اقتصاد چین سال‌ها با تکیه بر تولید با تیراژ بالا، اما بدون توجه چندان به کیفیت، دوران گذار از یک اقتصاد در حال توسعه به اقتصادی پیشرفته را طی کرد. حالا اما این وضع تغییر کرده است. گرچه هنوز کالاها و محصولات بسیاری عبارت «تولید چین» را با خود به یدک می‌کشند، اما بی‌تردید می‌توان گفت شناخته‌شده‌ترین برندهایی که ما در زندگی روزمره از تولیدات آنها استفاده می‌کنیم، از گوشی‌های تلفن همراه گرفته تا لپ‌تاپ‌ها و لوازم خانگی، همه و همه کالاهای باکیفیت خود را در خاک چین تولید می‌کنند. حال این روند جهانی به حوزه خودرو سرایت کرده است. تا جایی که شرکت‌های خودروسازی معتبر جهان تصمیم گرفته‌اند محصولات خود را با همان کیفیت سابق از این پس در خاک چین تولید کنند.

هفته گذشته شرکت خودروسازی فورد اعلام کرد قصد دارد خودروهای محبوب فوکوس خود را به جای مکزیک یا میشیگان در چین تولید کند. این مساله نقطه عطفی در صنعت خودروی چین محسوب می‌شود. رهبران صنعت خودروی چین این اقدام را تحسین کردند و آن را تاییدی دانستند بر این مساله که کارخانه‌های چین به اندازه کارخانه‌های آمریکا و اروپا بهره‌ور و دارای کیفیت بالا هستند. این اقدام فورد در شرایطی صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، از خودروسازان آمریکایی خواسته است فعالیت‌های خود را به آمریکا بازگردانند. کوی دونگسو، دبیرکل سندیکای خودروهای سواری چین، می‌گوید: «انتقال تولید فورد به چین نشان می‌دهد رقابت‌پذیری چین در تولید به‌طور پیوسته در حال افزایش و زنجیره عرضه صنعتی ما درحال بهبود است، اما این اقدام فورد آشکارا مغایر با سیاست‌های ترامپ است و ممکن است در آینده در روابط تجاری چین و آمریکا اصطکاک ایجاد کند.» چین برای خودروسازان آمریکا چالش رقابتی و همچنین فرصت‌های سودآور ایجاد می‌کند. این کشور هم‌اینک بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان به‌شمار می‌رود و تولید سالانه خودروی آن تقریبا معادل مجموع تولید آمریکا و ژاپن است. چینی‌ها برای سال‌ها می‌خواستند به‌منظور افزایش تولید و صادرات، کارخانه‌های کمتر استفاده شده را توسعه دهند. اما این رویایی دست نیافتنی بود. در این کارخانه‌ها برندهای بومی باکیفیت پایینی تولید می‌شد که توجه مشتریان آمریکایی یا اروپایی را جلب نمی‌کرد. اما چین درحال برنامه‌ریزی برای آینده است. چین به‌عنوان شرط انجام کسب و کار در این کشور، به خودروسازان غربی فشار آورده است تا جدیدترین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های خود را به این کشور منتقل کنند. شرکت‌های فراوانی ازجمله فولکس‌واگن، جنرال موتورز و فورد قصد دارند مراکز تحقیق و توسعه بیشتری را به‌ویژه در زمینه خودروهای برقی به چین منتقل کنند. حضور خودروی‌های چینی در بازارهای جهانی رو به افزایش است. جنرال موتورز سال گذشته صادرات شاسی‌بلند بویک انویژن را از چین به آمریکا آغاز کرد. ولوو، که مالک آن جیلی چین است، از سال 2015 سدان اس60 را از چین به آمریکا صادر می‌کند و کادیلاک نیز از بهار امسال خودروی برقی-هیبریدی سی‌تی‌6 ساخت شانگهای را به ایالات‌متحده صادر می‌کند.

این تصمیم فورد، صادرات خودروی چین را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. با صادرات فوکوس، صادرات خودروهای ساخته شده به ایالات‌متحده بیش از سه برابر خواهد شد. چین به‌عنوان یک پایگاه تولیدی از جاذبه خوبی برای خودروسازان آمریکایی برخوردار است. دستمزدهای بخش خودرو در چین مشابه یا اندکی بالاتر از دستمزدها در مکزیک و در حدود ماهانه 1250 دلار است. اما این میزان دستمزد بسیار کمتر از ایالات‌متحده است. همچنین قطعات خودرو در چین بسیار ارزان‌تر از ایالات‌متحده است. صنعت جهانی قطعه‌سازی نیز تولید را به چین منتقل کرده است. یک علت این مساله هزینه‌های پایین نیروی کار در این کشور است و دلیل دیگر این است که تعرفه‌های هنگفت چین موجب شده است تولیدکنندگان نتوانند بدون تولید در خاک چین در بازار این کشور رقابت کنند. از سوی دیگر، کیفیت در آن دسته از کارخانه‌های چینی که توسط خودروسازان غربی اداره می‌شوند، بسیار بالاست. خودروسازان جهانی مدرن‌ترین کارخانه‌های خود را در چین ساخته‌اند. کارخانه فورد در شهر هانگژو دارای 650 ربات است. کارخانه نسبتا کوچک‌تر جنرال موتورز در شانگهای 530 روبات دارد که کادیلاک‌های بدنه آلومینیومی تولید می‌کنند. تولید خودروهای بدنه آلومینیومی حتی در غرب هم پرچالش است. بیوک انویژن ساخت چین در بررسی کیفی صورت گرفته از سوی مرکز تحقیقاتی جی‌دی‌ پاور در میان 13 رتبه برتر قرار دارد. با این وجود خودروسازان بومی چین در بررسی‌های کیفی عقب هستند. اما در میان برندهای جهانی، خودروهای ساخت چین از خطوط مونتاژی خارج می‌شوند که تقریبا از هر لحاظ همانند کارخانه‌های غربی هستند. البته کارخانه‌های چین به‌دلیل اینکه نو و جدید هستند از کارخانه‌های غربی مکانیزه‌تر هستند. جف کای، مدیر مطالعات صنعت خودروی چین در مرکز جی‌دی‌ پاور، می‌گوید نو و مدرن بود کارخانه‌های چینی تجربه اندک نیروی کار این کشور را جبران می‌کند. فیلیپ هوشوئیس، کارشناس صنعت خودرو، می‌گوید: «برای مدت‌های طولانی کیفیت خودروهایی که در چین ساخته می‌شد مطابق با استانداردهای جهانی نبود. یک شکاف کیفی وجود داشت که به نفع خودروسازی مکزیک بود، اما این شکاف در حال بسته شدن است. این مساله احتمالا یک تهدید برای خودروسازی مکزیک محسوب می‌شود.»

دنیای اقتصاد