سبد دارایی‌های مسکن کوچک شد

به گزارش صنعت نویس، در شرایطی كه ارزش افزوده بخش ساختمان در سال ١٣٩١ به ٤٦ هزار و ٨٠٠ میلیارد رسیده بود، در سال ١٣٩٤ این عدد به ٣٤ هزار و ٩٠٠ میلیارد تومان كاهش یافت و در ٩ ماهه سال ١٣٩٥ نیز ارزش افزوده این بخش ٢١ هزار و ٣٠٠ میلیارد تومان گزارش شد. با توجه به اینكه سه ماه پایانی سال فعالیت‌های ساختمانی با تراكم كمتر مواجه است، رشد منفی برای سال ١٣٩٥ نیز پیش‌بینی می‌شود. آمار حساب‌های ملی نشان می‌دهد كه سهم قابل توجهی از تولید ناخالص ملی مربوط به بخش مسكن است. روند متغیرهای كلان نظیر ارزش افزوده، سرمایه‌گذاری، تشكیل سرمایه و اشتغال همسویی این بخش نشان‌دهنده اهمیت بخش مسكن در اقتصاد كشور است. با بررسی جداول داده- ستانده اقتصاد ایران مشاهده می‌شود این بخش به دلیل نیاز بالایی كه به داده‌های سایر بخش‌های اقتصادی دارد می‌تواند به عنوان یكی از بخش‌های پیش‌رو در رشد و توسعه اقتصادی كشور عمل كند. فعالیت‌های مشتمل بر توسعه و احداث ساختمان‌های مسكونی و غیرمسكونی در گروه ساختمان طبقه‌بندی می‌شود و فعالیت‌های این گروه نیز به تفكیك در دو بخش خصوصی و عمومی مورد بررسی قرار می‌گیرد. فعالیت‌های ساختمانی بخش خصوصی شامل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری و روستایی است. ارزش تولید ساختمان‌های بخش خصوصی در مناطق شهری برای ساختمان‌های جدیدالاحداث براساس نتایج حاصل از آمار فعالیت‌های ساختمانی بخش خصوصی اداره آمار بانك مركزی برآورد می‌شود. به دلیل آنكه عمده فعالیت‌های ساختمانی مزبور به ساختمان‌های مسكونی است؛ ارزش افزوده بخش خصوصی در ساختمان می‌تواند به عنوان ارزش افزوده بخش مسكن مورد توجه قرار گیرد. سهم ارزش افزوده بخش ساختمان از تولید ناخالص داخلی در دوره ١٣٣٨ تا ١٣٨٧ به طور میانگین برابر با 5.8 درصد بوده است كه از نرخ رشد تولیدناخالص داخلی بالاتر است. سهم ارزش افزوده بخش ساختمان از تولید ناخالص داخلی در سال ١٣٨٦ نیز به میزان ٥ درصد و سهم ارزش افزوده خدمات این واحدهای مسكونی در این سال برابر ١١ درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است. مشاهده می‌شود كه این بخش ١٦ درصد از ارزش افزوده ایجاد شده در كل اقتصاد ایران را در این سال به خود اختصاص داده است. هرچند در سال‌های پس از آن و تا سال ١٣٩١ نیز این روند ادامه داشت اما از سال ١٣٩١ روند فوق معكوس شد و با ركود حاكم بر بخش مسكن، رشد ارزش افزوده مسكن حتی با وجود مثبت شدن رشد اقتصاد كل، باز هم منفی است. براساس تحقیق انجام شده از سوی وزارت اقتصاد و دارایی ضرایب پسین و پیشین این بخش در مقطع زمانی ١٣٥١ تا ١٣٦٧ رتبه اول را بین بخش‌های اقتصاد ایران دارا بوده است. همچنین سهم این بخش در تشكیل سرمایه كل اقتصاد ایران در دوره مزبور بین ٢٠ تا ٤٠ درصد و سهم سرمایه‌گذاری بخش مسكن از تولید ناخالص داخلی بین ٤ تا ٨ درصد در نوسان بوده است. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید مناطق شهری رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. در این دوره رشد حجم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های شروع شده، نیمه تمام و تكمیل شده به ترتیب معادل 23.6، 25.2 و 23.5 درصد است. اما این رشد در پنج سال گذشته منفی بود و با وجود وجود رشد قابل ملاحظه نسبت به دهه گذشته اما در سال‌های گذشته با رشد منفی روبه‌رو بود. در سال ١٣٩٤ این رشد برابر 13.5- درصد گزارش شده است. تشكیل سرمایه خصوصی در ساختمان با استفاده از آمار مربوط به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های مناطق شهری برآورد می‌شود. بررسی آمار تشكیل سرمایه ثابت ناخالص بخش مسكن به قیمت‌های جاری نشان می‌دهد در دوره زمانی ١٣٣٨ تا ١٣٨٢ این بخش در اغلب سال‌ها بیش از نیمی از كل تشكیل سرمایه را به خود اختصاص داده و به همین دلیل نقش موثری در روندهای رونق و ركود سرمایه‌گذاری در سطح كلان داشته است. تفكیك سرمایه‌گذاری در ساختمان بر حسب دو بخش دولتی و خصوصی نشان می‌دهد كه در دوره قبل از انقلاب رشد سرمایه‌گذاری توسط دولت بیش از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بوده است. در سال‌های پس از انقلاب و دوره زمانی جنگ تحمیلی متوسط رشد كل تشكیل سرمایه و سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان چه توسط دولت و چه بخش خصوصی منفی شد كه پس از پایان جنگ روند رو به رشدی را نشان می‌دهد. 12.8 میلیون اشتغال در بخش مسكن اشتغالزایی بخش مسكن یكی از مواردی است كه همواره در توجیه اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش مسكن مدنظر مدیران و برنامه‌ریزان اقتصادی كشور بوده است. بررسی اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی در كل كشور نشان می‌دهد كه تعداد شاغلان این بخش از ٣٣٦ هزار نفر در سال ١٣٣٨ به 2.2 میلیون نفر در سال ١٣٨٠ بالغ شده است. از سوی دیگر سهم بخش مسكن از اشتغال كل كشور از ١١ درصد در سال ١٣٧٥ به 12.8 درصد در سال ١٣٨٧ افزایش یافته است كه نشانگر افزایش اهمیت این بخش در اشتغالزایی است. حوزه ساختمان در جای خالی بورس و بازار سهام كارآمد ٢٠ تا ٣٠ درصد از نقدینگی جامعه را به سمت خود كشانده است. نقدینگی مورد اشاره با توجه به تقاضای موجود در حوزه ساختمان به تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای قابل تقسیم است. در ١٠ سال گذشته همیشه بالغ بر ٢٠ درصد از نقدینگی كشور در این بخش فعال بوده است. برآوردها نشان می‌دهند كه در سه دهه گذشته حدود ٣٤ درصد از نقدینگی وارد شده به بخش مسكن به انگیزه تقاضای سرمایه‌ای و ٦٦ درصد با هدف برآوردن نیازهای مصرفی وارد بازار مسكن شده است. با وجود نبود بازار سرمایه كارآمد بخش مسكن توانسته بود به لحاظ ویژگی‌های خود از شدت عواقب كم كند. منبع:اعتماد