صنعت نویس: نهم بهمن‌ماه سال گذشته بود که قرارداد خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس بین شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و ایرباس فرانسه امضا شد.

طبق ماده 22 برجام که شامل رفع تحریم‌های هواپیمایی علیه ایران است به‌صراحت بیان‌شده که شرکت‌های آمریکایی حق ارتباط تجاری مستقیم با ایران را ندارند و این ارتباط تنها در قالب اشخاص غیر آمریکایی و تحت کنترل شرکت‌های آمریکایی مجاز است.

عباس آخوندی گفت: مذاکرات برای تحویل هواپیماها مرتب در حال انجام است و نماینده شرکت‌های ایرباس و بوئینگ در تهران حضور دارند و مذاکرات را ادامه می‌دهند. عباس آخوندی اضافه کرد: به امید خدا به‌زودی به نتیجه خواهیم رسید و اعلام عمومی می‌شود  و امیدواریم بتوان تا آخر سال جاری هواپیماها را تحویل گرفت.

منابع خبری در صنعت حمل‌ونقل هوایی ایالات‌متحده چندی پیش در تاریخ 31 شهریورماه سال جاری به نقل از رویترز، خبر دادند که آمریکا صدور مجوز برای رفع ممانعت از فروش جت‌های مسافربری اروپایی به ایران را آغاز کرده است. به گفته این منابع خبری، وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز صادرات تعدادی جت مسافربری ایرباس فرانسوی را به تهران صادر کرده است و انتظار می‌رود پروسه فروش آن‌ها در طول چند روز اجرایی شود.

سخنگوی ایرباس نیز دریافت مجوز آمریکا برای فروش ۱۷ هواپیمای مسافربری برای فروش سریع به ایران را صادر کرده است. باوجوداینکه ایرباس در اروپا مستقر است اما نیازمند دریافت مجوز و تأیید وزارت خزانه‌داری آمریکا برای فروش تعدادی از تجهیزات و قطعات هواپیمایی به ایران است که در آمریکا تولید می‌شود. ایرباس و بوئینگ بر اساس توافق هسته‌ای صورت گرفته با ایران، هر دو با فروش بیش از ۱۰۰ هواپیما به هواپیمایی هما با پرچم ایران موافقت کرده‌اند تا این کشور نوسازی سیستم حمل‌ونقل هوایی خود را انجام دهد.

قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی نیز در تاریخ دوم مهرماه به خبرنگاران گفته بود: با صدور مجوز آمریکا تا پایان سال ۲۰۱۶ چندین هواپیما وارد کشور خواهد شد اما اگر اوفک تأخیر کند که تابه‌حال هم کرده است این زمان دیرتر خواهد شد. ممکن است این قرارداد را تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا معطل نگه‌دارند.

فخریه کاشان هم‌چنین از مذاکرات 4 کشور سازنده ایرباس با آمریکا خبر داد و گفت: وزرای خارجه کشورهای سازنده هواپیمای ایرباس به آمریکا فشار آورده‌اند و با مقامات آمریکایی دیدار و مذاکره داشته‌اند؛ موضوعی که این هفته در اجلاس کاپا از سوی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی مورد تأکید قرار گرفت.

وی با اشاره به برگزاری دوباره اجلاس کاپا طی دو سال در تهران این را گفت که نهایی شدن قرارداد خرید هواپیما خواست جامعه جهانی است و به‌غیراز ما، کشورهای زیادی هستند که با فشار به آمریکا خواهان صدور مجوز اوفک هستند. سرانجام آمریکا نیز تحت تأثیر فشارهای جهانی مجوز فروش هواپیمای نو بوئینگ و ایرباس به ایران را صادر کرد. قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سؤال که  مذاکره با ایرباس برای خرید هواپیماهای نو به کدام مرحله رسیده،گفت: مذاکرات با ایرباس متوقف نشده است و کماکان ادامه دارد، علت هم این است که درباره بندهایی از قرارداد ما با ایرباس هنوز توافق نشده است و قاعدتاً باید درباره موضوع‌های مختلفی به توافق نهایی برسیم.

اما در تاریخ 25 مهرماه سید عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در خصوص تأخیر در تحویل هواپیماهای ایرباس و بوئینگ به ایران، اظهار کرد: تأخیری که درزمینهٔ تحویل هواپیماها وجود دارد به مذاکراتی که بین ایران ایر و ایرباس و بوئینگ در جریان است مربوط می‌شود که این مذاکرات هنوز به سرانجام نرسیده است.

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه بابیان اینکه هم ایرباس و هم بوئینگ هم‌زمان از وزارت خزانه‌داری آمریکا درخواست مجوز فروش این هواپیماها را به ایران کرده بودند، بیان کرد: طبق برجام دولت آمریکا موظف است که این مجوزها را بدهد چون بخشی از تحریم‌های اولیه است. وی بابیان اینکه مشکل عمده تأخیر در صدور این مجوزها بود که صادرشده است، ادامه داد: تحویل هواپیماها به ایران منوط به این است که مذاکرات دوجانبه بین ایران ایر و ایرباس و بوئینگ هم به سرانجام برسد.

عراقچی بابیان اینکه مذاکرات این موضوع مفصل و پیچیده است و ابعاد متعدد فنی و حقوقی را در برمی‌گیرد که در حال اجرا است، متذکر شد: دوستان ما در هواپیمایی امیدوار هستند که اولین هواپیماها به ایران وارد شود. در همین حال شرکت هواپیماسازی آمریکایی بوئینگ اعلام کرده است که در توافق برای فراهم کردن بیش از ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری برای ایران پیشرفت داشته بااین‌همه هیچ هواپیمایی در سال ۲۰۱۶ تحویل نخواهد داد.

در دولت‌های قبلی نیز گفت‌وگوهایی با ژاک شیراک رئیس‌جمهوری وقت فرانسه از سوی ایران انجام گرفت تا ایران بتواند با خرید تعدادی هواپیمای ایرباس خطوط هوایی خود را به‌روز کند اما ازآنجایی‌که بخش عمده‌ای از سهام موتورهای ایرباس توسط آمریکا خریداری‌شده بود، آمریکا به ایرباس اجازه معامله با ایران را نداده بود.

ایسنا