سمینار تحلیل و بررسی چشم انداز اقتصاد ایران توسط مطالعات موسسه اقتصادی بامداد عصر دیروز برگزار شد. سمیناری که در ششمین سال برگزاری البته با حضور محمود سریع القلم استاد دانشگاه و تحلیلگر مسایل بین المللی همراه بود.دکتر مرتضی ایمانی‌راد، اقتصاددان و رییس موسسه بامداد در این سمینار با تاکید بر اینکه بدون نداشتن چشم انداز مسایل سیاسی،پیش بینی مسایل اقتصادی قابل بررسی نیست، در دو بخش به بررسی و پیش بینی اقتصاد ایران در سال ۹۷ پرداخت.

او در بخش اول سخنان خود با اشاره به اینکه سال آینده نوسانات بازارها کماکان ادامه خواهد یافت،گفت:«چون به لحاظ سیاسی مساله حفظ شرایط موجود مطرح است، بنابراین دولت دست به ترکیب ساختار اقتصاد ایران نخواهد زد.پیش بینی ها حکایت از آن دارد که دولت آقای روحانی کار جراحی که بسیاری از اقتصاددانان مطرح می کردند و خود ایشان هم یکی دوبار به آن اشاره کرد، انجام نخواهد داد، چون جراحی ریسک دارد .در شرایط فعلی دولت نمی خواهد ریسک جراحی را بپذیرد.بنابراین حفظ بقا و شرایط موجود در سال ۹۷ اولویت دولت آقای روحانی خواهد بود.»

او درعین حال گفت:«اما اقتصاد ایران سال آینده بیشتر از ۳۸ سال گذشته سیاسی تر خواهد شد،زیرا مسایل اقتصادی فشار بر روی دولت را بیشتر خواهد کرد.از سویی اگرمساله سیاسی شدگی عمده شود،آزادی عمل بنگاهها کاهش خواهد یافت.»

ایمانی راد با بیان اینکه پیش بینی ها دلالت برآن دارد که سال آینده هم فضای تحریم بر اقتصاد ایران وجود خواهد داشت،عنوان کرد:« به نظرمن این موضوع مهمترین مساله اقتصاد است؛اقتصاد ایران دماسنجی دارد که به آن نرخ دلار می گویند و شدیدا به وضعیت تحریم بستگی دارد.در سال ۹۶ نسبت به سال قبل بالاترین درآمد ارزی را داشتیم اما نرخ ارز جهش کرد.»

او اضافه کرد:«مشکل اقتصاد ایران فقط مساله برجام نیست و انواع و اقسام تحریم ها هنوز کار می کند.تحریم یوترن و یکی دو تحریم که روی میز است،هنوز فعال نشده است.»

تحولات موثر اقتصاد جهان درباره ایران
او با اشاره به چهار اتفاق مهم در دنیا که می تواند برای اقتصاد ایران بسیار مهم باشد،گفت:« اول آنکه،یک مگاترند بزرگ در جهان درحال ایجاد است.چینی ها و آمریکایی ها آن را پذیرفته اند. تحولات سیاسی و پارادایمی تحولات اقتصادی به این سمت حرکت می‌کند که منابع و امکانات از غرب به آسیا و چین حرکت کند؛ به عبارت دیگر همانطور که چین مرتب قدرتمند تر شده در سالهای آینده هم قدرتمند تر می شود. در این شرایط سمت و سوی حرکت مابسیار مهم است. وقتی منابع به سمت چین می‌رود نشان می دهد که تنش بین آمریکا و چین در سالهای اینده محتمل است.»

او افزود:« ما پیش بینی می کنیم که یوان در سالهای آینده قدرتمندتر خواهد شد و سقوط دلار بسیار محتمل است. به دلیل نوسان و بهم خوردن مسایل سیاسی، پیش بینی می کنیم نوسانات در بازارهای جهانی افزایش پیدا خواهد کرد و در این میان قیمت طلا بیش از همه افزایش می یابد.»

این تحلیلگر مسایل اقتصاد بین الملل با اشاره به پیش بینی سال گذشته موسسه مطالعات اقتصادی بامداد در پنجمین سمینار،گفت:«سال قبل قیمت طلای جهانی را در یک کانال ۱۱۰۰تا ۱۳۰۰ دلار پیش بینی کردیم که ۹۵ درصد مواقع در این کانال بود؛پیش بینی سال آینده ما این است که اونس طلا بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار حرکت خواهد کرد و عمده سکونت طلا بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار است.یکی از دلایل این پیش بینی این است که اوضاع سیاسی در جهان بسیار پرتنش است و این تنش ها یکی از این منابع تنش ها تحرکات سیاسی و اقتصای ترامپ است که قیمت طلا را بالا می برد.»

ایمانی راد مساله دوم اقتصاد جهانی را چالش های سیاسی در سطح جهان ذکر کرد و گفت:«این چالش ها افزایش می یابد،اما نرخ رشد اقتصادی در ۲۰۱۸ بهبود خواهد یافت.یکی از دلایل بهبود، مشکلات سیاسی است که ترامپ ایجاد می کند.»

او سومین مساله پراهمیت در دنیا را برای سال آینده،از دست رفتن قدرت دلار عنوان کرد و اضافه کرد:«سال آینده دلار قدرت خود را از دست داده وسال ۲۰۱۸ دلار پول پرقدرت نخواهد بود.پولی است که حدود ۱۵ درصد ضعیف می شود.»

این اقتصاددان در ادامه تمایلات سرمایه گذاران را عامل چهارم موثر در تحولات جهانی اقتصاد ذکر کرد و گفت:«یکی از موضوعات مهم که در کشور ما نادیده گرفته می شود، market sentiment است که از محرک های اصلی بازار در جهان به شمار می آید؛ یعنی تمایلات سرمایه گذاران به سمت دلار بسیار منفی است.»

او افزود:«در سال ۲۰۱۸ ما با دلار نسبتا ضعیف روبرو هستیم و این برای ایران یعنی قیمت نفت بالا رفته و به بیش از ۶۰ دلار می رسد در نتیجه وضع کسری بودجه بهتر خواهد شد.هر وقت دلار ضعیف می شود،قیمت نفت و طلا بالا می‌رود.بنابراین سال ۲۰۱۸ سال تضعیف دلار آمریکاست و درمقابل ارزهایی مثل یورو پوند دلار استرالیا ،کانادا و ین ژاپن شدیدا تقویت می شود.این شرایط برای اقتصاد ایران کاربردهای بسیاری خواهد داشت.»

گروهی هستند که در شرایط نوسان های ارزی نصف عمرشان را درایران زیست می کنند و نیم دیگر در خارج ار ایران و این نقل و انتقالات ارز حجم بالایی دارد.رقم خروج پول از کشور بالاست.این پدیده ای است که تازه با ان مواجه شده‌ایم.کسانی که مهاجرت کرده اندر،در ایران هم پول دارند،با یک التهاب ارزی پول را منتقل می کنند. حرکت دارایی های دوزیستیان در اقتصاد ایران را نباید نادیده گرفت.حرکت پول این وسط زیاد است.

پارادوکس ارز در اقتصاد ایران
او در عین حال با بیان اینکه دولت حتی با توجه به افزایش قیمت نفت خیلی در موقعیت قوی نیست که بتواند بدهی ها را بازپرداخت کند،گفت:«سال آینده کماکان چالش هایی مثل مسایل زیست محیطی وبحران آب وجود خواهد داشت.ما پیش بینی می‌کنیم که در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۵۰هزار میلیارد تومان پول جدید وارد اقتصاد ایران شود.»

او افزود:«این میزان پول به این معناست که در یک ماه ۳۶ هزار میلیارد تومان پول جدید وارد اقتصاد ایران می شود که برابر با هزار و ۴۱ میلیارد تومان در روز و ۴۳ میلیارد تومان در هر ساعت است.»

ایمانی راد با بیان اینکه پیش بینی می شود که التهابات و نوسانات در بازار ارز ادامه یابد،تصریح کرد:«علت باقی ماندن این نوسان ها این است که دولت علی رقم درآمد ارزی کافی که دارد،اما با مشکل انتقال ارز به داخل کشور روبروست. مسایلی مثل استانداردهای بین المللی بانکی، پولشویی و تحریم یوترن در نظام بانکی پابرجاست.»

او اضافه کرد:«سال آینده دولت در بازپرداخت بدهی ها خیلی موفق نخواهد بود. اوراق بدهی نتوانسته بدهی هارا کم کند و از سویی دولت هنوز فشنگ جدید در تفنگ نگذاشته و نمی دانیم با این مشکل چکار می خواهد انجام بدهد.»

رییس موسسه مطالعات اقتصادی بامداد با بیان اینکه بررسی داده های موجود از اقتصاد ایران نشان می دهد که سال آینده بیکاری کماکان باقی است و نرخ آن کاهش پیدا نخواهد کرد، عنوان کرد:«فکر می کنم کار سیاستگذاران اقتصادی سخت تر شده ، نمی دانم کسانی که سیاست گذار هستند چه در ذهن شان می گذرد، اما در هر حال آنها دو راه بیشتر ندارند، یا نرخ بهره را بالا ببرند تا بحران سیستم بانکی فروکش کند و التهاب بازار ارز کم شود،اما این راه حل در عین حال موجب کاهش نرخ رشد اقتصادی شده ونرخ بیکاری بالا می‌شود.»

ایمانی راد تاکید کرد:« اما اگر نرخ بهره را پایین بیاورند، پول از بانکها روانه بازار ارز می شود.وقتی ارز شروع به بالا رفتن می کند، موج سوداگرانه راه می افتد و کسی نمی تواند جلوی آن را بگیرد؛اتفاقی که با کاهش دستوری نرخ بهره از شهریور ماه افتاد و با این سیستمی که پیاده کردند بعید است کسی بتواند جلوی موج سوداگری را بگیرد.»

او افزود:«در این شرایط تنها یک راه حل باقی می ماند و آن اینکه خرید و فروش ارز غیرقانونی شود! »

تحلیلگر مسایل اقتصادایران با اشاره به اینکه بانک مرکزی چند بارقول داد که ارز را تک نرخی می کند،گفت:«با هجوم سوداگران حالا بانک مرکزی در شرایطی قرار گرفته که ناچار است ارز را به بازار سیاه(Black market) ببرد و این پارادوکسی است که نمی دانم بانک مرکزی چطور آن را حل خواهد کرد.»

دو راهکار عبور از بحران ارز
رییس موسسه مطالعات اقتصادی بامداد درادامه راهکار خروج از بحران های سال آینده را در دو موضوع ذکر کرد و گفت:« اول فشار تحریم ها برداشته شود؛اینکار باعث می شود که حداقل از درآمد 70 یا 80 میلیارد دلاری نفت 60 تا 70 درصد را بتوانیم به داخل برگردانیم؛ راه حل دوم قیمت نفت بالا برود. »

او با بیان اینکه راه حل مشکلات اقتصاد کشور،اقتصادی نیست و حل این مشکلات در حوزه سیاسی برمی گردد،خاطرنشان کرد:«مسایل اقتصاد ایران به خصوص نرخ سود بانکی، بحران سیستم بانکی و ارز تبدیل به کلاف سردرگم شده است.»

ایمانی راد با اشاره به اینکه موسسه بامداد نرخ رشد اقتصادی سال آینده را زیر 5 درصد پیش بینی می کند،گفت:« البته رشد اقتصاد ادامه دارد اما این رشد به صورت فلت حرکت خواهد کرد.»

این اقتصاددان با اشاره به مصوبه اخیر هیات دولت برای تنظیم بازار ارز نیز گفت:«برنامه ای که در هیات دولت مصوب شد،متاسفانه خیلی دیر اجرا شد.»

او افزود:« سال آینده، سال پرنوسانی برای دلار خواهد بود؛ کسانی که مصرف کننده دلار هستندباید به نوعی خود را باید هیج کنند. اما اگر تولیدکننده دلار هستند،بیزنس آنها تازه سال آینده شروع می شود.»

او درخصوص تحولات بورس هم گفت:«سال آینده سرمایه گذاری در بورس می تواند خوب جواب بدهد، اما در عین حال ریسک نوسان بالاست و کسانی که به نوسان گیری در بورس مهارت دارند،بهتر می توانند ازاین بازار بهره ببرند.به همین دلیل توصیه می شود کسانی که دانش تکنیکال ندارند وارد بورس نشوند.»

پیش بینی می‌کنیم که در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۵۰هزار میلیارد تومان پول جدید وارد اقتصاد ایران شود.

این میزان پول به این معناست که در یک ماه ۳۶ هزار میلیارد تومان پول جدید وارد اقتصاد ایران می شود که برابر با هزار و ۴۱ میلیارد تومان در روز و ۴۳ میلیارد تومان در هر ساعت است.

پدیده پولدارهای دو زیست
رییس موسسه مطالعات اقتصادی بامداد با اشاره به اینکه تحولات بازار ارز سبب شده تا گروهی از پولداران ایران دوزیست شوند،گفت:«گروهی هستند که در شرایط نوسان های ارزی نصف عمرشان را درایران زیست می کنند و نیم دیگر در خارج ار ایران و این نقل و انتقالات ارز حجم بالایی دارد.رقم خروج پول از کشور بالاست.این پدیده ای است که تازه با ان مواجه شده‌ایم.کسانی که مهاجرت کرده اندر،در ایران هم پول دارند،با یک التهاب ارزی پول را منتقل می کنند. حرکت دارایی های دوزیستیان در اقتصاد ایران را نباید نادیده گرفت.حرکت پول این وسط زیاد است.»

او افزود:«در ایران فرصت های زیادی برای پول درآوردن به شیوه غیرتکنیکی وجود دارد. »

آقای سیف! به دلار اجازه بدهید بالا برود
ایمانی راد با اشاره به تحولات بازار ارز در سال آینده با تاکید براینکه چرا سیاستگذاران ارزی همچنان تصمیمات اشتباه می گیرند، گفت:« آقای سیف اگر قرار است دوباره رییس کل بانک مرکزی باشید بایداجازه بدهید دلار تا 5700 بالا برود.»

او افزود:«مدیریت اقای سیف در دولت یازدهم خوب بود،اما اواخر دولت یازدهم که نرخ ارز بالا رفت نباید دوباره با سرکوب دلار،نرخ آن را پایین نگه می داشت. خیلی طبیعی است وقتی دلار سرکوب می شود،قیمت بالا می رود.»

این اقتصاددان با بیان اینکه هدف از ارایه عریان مسایل اقتصاد ایران در پیش بینی های موسسه بامداد کمک به مسئولان است،گفت:«40 سال از انقلاب می گذرد،در تمام این سالها اقتصاددانان بدون استثنا گفته اند که قیمت ارز را واقعی کنید.اما هر بار این اتفاق نیفتاد.»

او با اشاره به اینکه سخنان آقایان سیف و بهمنی در دو برهه افزایش قیمت ارز شبیه یکدیگر بوده است،گفت:« قبلا جمشید بسم الله عامل اختلال در بازار ارز معرفی شد،امروز آقای سین؛ در حالی که این اصل در اقتصاد حاکم است که وقتی ارز را سرکوب می‌کنید،قیمت بالا می رود.»

منبع:خبرآنلاین