حسن رضایی‌فر در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که آیا شما از ابتدا از اشتباه سیستم پدافندی و شلیک به هواپیمای اوکراینی خبر داشتید یا خیر؟ اظهار کرد: از وقتی که سانحه اتفاق افتاد، اولین اقدامی که انجام دادم این بود که با مقامات ذیربط تماس گرفتم و همه مقامات ذیربط به من این اطمینان را دادند که در مرکز کشور چنین عملیات نظامی انجام نشده است.

مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی افزود: عملیاتی که سپاه پاسداران در پاسخ به آمریکایی‌ها انجام داده بود از محدوده غرب کشور و در ساعت ۱:۳۰ صبح انجام شد و این هواپیما در ساعت ۶:۱۸ در حوالی فرودگاه امام خمینی (ره) سقوط کرد و من چون این اطمینان را از مقامات گرفته بودم که عملیاتی در داخل انجام نشده است، این خبر را اعلام کردم.

مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی درباره گزارشی که این سازمان در نخستین شب پس از وقوع سانحه منتشر کرده و دلیل سانحه را بروز نقص فنی اعلام کرد، گفت: در گزارش اولیه این سانحه تمام اطلاعاتی که به دست ما رسیده بود را به صورت فنی به دقت ذکر کرده و بر این نکته هم تاکید کرده بودیم که در حال ادامه بررسی‌ها هستیم تا اطلاعات ما تکمیل شود؛ حالا که مسئولیت این اتفاق از طریق انتشار بیانیه پذیرفته شده است، جهت تحقیقات ما عوض می‌شود.

دلایل متقن سازمان هواپیمایی چه بود؟

رضایی‌فر در پاسخ به اینکه چرا پیشتر تصریح کرده بود که "دلایل متقنی داریم که حاضریم آن را در حضور همه رسانه‌ها مطرح کرده و این شایعه را رد کنیم"؟ ابراز کرد: اطلاعات متقن من این بوده که زمان بروز این سانحه با عملیات موشکی که در عراق انجام دادیم فاصله داشت و دلیل دیگر من هماهنگی با سازمان هواپیمایی و شرکت فرودگاه‌ها بوده که عملیات موشکی در غرب کشور انجام شده، ولی این سانحه در مرکز کشور رخ داده است.

وی در پاسخ به این‌سئوال که در جلسه کمیته بررسی سوانح سازمان هواپیمایی که در شب نخست حادثه برگزار شد و به انتشار اطلاعیه‌ای درباره عوامل احتمالی سانحه انجامید که نقص فنی را عامل این اتفاق دانسته بود، چه مسایلی مورد بررسی قرار گرفت؟ گفت: در جلسه شب بروز سانحه اطلاعاتی دریافت کردیم و من هم در گزارشم به این نکته اشاره کردم که وجود آتش در هواپیما و همچنین قصد بازگشت خلبان به فرودگاه مورد تایید ماست. البته روی سایت نیز گزارش ما وجود دارد و در گزارش انگلیسی نیز در سطرهای پایانی به این مساله اشاره کردیم که مقامات مساله رادیواکتیو و حمله لیزری را رد کردند و نمونه‌ برای مواد دیگر را به آزمایشگاه بردند که هنوز نتایج آن برای ما مشخص نشده است. در گزارش انگلیسی هم به آن اشاره کردیم که اطلاعاتی که تاکنون (up to now) به دست ما رسیده این را نشان می‌دهد. دیروز هم بارها در مصاحبه‌های خود اعلام کردم که به ما فرصت دهید تا همه اطلاعات را بررسی کنیم. هیج بررسی سانحه‌ای نیست که یکی دو روزه نتیجه آن مشخص شود و در همه دنیا بررسی‌ها زمان‌بر است.

از اقدام پدافندی خبردار نبودیم

مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی در ادامه در واکنش به این‌که آیا اطلاعات غلط مطرح شده از سوی سازمان هواپیمایی باعث خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی به این سازمان فنی نمی‌شود؟ ‌ گفت: سازمان هواپیمایی باید از این موضوع خبر می‌داشت و با توجه به این‌که ما از این اقدام پدافندی خبردار نبودیم، ‌ولی از حمله به پایگاه‌های آمریکایی خبردار بودیم، جمع‌بندی ما این‌چنین بود. پیشتر نیز در سال‌های گذشته هواپیمای مالزی هم که در اوکراین مورد اصابت موشک قرار گرفت در آسمان منفجر شد، ولی می‌توانم ثابت کنم وقتی هواپیمای خطوط هوایی اوکراین آتش گرفت، حدود سه دقیقه در آسمان پرواز کرده و منفجر نشده است و این‌که در موشک پدافندی شلیک شده چه سیستمی استفاده شده که این اتفاق افتاده در حیطه وظایف من نیست.

به ما اطمینان دادند که که عملیات نظامی اتفاق نیفتاده است

این مقام سازمان هواپیمایی در ادامه با اشاره به این‌که کمیسیون بررسی سوانح در ابتدا به صداقت اطلاعات اولیه‌ای که به دست می‌آورد تکیه می‌کند و بعد در این‌گونه سوانح با استخراج و بازخوانی جعبه سیاه اطلاعات و گزارش خود را تکمیل یا اصلاح می‌کند، گفت: وقتی به ما اطلاعاتی ندادند، نمی‌دانستیم چه اتفاقی افتاده است و من وقتی این اطلاعات را در اختیار ندارم چگونه باید از آن خبر داشته باشم؟

وی ادامه داد: در ساعت ۶:۲۵ این سانحه را به من خبر دادند و در ساعت ۶:۳۰ از مراجع ذیربط اطمینان حاصل کردم که هیچ عملیات نظامی در کشور اتفاق نیفتاده است و تا امروز هم از سیستم پدافندی کشور هیچ اطلاعی به من ندادند. هم‌اکنون در حال صدور بیانیه عمومی هستم که نیروی پدافند سازمان هواپیمایی در مرکز کنترل فضای کشور از این موضوع خبردار نبوده است.

فعلا موضوع انحراف از مسیر پرواز مورد تایید ما نیست

مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی ادامه داد: این یک خطای انسانی بوده که یک نهاد نظامی این موشک را شلیک کرده است، اما براساس پروتکل‌های موجود حتی اگر بخواهیم اقدامات امنیتی هم انجام بدهید باید با مرکز کنترل فضای کشور هماهنگ شود و قانون مشخصی دارد که اگر یک هواپیما از مسیر خود خارج می‌شود باید در وهله نخست دوبار هشدار داده شود و اگر توجهی به آن نشد عملیات نظامی انجام شود، اما این فرایندها هیچ کدام در این عملیات رعایت نشده است.

رضایی‌فر در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر تاکید می‌کنم که هیچ انحراف از پروازی تاکنون مورد تایید ما نیست و باید رادارها رصد شده و اطلاعات ما تکمیل شود و پس از خواندن اطلاعات جعبه سیاه، این مساله را تایید یا تکذیب کنیم.

از کجا می‌دانید احتمال برخورد موشک را مد نظر قرار ندادیم؟

وی درپاسخ به این سئوال که پس از مطرح شدن شائبه‌هایی درخصوص احتمال شلیک موشک به هواپیما، سازمان هواپیمایی باز هم این احتمال را بررسی نکرد؟ گفت: شما از کجا می‌دانید که ما چنین احتمالی را مورد نظر قرار ندادیم؟ وقتی که کارگروه امنیتی در کمیسیون بررسی سوانح مخصوص این سانحه تشکیل دادیم نشان می‌دهد که ما احتمال شلیک موشک را داده بودیم، اما بارها گفتم که نباید عجله کنید و نباید دنبال هجمه‌های ایجاد شده باشید.

از طریق صداوسیما متوجه واقعیت شدم

رضایی فر با این‌حال ادامه داد: من هربار گفتم براساس شواهدی که من دارم این موضوع را تایید نمی‌کنم. البته پس از طرح ادعاهای آمریکایی‌ها و کانادایی‌ها مبنی بر اصابت موشک به این هواپیما، مجددا از مقامات ذیربط استعلام گرفتم، اما تا ساعت یازده شب گذشته هم از اطلاعات جدید خبردار نشدم و شخصا به عنوان مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشور، این موضوع را هفت صبح امروز از طریق شبکه خبر صداوسیما متوجه شدم.

جعبه سیاه قابل خواندن نیست و به اوکراین می‌رود

مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشور در پایان با اشاره به این‌که "درحال حاضر به این نتیجه رسیدیم که جعبه سیاه قابل خواندن نیست"، گفت: قصد داریم جعبه سیاه را برای بررسی به اوکراین بفرستیم و مقامات کشورهای دیگر در این موضوع به ما کمک خواهند کرد و اگر در اوکراین هم نتوانیم آن را بازخوانی کنیم مقصد بعدی ما فرانسه است.