صنعت نویس: نرخ سود بانکی بی سر و صدا و آرام، بالا رفته است. این را به خوبی می‌توان از نحوه صحبت متصدیان بانکی فهمید. آنها هنوز با احتیاط این موضوع را مطرح کرده و تلاش هم دارند که اگر مشتری دائمی‌شان بوده و گردش مالی خوبی را برایشان رقم زده باشی، به صورت غیررسمی این موضوع را منتقل کنند که نرخ سود را افزایش داده‌اند؛ اما مطمئنا روسایشان آن را به این صراحت تائید نمی‌کنند.

شاید این جا دیگر بتوان گفت که طرح کاهش نرخ سود بانکی شکست خورده است. کمتر بانکداری که البته در کسوت بنگاهدار این روزها فعالیت می‌کند، این موضوع را می‌تواند کتمان کند که کاهش نرخ سود بانکی آن هم با پیشدستی خود بانکها، اقدامی عجولانه بوده است. حال دیگر دخل و خرج بانکها به هم نمی‌خورد و هر طور هم که شده باید طرح‌هایی را پیاده‌سازی کنند که زیانی را بابت نرخ سود بانکی به دنبال نداشته باشد.

اکنون طرح‌های ویژه قدیمی برای جذب سپرده‌های بانکی از پستوهای بانکی بیرون کشیده شده و موج جدیدی از تلاش‌ها برای جذب سپرده‌های مردم آغاز شده است. البته مردم هم با چشم‌اندازی بهتر نسبت به آینده اقتصادی، حسابی حسابگر شده‌اند و برای پیدا کردن بهترین محل سپرده‌گذاری، مدام چرتکه می‌اندازند.

گزارش‌های میدانی  بانکها حکایت از آن دارد که آنها برای جذب سپرده‌های مشتریان در حال طراحی طرح‌های ویژه‌ای برای جذب سپرده هستند و اکنون برای طرح‌های کوتاه‌مدت ویژه یا سپرده یکساله‌ای که طراحی کرده‌اند، نرخ‌های سود بالاتر از حد معمول رقبای خود می‌پردازند؛ البته برخی از متصدیان، دلیل این رویکرد را ورود موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز به میدان رقابت می‌دانند که عرصه را بر بسیاری از بانکداران تنگ کرده است.

اکنون برخی از بانکها با ارسال پیامک‌هایی تلاش دارند که حداقل یکبار هم که شده مشتریان را به شعب خود بکشانند و بعد از آن با طرح‌های ویژه‌ای که پیش روی آنها قرار می‌دهند، سعی در جذب سپرده‌های جدید داشته باشند؛  به نظر می‌رسد این تلاش موج جدیدی از جابجایی سپرده‌ها را از بانکی به بانک دیگر شکل می‌دهد؛ جابجایی سپرده‌هایی که اغلب بدنبال حتی یک تا دو درصد سود بیشتر هستند.

یکی از متصدیان بانکی  می‌گوید: شعب بانکی اکنون تلاش بسیاری دارند تا بتوانند هر چقدر که به پایان سال نزدیک می‌شویم و معمولا منابع جدیدی از نقدینگی به دست مردم می‌رسد، میزان جذب سپرده‌ها را افزایش داده و سال را با وضعیت بهتری به پایان ببرند. به همین دلیل برخی از بانکها به طرح‌هایی روی آورده‌اند تا نرخ سود بالاتری را از مصوبه شورای پول و اعتبار به دست مردم بدهند.

وی می‌افزاید: اکنون کمتر بانکی برای جذب سپرده، سودهای مصوب را رعایت می‌کند و اگر هم این کار صورت گیرد، حتما برای سپرده‌های بسیار خرد است، اما اگر سطح سپرده از مبلغی مانند ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان بالاتر رود، به تدریج شیوه‌های جذب متنوع‌تر می‌شود.

به گفته این کارمند شعب یکی از بانکها، اکنون موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز رقبای جدی بانکها شده‌اند و هر چقدر هم که بانکها می‌دوند، نمی‌توانند به پای موسسات غیرمجازی برسند که تلاش دارند پول در دست مردم را به هر شکل ممکن جذب کنند. البته متاسفانه باید گفت که مردم هم به آنها اعتماد می‌کنند و توجهی به شعار «پول یا پوچ» هم ندارند.

از سوی دیگر، برخی بانکها دولتی نیز نرخ سود سپرده‌های کمتر از یکسال و ویژه نه ماهه را تا دو درصد افزایش داده‌اند و این نرخ را دهان به دهان به گوش مردم می‌رسانند که فلان بانک، نرخ سود بیشتری را به مشتریان پرداخت می‌کند و در مقابلِ مدت زمان نگهداری سپرده، نرخ سودی متفاوت از قبل را برای مشتریان در نظر گرفته‌ است.

در این شرایط، شعب بانکی به پیشخوان ارایه طرح‌های جدید جذب سپرده و پرداخت سود بیشتر در قالب طرح‌های ویژه کوتاه‌مدت تبدل شده‌اند و برخی بانکها نیز با نصب پوستر، تلاش دارند که مردم را به خود جذب کرده و سپرده آنها را در اختیار خود بگیرند. در مقابل وقتی نوبت به وام‌دهی همین بانکها می‌رسد، کمتر رغبتی به ارایه وام نشان می‌دهند و مشتری را با هزار اما و اگر برای عدم پرداخت مواجه می‌کنند.

البته حرکت بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار هم نشان می‌دهد که قرار نیست به این زودی‌ها، نرخ سود در دستور کار بررسی مجدد قرار گیرد و خبری هم مبنی بر این نیست که بخواهند دخالت دستوری در تعیین نرخ سود بانکی داشته باشند؛ بنابراین می‌توان این برداشت را داشت که نرخ سود بانکی اکنون در یک بازار رقابتی هر چند منفی، در حال شکل‌گیری است و مصوبات قبلی، از حیز انتفاع ساقط شده‌اند و تنها نام صوری بخشنامه‌ها،  از سوی نظام بانکی یدک کشیده می‌شود.

مهر