- کد مطلب : 38752 |
- تاریخ انتشار : 10 آذر, 1398 - 13:42 |
- ارسال با پست الکترونیکی
ریشه شعارها و اقدامات ضدایرانی در عراق
اما نکتهای که برای مخاطب ایرانی در نگاه به این اعتراضات برجسته شده است، نوک پیکان انتقاداتی است که هرازگاهی در میان اعتراضات به سمت ایران نشانه میرود. معترضانِ البته بهخشمآمده عراقی در روند درگیریهای بعضا خونین خود با مأموران حکومت این کشور، در یک ماه گذشته دو بار و در دو سال گذشته چهار بار به ساختمانهای دیپلماتیک ایران حملهور شدهاند؛ گاهی ساختمان را آتش زدهاند و گاهی پرچم ایران را از بالای سفارت پایین کشیدهاند، البته در هیچ کدام از این حملهها، کارکنان ایرانی کنسولگریهای ایران در نجف، کربلا، بصره و اربیل هیچ آسیبی ندیدند، هرچند مأموران امنیتی عراقی در حفاظت از این ساختمانها قربانی شدند و به روایت مقامات عراقی، فقط در آخرین نمونه این حملهها، ۴۷ مأمور در درگیری با معارضان به کنسولگری نجف آسیب دیدهاند.
علاوه بر این حملات که به تیتر رسانههای ایران راه پیدا کردهاند، گاهی فیلمها و عکسهایی از معترضان عراقی در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود. این تصاویر، البته به تبع ذات فضای شبکههای اجتماعی، گاهی با اخبار، ترجمهها و روایتهای نادرست از مواضع معترضان همراه هستند و گاه نیز تصاویری از اعتراضات سالهای پیش به عنوان تکرار اتفاق توسط برخی کاربران هدفدار یا کماطلاع بازنشر میشوند، اما آنچه مشخص و چشمپوشیناپذیر است، وجود میزانی از احساسات ضدایرانی لااقل در میان بخشی از مردم و معترضان عراقی است.
شاید حملات اینچنینی به ساختمانهای ایرانی و نمایش این قبیل احساسات، در کنار ناامنیهای حاصل از درگیری معترضان با مأموران عراقی، دلیل هشدارها و ابلاغهای مقامات دیپلماتیک ایران به مردم برای توقف یا تعویق سفر به عتبات عالیات و حتی تعویق در آغاز حرکت جهت حضور در راهپیمایی بزرگ اربعین بوده است.
سؤالی که در این میان نیازمند پاسخ است، این است که در نتیجه چه تصویر و تصوری از ایران و نقشآفرینی این کشور در عراق، منجر به این جهتگیری در میان معترضان میشود و از آن مهمتر، اعتراض به ایران چه سهم و جایگاهی در میان اعتراضات مردم عراق دارد. این اعتراضات شاید با انگیزههای سیاسی و غیرسیاسی در رسانههای رسمی و غیررسمی فارسی نیز به سرخط خبرها راه پیدا میکند. همین موضوع باعث میشود برخی از مخاطبان پوشش خبری اعتراضات علیه ایران نسبت به پوشش خبری کل اعتراضات را متناسب با میزان حضور شعارها و احساسات ضدایرانی در کل اعتراضات تصور کنند و حتی برخی بر این باور باشند که اساسا حرکت مردم عراق در درجه اول در اعتراض به نقشآفرینیها و «دخالتهای» ایران در امور کشورشان شکل گرفته.
اما آیا این واقعیت صحنه عراق است؟
روایت تحلیلگرانی که از درون به صحنه عراق نگاه میکنند، تصویر پیچیدهای از نگاه همراه با عشق و نفرت مردم عراق به ایران ترسیم میکند که با نگاه به تاریخ و گذشته و حال تعاملات دو کشور، به نظر منطقی میرسد. جنگ هشتساله ایران و عراق، بهخاطر روحیات خاص رئیسجمهور مستبد وقت عراق، صدام حسین، شکل گرفت که پیش از تجاوز به خاک ایران، با مردم کشور خود نیز با سرنیزه و توپ و تفنگ مواجه شده بود، اما بههرحال در طول آن هشت سال، سربازانی که از میان مردم عراق، با اراده یا به اجبار به جبهه جنگ میآمدند، در مقابل سربازان ایرانی اسلحه به دست میگرفتند، میکشتند و کشته میشدند، زخمی میکردند و زخمی میشدند، اسیر میگرفتند و اسیر میشدند. صدام را میتوان به شکل عینی حاکم بیرحمی برای مردم عراق توصیف کرد، اما بههرحال، در جنگی که او به ایران تحمیل کرده بود، این دو همسایه بهعنوان دشمن با هم درگیر بودند.
از طرف دیگر، در تاریخ روابط ایران و عراق و پیش از آن، روابط ایران با حاکمان و خلفایی که بر سرزمین عراق عرب سلطه داشتند، نوعی از رقابت را همواره در خود داشته است. شاید در یکی، دو دهه اخیر، عراق آسیبدیده از جنگهای سریالی، چندان توانایی قرارگرفتن در موضع رقابت با ایران را نداشته است، اما سابقه تاریخی این دو کشور اتفاقات دیگری را در خود دارد. مسئله تعیین مرز دو کشور در حوالی رودهای بین دو کشور، از موضوعاتی بوده که فراتر از سقوط و ظهور حکومتها بین دو کشور جریان داشته است، پیش و پس از صدام و در دوران او، در دوره حکومت پهلویان در ایران و در سالهای پس از انقلاب اسلامی، این موضوع هرازگاهی روی میز مذاکره یا در میانه مجادلههای دو کشور قرار گرفته است.
در کنار اینها، نگاههای ملیگرایانه و نژادگرایانه با محوریت عربی در عراق ریشههای مهمی دارند. نگاههای نژادگرایانه در قبال ایران در بسیاری از کشورهای عربی سابقههایی تاریخی و چندقرنی دارد. در دوران حکومت حزب بعث، حاکمان عراق تأکید بسیاری در این زمینه داشتند؛ هم در داخل و هم در روابط خارجی این کشور.
همسایگان نزدیک
روی دیگر سکه تقابل عراق و ایران، نزدیکیها و همداستانیهای عمیق فرهنگی و مذهبی است. ایران و عراق کنونی در بخشهای مهمی از تاریخ خود، بخشی از یک سرزمین قلمداد میشدهاند. درواقع، برخی نگاهها، با توجه به روندی که مرزهای عراق را تعیین کرده است، روابط فرهنگی و تاریخی بین ساکنان دو سوی مرزهای ایران و عراق را کموبیش به همان اندازه روابط درون مرزهای عراق قوی میبینند؛ مرزهایی که با تصمیمات استعمارگران، اینگونه تعیین شدهاند.
ایران و عراق از معدود کشورهایی هستند که اکثریت شیعه دارند و این پیوندهایی قوی بین دو کشور ایجاد میکند. این روابط و نزدیکیهای عقیدتی، بهخصوص پس از سقوط دولت صدام حسین بهعنوان حاکمی ضدشیعه، در جهت جبران سالها فاصله اجباری بین دو ملت هممذهب، نمود پیدا کرده است.
سادهترین پاسخ کسانی که ایده «نفرت» یا «اختلاف عمیق» بین دو ملت را رد میکنند، اشاره به راهپیمایی بزرگ سالانه اربعین است که در فاصله نسبتا کوتاهی پس از رفع محدودیتهای حکومتی در عراق، بهسرعت شکل گرفت و به بزرگترین گردهمایی سالانه مذهبی تبدیل شد. گزارشها و روایتهای خبری و مردمی از رویکرد مردم عراق نسبت به میهمانان ایرانی و البته غیرایرانی خود در این ایام، تصویری پر از رفتارهایی ترسیم میکند که در میزبانی و میهماننوازی تا مرز ازخودگذشتگیها و ارادتهای مذهبی به شکلی بیسابقه پیش میروند. منطقا نمیتوان روایتهای مستقل از تعامل مردم عراق با ایرانیان در این ایام را در تحلیل خود از روابط دو کشور نادیده گرفت.
همداستانی و همدستی مذهبی بین دو کشور اما پیش از این نیز سابقه مهم دیگری دارد: سپاه بدر، نظامیانی بودند که به دلیل وابستگیهای فرهنگی و مذهبی بین دو کشور و هم به دلیل نقشآفرینی صدام بهعنوان حاکمی با سابقه کشتارهای گسترده علیه مردم خود که حتی در میانه جنگ با ایران نیز ادامه داشت، در کنار ایران، علیه صدام میجنگیدند. حتی برخی روایتها از دوران جنگ حاکی از اخلال برخی نیروهای عراقی در سیستم بمبافکنهای عراقی به نحوی است که در حملات به ایران در آسیبرساندن به مردم این کشور ناکام بمانند.
عینیتر از این، ایرانیان بسیاری در طول سالیان در شهرهای مذهبی عراق، اغلب به جهت تحصیلات مذهبی در حوزههای علمیه این کشور، ساکن بودهاند. بسیاری از چهرههای برجسته مذهبی ایران، تحصیلکردگان حوزههای عراق بودهاند. نمیتوان نادیده گرفت که تأثیرگذارترین چهره مذهبی ساکن در عراق، آیتالله سیدعلی سیستانی، در مشهد متولد شده و پیش از مهاجرت به نجف برای تحصیل، در مشهد و قم درس حوزوی خوانده است. همین روند در میان عراقیان نسبت به ایران نیز وجود داشته است و عراقیهای بسیاری در شهرهای مذهبی ایران برای تحصیل ساکن شدهاند. علاوهبراین، دورههای بحرانی در تاریخ اخیر عراق، مهاجرانی را نیز از این کشور راهی ایران کرده است که در شهرهای دیگر ایران نیز ساکن بودهاند.
کارشناسان حوزه عراق از نوعی تحسین در نگاه عراقیها به ایران نیز خبر میدهند که اتفاقا بیارتباط به سوژه اعتراضهای اخیر این کشور نیست. از نگاه ایرانی، نقدهای بسیاری به ساختارهای اقتصادی و صنعتی در ایران میتوان وارد کرد؛ اما عراق کشوری است که تقریبا تمام درآمد خود را از فروش نفت کسب میکند و عملا صنعتی ندارد. فقدان ساختارهای تولیدی در عراق، بهعنوان معضلی که هم چرخ اقتصاد را تحت تأثیر قرار میدهد و هم اشتغالزایی این کشور را با بحران مواجه میکند، وقتی در کنار حضور گسترده اجناس ایرانی در بازارهای عراق قرار میگیرد، باعث میشود بسیاری از مردم این کشور به ایران بهعنوان کشوری که لااقل بخشی از «نیازمندهای خود را با تولید رفع میکند» و زیر بار تحریمهای چنددههای، به اقتصاد خود رسیدگی میکند و همزمان قدرت و فرصت نقشآفرینی گسترده سیاسی، نظامی و اقتصادی در منطقه را دارد، کموبیش با دیده حسرت نگاه میکنند.
ایران، هدف اصلی یا اشاره جنبی
اما مشخصا ایران نه سوژه نفرت معترضان عراقی بهعنوان یک کلیت است و نه حتی سوژه اصلی اعتراض آنها. اشاره به ایران در این اعتراضها، به گواه تحلیلگران آشنا به روابط داخلی عراق، در فهرست اولویتها و گستردگی شعارها، جایگاهی پایین و حضوری محدود دارد؛ بسیار کمتر از آنچه در نگاه به رسانهها برمیآید.
خشم گسترده عراقیها از شرایطی که در آن حتی مسئله نسبتا سادهای مثل تأمین برق این کشور که تنها نیازمند یک پروژه فنی در یک کشور ثروتمند نفتی است، سالها لاینحل مانده، در تظاهرات و اعتراضهای آنها نمود گستردهای داشته است، به همین مناسبت، گروههایی از مردم این کشور که نگاهی منفی به ایران دارند نیز در میانه اعتراضهای خود، خشونتهایی به ساختمانهایی که نماد سیاسی حضور ایران در کشورشان هستند، نمایش میدهند؛ اما حتی روند وقایع و مواضع رهبران سیاسی و اجتماعی نیز نشان میدهد جهتگیری اصلی اتفاقها به سمت برکناری یا کنارهگیری مقامات، برگزاری دوباره انتخابات و اقداماتی از این قبیل است.
آنچه مردم عراق را به خیابان کشانده، اتلاف منابع، ناکارآمدی ساختارهای حاکم، بیکاری و فقر و محرومیت گسترده و نبود تعامل مؤثر بین قدرتمندان و در نتیجه معطلماندن امور کشور است و باز آنچه کار را به اینجا کشانده است، فراتر از حضور ایران، عربستان، سوریه، روسیه، ایالات متحده، بریتانیا و دیگر کشورها که در خلأ پس از فروپاشی حکومت صدام با انگیزههای مختلف در فضای این کشور حاضر شدند، به دوران پیش از آن برمیگردد. در سالهای حکومت رژیم بعث، ساختارهای مدنی و سیاسی در هم شکسته شدند، رهبران و نخبگان سیاسی و اجتماعی یا اعدام، یا خانهنشین یا فراری شدند، طبقه متوسط شهرنشین گرفتار پسرفت گسترده شد، چشمه رشد و حرکت در اقشاری که بنا بود متولیان امور فرهنگی و فکری جامعه باشند، یعنی معلمان، دانشگاهیان، فعالان، هنرمندان و... زیر فشار گسترده اقتصادی از یک سو و محدودیتهای شدید و بیرحمانه سیاسی از سوی دیگر عملا خشکانده شد و جریان حاکم و بلکه شخص حاکم به تنها صدای مؤثر تبدیل شد. به همین مناسبت، وقتی آن فرد مقتدر مستبد تکرو از صحنه حذف شد، نه نخبگانی برای رایزنی و تصمیمسازی بودند، نه چهرههای موجود نفوذ و قدرت کافی داشتند و نه ساختارهای اجتماعی حاضر، کارایی. از دل چنین فضایی، ساختاری بیرون میآید که در دو دهه گذشته در رسیدگی به مشکلات ساده و پیچیده خود ناکام مانده است.
آخرین اخبار
- معافیت گمرکی واردات ماشین آلات با فناوری روز ابلاغ شد
- هشدار؛ مصرف برق آمپر میچسباند
- قانون تعلیق همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی ابلاغ شد
- سکونت اتباع غیرمجاز در مازندران ممنوع شد
- محدودیتهای جدید خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن
- آسمان مرکز و نیمه غربی کشور به روی پروازهای عبوری بسته شد
- گل گهر یکی از مراکز اصلی اقتصادی کشور
- رکورد تولید روزانه کارخانجات شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
- بررسی پدافند غیرعامل منطقه گل گهر
- پایان این داستان به دست ایران نوشته خواهد شد
- مجموعه جشن های «شب های سیرجان» با حضور هنرمندان مطرح کشوری در گهر پارک
- ورود۲۱ هزارموبایل قاچاق به کشور
- جزییات انتشار اوراق مالی جدید
- شورای رقابت: ایرانخودرو حق قیمتگذاری ندارد
- ۲.۱ همت تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت شد
- واکنش توانیر به خبر فروش کولر دولتی
- رکود عمیق در بازار لوازم خانگی
- توضیح اژهای درباره پرونده قتل الهه حسیننژاد
- ۱۲ روز تا پایان مهلت استفاده از اعتبار کالابرگ
- زنی که میگوید همسر تتلو است+عکس
- تشنگی 23 استان ایران
- پایان کار جشنواره مدیریت استعداد «تج» با معرفی آثار برگزیده
- محصولات ایرانخودرو در بورس کالا عرضه میشود
- قدردانی سرلشکر باقری از شرکت گل گهر به پاس حمایت از جشنواره فیلم کوتاه مقاومت
- دریافت اولین نشان ملی اقتصاد مقاومتی توسط شرکت گل گهر
- گل گهر «روابط عمومی برتر» وزارت صمت شد
- نشست صمیمی مدیرعامل شرکت گل گهر با نمایندگان کارگری شرکت های منطقه
- ناوگان شرکت گهرترابر تجهیز شد
- امضای قرارداد احداث بلوک سوم «مجتمع نیروگاهی گهران سیرجان » با ظرفیت ۵۴۶ مگاوات
- استقبال بی نظیر از اولین گردهمایی بزرگ کارگری منطقه گل گهر
- رکورد تولید کارخانه گندله سازی شماره ۱
- رکودهای تولید فروردین ماه گل گهر
- مسابقه دو صحرانوردی – پویش ملی "دویدن هوشمندانه برای ایرانآباد"
- حذف یارانه ۱۷ میلیون ایرانی!
- طلا به ۵ میلیون میرسد؟
- جزئیات وام 400 میلیون تومانی به دهکهای 1 تا 4
- راه اندازی آزمایشگاه اکتشافات معدنی در شرکت گل گهر
- مسوولیت های اجتماعی شرکت گل گهر در حوزه درمان
- ایرانیان مقیم خارج بخوانند؛ شرایط و جزئیات واردات خودرو در ۱۴۰۴
- واکنش سازمان ملل به تهدیدات ترامپ علیه ایران: از اظهارات تنش زا خودداری کنند
- دیدار نوروزی مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با همکاران و کارکنان
- رکورد تولید هشتم فروردین در گل گهر
- ترامپ: به لحظات نهایی با ایران رسیدهایم
- رکورد تولید در اولین روز سال ۱۴۰۴ گل گهر
- رکود تولید در اسفندماه ۱۴۰۳ شرکت معدنی و صنعتی گل گهر
- کمک ۱۰ میلیارد تومانی شرکت های منطقه گل گهر برای آزادی زندانیان
- ثبت 50 رکورد و رشد 5 درصدی تولید در گل گهر
- توزیع بیش از ۱۲ هزار بسته غذایی به ارزش ۱۸ میلیارد تومان جهت نیازمندان سیرجان
- وزیر کار: افزایش حداقل دستمزد کارگران نزدیک به تورم خواهد بود
- موفقیت گل گهر در کسب مجدد تندیس بلورین جایزه ملی تعالی سازمانی
- افزایش سرمایه ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی شرکت گل گهر
- برگزاری دومین رویداد ملی کافه دانش در شرکت معدنی و صنعتی گلگهر
- شرکت گل گهر در ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE سازمان ایمیدرو اول شد
- تجلیل از مدیران عامل منطقه گل گهر
- افتتاح ۴ پروژه عظیم صنعتی و گردشگری در منطقه گل گهر سیرجان
- انرژی تجدیدپذیر میتواند مشکلات انرژی ایران را حل کند؟
- پیرمحمدی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو شد
- آموزش کاربرد هوش مصنوعی در حل چالش های مراکز معدنی و صنعتی
- واکنش قوه قضائیه به روند واگذاری ایرانخودرو
- توقف موقت صدور مجوز خریدوفروش آنلاین طلا
- افتتاح ۵ پروژه صنعتی در منطقه گل گهر با حضور وزیر صمت
- تورم 32 درصدی دیماه 1403
- ترامپ جنگ تجاری علیه چین و اروپا را کلید زد
- معدن کاری زیر زمینی راهکار توسعه پایدار صنعت فولاد
- مرز تاریخی تالار شیشه ای شکسته خواهد شد؟
- کوثری: آمریکا FATF را هم اداره میکند
- یارانه 25 میلیون نفر حذف میشود
- مسیر قیمت در سال ۲۰۲۵ به کدام سو خواهد رفت؟
- نقدینگی ۹ هزار و ۳۹۲ هزار میلیارد تومان شد
- عذرخواهی پوتین از آذربایجان
- بازار طلا از نقره عقب می ماند؟
- تکذیب خبر اختلاس چند هزار میلیاردی در گل گهر سیرجان
- ادعای عجیب درباره سرمایهگذاری سایپا در سوریه
- در کنار کار سختی که دارید محوریت خانواده را حفظ کنید
- پیش بینی شرکت مزاری از آینده بازار رمز ارز در سال ۲۰۲۵
- نرخ تورم آبان ماه اعلام شد
- بورس تا پایان سال سوپرایز می شود
- پیشبینی قیمت دلار تا پایان 1403
- وزیر صمت با لباس گرم در پویش کاهش دو درجه ای سامانه های حرارتی
- تجلیل معاون رییس جمهور از مدیرعامل گل گهر
- پیش بینی همتی از قیمت بیت کوین
- عرضه 1 میلیون قطعه سکه در بازار
- شرایط خرید سکه ضرب ۱۴۰۳ از مرکز مبادله اعلام شد
- کسب نشان زرین دوستاره برای گل گهر
- دومین نمایشگاه نهضت تولید در معدن،صنایع معدنی کشور
- واحد چهارم گازی شرکت گهر انرژی سیرجان با شبکه سراسری سنکرون شد
- پیشبینی رشد اقتصادی ۳.۷ درصدی ایران
- خودروهای برقی پلیس قابل "هک" نیستند
- میزان قطعی افزایش حقوق سال ۱۴۰۴ اعلام شد
- سکه جدید با تاریخ ۱۴۰۳عرضه میشود
- تولید و بومی سازی شبیه ساز آموزشی اپراتوری بیل مکانیکی
- بزرگداشت مجاهد فی سبیل الله و اقامه نماز جمعه
- توسلي مهر به ايران خودرو مي رود
- پیاده روی خانوادگی به مناسبت گرامیداشت هفته دفاع مقدس
- تزریق ۱۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار از تبصره ۱۸ برای توسعه شرکتهای حمل ونقل ریلی
- اهدای ۴ هزار سری جهیزیه و ۴ هزار بسته لوازم التحریر به افراد نیازمند
- گل گهر می تواند در حوزه علمی معادن کشور پیشرو باشد
- حذف بخشی از یارانه پنهان انرژی با طرح تخصیص بنزین به نفر
- آئین تجلیل از آزادگان سرافراز دفاع مقدس شهرستان سیرجان
- دولت چهاردهم با ناترازی برق روبروست
افزودن نظر جدید