چند نفر هم به من گفتند كه نمایندگی‌ها این كار را انجام می‌دهند و هر بار هم اعلام كردم كه مشخصات نمایندگی را بگویند تا از طریق قانون و بخش‌های امنیتی سراغشان برویم، هیچ مشخصاتی از آنها داده نشده است. یك راه ارتباطی هم است كه می‌توانند با دفتر بنده تماس بگیرند و مشخصات نمایندگی‌هایی كه این كار را انجام می‌دهند اعلام كنند تا بتوانیم مشكل آن را در سیستم رفع كنیم. هر كسی در این شرایط راهكاری دارد كه می‌تواند این مساله را حل و فصل كند از آنها دعوت می‌كنیم. تخصص من آی‌تی نیست اما از بزرگ‌ترین افرادی كه در این حوزه هستند دعوت كردیم و راهكار آنها هم اجرا شده است.
جام جم