به گزارش صنعت نویس، به گفته فعالان، در روزی که بازارهای جهانی تعطیل بود، علت افزایش ارزهای اروپایی بیشتر ناشی از جو روانی نوسانات دلار بود که معامله‌گران سایر ارزها را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌داد. در این میان، نوسانات دلار ریشه‌های متفاوتی داشت.

به گفته فعالان، فضای هیجانی معاملات و تغییرات سریع قیمت، ورود تقاضای فنی به بازار، افزایش نقدینگی در بازار، افزایش تحرکات معامله‌گران، جوسازی پیرامون نبود کنترل بانک مرکزی بر روند قیمت، کاهش زیاد فروش ارز از سوی صرافی‌ها و تشکیل صف‌های خرید مقابل آنها از ریشه‌های ایجاد نوسان در روزهای اخیر بوده‌اند. البته شایعه‌ای نیز در بازار وجود دارد که دلیل اصلی افزایش قیمت دلار، تلاش دولت برای جبران کسری بودجه خود از طریق تغییرات قیمت این ارز بوده است.

دلار در کانال ۴۶۰۰
روز گذشته، دلار معاملات خود را در کانال ۴ هزار و ۶۰۰ تومان آغاز کرد که افزایشی ۶۰ تومانی نسبت به قیمت بسته‌شده روز شنبه داشت. به گفته فعالان، شاخص ارزی در معاملات پشت‌خطی روز شنبه تنها با دو معامله به کانال بالاتر رفت و قیمت ابتدای روز یکشنبه را تحت‌تاثیر قرار داد. با جوسازی معامله‌گران و ورود نقدینگی بیشتر به بازار، قیمت تا قبل از ساعت ۱۲ ظهر به کانال ۴ هزار و ۷۰۰ تومان وارد شد. با این حال با افزایش عرضه بازارساز، قیمت از این کانال افت کرد و حتی به سرعت به انتهای کانال ۴هزار و ۵۰۰ تومان بازگشت.

نوسانات به اندازه‌ای بود که قیمت در این منطقه نیز پایدار باقی نماند و به سرعت خود را تا سطح ۴هزار و ۶۵۰ تومان بالا کشید. به گفته فعالان، در فضای هیجانی که در بازار وجود داشت، قیمت بامعاملات محدودی مرزشکنی می‌کرد. برخی افراد مقابل صرافی‌ها صف کشیده بودند و شمار زیادی از صرافی‌ها حاضر به فروش دلار نبودند. در کنار این، به گفته فعالان زمانی که تغییرات قیمت بالا می‌رود، تقاضای زیادی را با خود به‌همراه می‌آورد. به گفته فعالان، زمانی که نقاط مقاومتی قیمت شکسته می‌شوند، فضای هیجانی در بازار به اندازه‌ای زیاد می‌شود که به سختی می‌توان اقدام به خرید و فروش دلار کرد.

در این شرایط، تعداد کسانی که در بازار دچار ضرر می‌شوند، بیشتر است؛ چراکه قیمت با معاملات زیادی بالاتر نرفته است. در نتیجه تعداد زیادی از معامله‌گران از بازار جا مانده‌اند و ولع و هراس خرید را به‌طور همزمان دارند. آنها می‌ترسند در‌صورتی‌که دلار خریداری کنند قیمت با بازگشت مواجه شود و در‌صورتی‌که اقدام به خرید نکنند، قیمت مرزهای جدیدی را فتح می‌کند. این موضوع احتیاط را در میان برخی معامله‌گران افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال، روز گذشته در شرایطی که دلار نقدی کانال ۴ هزار و ۷۰۰ تومان را نیز لمس کرد، دلار در معاملات فردایی در انتهای کانال ۴ هزار و ۵۰۰ تومان باقی ماند.

پرهیز از تله سیاسی
به‌طور سنتی زمانی که دامنه نوسانات در بازار ارز بالا می‌رود، اقدامات کنترلی و تعزیراتی نیز افزایش پیدا می‌کند. به‌عنوان مثال، حدود ساعت ۴ بعدازظهر روز گذشته چند تن از ماموران انتظامی به میدان رو به روی پاساژ افشار رفتند و به گفته فعالان، دو نفر از معامله‌گران را دستگیر کردند. حضور آنها موجب شد که سایر معامله‌گران ارزی متفرق شوند و ادامه معاملات در پشت خط‌ها صورت گیرد. نکته مهم این است که چنین سیاستی معمولا در بازار ارز اثر معکوس داشته است.

روز گذشته نیز این اقدام کنترلی زمینه تغییرات قیمتی را فراهم نکرد و دلار در همان محدوده ۴ هزار و ۶۵۰ تومان باقی ماند. به گفته یکی از بازیگران با تجربه بازار، چنین اقدامی این تصور را در میان معامله‌گران ارزی ایجاد می‌کند که بازارساز توان خود در مدیریت قیمت و نوسانات را از دست داده است و در نتیجه سعی می‌کند از ابزارهای دیگر برای مدیریت نوسان استفاده کند.

اگر این تصور در بازار تقویت شود، می‌تواند با افزایش بیشتر تقاضا دنبال شود. در واقع، در کمترین حالت ممکن، این اقدامات به جای ایجاد آرامش در بازار به تثبیت وضعیت کنونی کمک می‌کند. در کنار این، کارشناسان به بازارساز پیشنهاد می‌دهند، به جای استفاده از سیاست‌های تعزیراتی و برگشت به سیاست پیمان ارزی، با اقدامات انگیزشی، صادرکنندگان را به فروش ارز بیشتر به بازار تشویق کند.در واقع، سیاست‌گذاری ارزی باید در مورد صادرکنندگان بیشتر از مشوق‌های اقتصادی استفاده کند، نه اینکه سعی کند بیشتر از ابزارهای فشار و اجبار استفاده کند.

می‌توان با ترغیب صادرکنندگان پتروشیمی به فروش ارز خود در حجم بیشتر و در فاصله زمانی سریع‌تر تا حدی به کاهش نوسانات بازار کمک کرد. کارشناسان اعتقاد دارند سیاست‌گذار می‌تواند با دادن مشوق اقتصادی زمینه این اتفاق را فراهم آورد. دومین تله‌ای که در کنار دوری از سیاست‌های کنترلی می‌تواند وضعیت بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد، به وضعیت نرخ مبادله‌ای مربوط است. در روزهای اخیر با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد، فاصله آن با دلار مبادله‌ای به بیش از هزار تومان رسید. با توجه به چنین اختلاف معناداری به نظر می‌رسد بازارساز بهتر است هرچه سریع‌تر وضعیت نرخ مبادله‌ای را تعیین کند. بازارساز می‌تواند با خارج کردن برخی کالاها از ردیف دریافت‌کنندگان ارز مبادله‌ای، منابع خود را که حاشیه رانت بالایی دارند، صرف مدیریت بازار ارز کند.

دو نقطه امیدوار‌کننده
احتمال افزایش درآمدهای ارزی و ورودی ارز به بازار دو عاملی است که می‌تواند دامنه نوسانات دلار را تحت‌تاثیر قرار دهد. به گفته فعالان، اولین نقطه امیدوار‌کننده در بازار آن است که میزان عرضه ارز توسط شرکت‌های پتروشیمی در ۲ ماه انتهایی سال به‌طور سنتی افزایش پیدا می‌کند. به اعتقاد یکی از بازیگران باتجربه بازار، عاملی اصلی افت دلار در ماه‌های بهمن و اسفند سال‌های اخیر نیز افزایش فروش ارز پتروشیمی‌ها در این مقطع از سال بوده است. از نظر وی، عرضه پتروشیمی‌ها معمولا نرخ درهم را پایین می‌آورد و به‌دنبال آن قیمت دلار افت می‌کند.

دومین موضوعی که ممکن است عرضه ارز را در ماه‌های آینده افزایش دهد، احتمال افزایش قیمت نفت است. همچنین در آخرین خبرها روز گذشته عنوان شد که در توافق کنونی اوپک به احتمال زیاد سقف تولید بالا نخواهد نرفت. این خبر اگر منجر به افزایش قیمت نفت نشود، می‌تواند قیمت آن‌را در محدوده‌های فعلی حفظ کند؛ عاملی که درآمدهای ارزی را بالا نگه می‌دارد.

منبع:دنیای اقتصاد