به گزارش صنعت نویس، حمیدرضا اشرف زاده کارشناس مسائل پولی و بانکی در خصوص طرح جدید دولت مبنی بر افزایش نرخ بهره برای کاهش نقدینگی در حالا چرخش گفت: «با توجه به فشاری که روی ارزش پول ملی کشور است، دولت مجبور است که از ابزار‌هایی که در اختیار دارد استفاده کند تا بتواند ارزش پول ملی را دوباره افزایش دهد و برای این مسئله بهترین راهی که در برابرشان قرار دارد افزایش نرخ بهره است. دولت قصد دارد نرخ بهره را بالا ببرد تا دوباره مردم سرمایه نقدی خود را وارد بانک‌ها کنند. اینگونه دیگر نقدینگی کمتری به سمت بازار ارز و سکه می‌رود. بعد از آن دیگر در اختیار واسطه یعنی بانک است که این پول را چگونه وارد چرخه تولید کند.» 

وی ادامه داد: «معمولا بعد از اینکه میزان سرمایه‌های بانک افزایش پیدا می‌کند، وام دهی به کارخانه‌ها و بخش تولید نیز بیشتر می‌شود؛ لذا اگر دولت بتواند نرخ بهره‌ی سپرده‌های یک ساله را به ۱۸ درصد برساند، اقدام بسیار مفیدی انجام داده است و می‌تواند هم جلوی افزایش نرخ ارز و سکه یا بازار‌های دیگر را بگیرد و هم اینکه نقدینگی را کنترل کند. البته اینکه برخی معتقدند این کار باعث کاهش نقدینگی می‌شود اشتباه است. این کار دولت صرفا نقدینگی در حال چرخش در بازار‌ها را کاهش می‌دهد.» 

او تاکید کرد: «اما باید در نظر داشته باشیم که دولت تحت یک فشار دیگر هم هست و این تحریم‌های بین‌المللی است. تحریم‌ها باعث می‌شود که درآمد دلاری و ارزی دولت که بتواند هزینه‌های خود را پوشش دهد، کاهش پیدا کند. وقتی این اتفاق رخ دهد، اقتصاد وارد رکود می‌شود و با توجه به اینکه ما الان هم رکود داریم و هم تورم، دوباره تمام نرخ ارز و سکه و ... به هم می‌ریزد؛ لذا دولت باید دنبال راهکاری برای کاهش تاثیرات تحریم‌ها باشد که خب این در مسئله سیاست خارجی باید مورد توجه و بررسی قرار بگیرد.» 

این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که آیا افزایش نرخ بهره موجب نمی‌شود نقدینگی در کشور افزایش پیدا کند، عنوان کرد: «خیر. ببینید وقتی دولت بهره بانکی را افزایش می‌دهد درست است که پول بیشتری در اختیار مردم قرار می‌گیرد، اما در طرف مقابل کسانی که قصد دارند از بانک وام بگیرند هم باید سود بیشتری پرداخت کنند. برای ان‌ها هم اهمیتی ندارد نرخ بهره چقدر باشد و معتقدند که هرچقدر باشد حاضر هستند پرداخت کنند. اما موضوع مهم این است که متاسفانه از سال ۹۰ تا امروز صنایع از وام‌های کلان محروم هستند.» 

وی تصریح کرد: «زیرا معمولا به دلیل زد و بند و فسادی که در سیستم بانکی وجود دارد، بانک‌ها وام‌های کلان خود را با نرخ بهره پایین در اختیار یک عده خاص قرار داده اند و بعضا این مسئله موجب شده که برخی از بانک‌ها و ورشکسته شوند؛ بنابراین همه صنایع و بخش تولید نتوانسته از این وام‌ها بهره‌مند شوند. این مسئله که وام‌ها در اختیار افراد خاص قرار می‌گیرد موجب می‌شود که بازار ایران دچار نوسانات و به هم ریختگی شدید شوند و، چون بانک‌ها هم ورشکست شده اند نمی‌توانند سپرده‌های مردم را برگردانند یا حتی بهره‌ها را پرداخت کنند، کشور دچار التهاب شود و اختلالات بسیاری به وجود بیاید.» 

این کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که اگر نرخ تورم در کشور ۸/۹ است، فاصله زیاد میان بهره و نرخ تورم تولید را با مشکل مواجه نمی‌کند، اظهار کرد: «این در صورتی درست است که واقعا نرخ تورم ما ۸/۹ باشد. در حالی که این چنین نیست و ما الان با تورم بالای صددرصد مواجه هستیم. حتی اگر خاطرتان باشد در جلسه سوال از رئیس جمهور یکی از نمایندگان پرسیده بود که چرا با وجود اینکه تورم بالای ۶۰ درصد است چرا نرخ تورم را ۸/۹ اعلام کرده اند؟ با این حال من معتقدم که این نماینده هم اشتباه کرده بود و تورم کشور بالای ۱۰۰ درصد است؛ بنابراین نرخ بهره ۱۸ درصد و بالاتر مشکلی ایجاد نمی‌کند.» 

او در پاسخ به این سوال که آیا بهره حدود ۲۲ درصد باعث نمی‌شود که تولید با مشکل مواجه شوند و برخی ورشکست شوند، گفت: «برخلاف آنچه که بعضی از کارشناسان می‌گویند باید بگویم که اصلا اینگونه نیست. البته من منکر این نیستم که بعد از این اقدام دولت ما یک دوره کوتاه مدت رکود نداریم. اما اگر بتوانیم این دوره را تحمل کنیم، از آن عبور خواهیم کرد و با مشکل هم مواجه نمی‌شویم. یعنی تنها تولدیدی‌ها ممکن است در همان دوره کوتاه رکود با مشکل مواجه شوند، اما این کوتاه خواهد بود و خیلی زود تمام می‌شود. به هرحال هر راهکاری یک سری هزینه‌ها دارد و تصمیم دولت هم باعث خواهد شد در کوتاه مدت کشورر دچار رکود شود» 

این کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص دلایل افزایش بی‌سابقه نقدینگی در کشور گفت: «اتفاقی که طی این مدت رخ داده این است که استقراض دولت، بخش تولید و مردم به بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند، پایه پولی و نقدینگی بالا می‌رود. الان مشکل ما با نقدینگی این است که یک عده خاص آمده اند بانک‌ها را به گروگان گرفته اند و وام‌ها را خودشان به هرکسی که می‌خواهند می‌دهند و کمیسیون‌های کلان دریافت می‌کنند و بازپرداخت ان هم که با خدا است. این‌ها دیگر پول‌های خود را وارد چرخه تولید نکرده‌اند و هر میزان که دریافت کرده‌اند را وارد بورس بازی و سفته بازی و سرمایه‌گذاری در خارج از کشور کرده اند؛ بنابراین آنچه که به کشور آسیب زده است همین سرمایه‌داری انحصاری است. به همین دلیل است که می‌بینیم مثلا دولت اعلام می‌کند یک عده خاص بازار ارز و سکه را متلاطم کرده اند و این افزایش قیمت به دلیل همین مسئله است.» 

وی ادامه داد: «خب وقتی که مردم می‌بینند بازار سکه و ارز روند افزایشی گرفته و بانک‎ها هم که سود چندانی پرداخت نمی‌کنند، برای به دست آوردن سور بیشتر آن‌ها هم پول خود را از بانک‌ها خارج کرده و وارد بازار می‌کنند. یعنی ما از دو سمت پول وارد بازارمان شده است. یک طرف سرمایه‌داران که سرمایه‌های کلان دارند و از سوی دیگر مردم که به اندازه‌های مختلف سرمایه‌های خود را وارد بازار کرده اند. اینگونه ما نه تنها ارزش پول ملی کاهش پیدا می‌کند از سوی دیگر نقدینگی در حال چرخش هم افزایش چشمگیر داشته است. اما در نظر داشته باشید که مشکل نقدینگی ما مردم نیستند. مشکل ما سرمایه‌داران انحصاری هستند. مردم همیشه حتی اگر دو هزارتومان هم داشته باشند برای سود بیشتر آن را وارد بازار‌های مختلف مثل ارز و سکه و مسکن می‌کنند، اما این شاید ۲۰ درصد کل نقدینگی هم نباشد و باقی در اختیار یک عده خاص هستند. دولت باید برای این کار نظارت و شفافیت را بالا ببرد تا بتواند این مشکل را هم حل کند.» 

اشرف زاده در پاسخ به این سوال که آیا راه‌های دیگری هم وجود دارد که دولت بتوانند نقدینگی در حال چرخش را کاهش دهد و مانع از افزایش نقدینگی شود، گفت: «بله. دولت می‌تواند با افزایش نرخ تنزیل نهایی و فروش اوراق هم می‌تواند تاثیرگذار باشد. ضمن اینکه در کشوری مثل ایران که نمی‌توانیم وام‌های بالا دریافت کنیم، اعتبارات را جیره بندی می‌کنند. اینگونه سرعت رشد نقدینگی را کاهش می‌دهند، اما ما الان با توجه به شرایط بهترین راهی که پیش رو داریم همین افزایش نرخ بهره است که نسبت به باقی مواردی که ذکر کردم، تاثیرگذاری بالاتری دارد.»

منبع:فرارو