چندین دهه است که از پلاستیک در طراحی خودرو استفاده میشود که دلیل اصلی آن سبکی، سختی، قابل شکلدهی و بسیار انعطافپذیر بودن این ماده است. این خصوصیات باعث شده تا پلاستیک به یکی از مواد محبوب طراحان تبدیل شود چرا که آزادی در طراحی را به همراه داشته و ایجاد اشکال غیرعادی و حتی وارد کردن آن در رشتههای بافت و پارچه نیز ممکن بود که به این ترتیب هزینه، پیچیدگی و وزن اجزای مختلف کاهش پیدا میکرد.
به گزارش مدآنلاین اما استفاده از این ماده در طراحی داخلی خودرو مدتی بود که با عدم تمایل مشتریان رو به کاهش بود. هرچند استفاده از پلاستیک در تولید مواد خانگی بسیار فراگیر شد و نمونه بارز آن را میتوان در صندلی معروف «پانتون» (Panton) دید که با هیچ ماده دیگری قابل تولید نبود، اما شاید عدم استفاده از پتانسیل کامل این ماده در طراحی خودرو منجر به کاهش استقبال مصرف کنندگان و در نتیجه طراحان از آن شده بود.
در طراحیهای قدیمی با استفاده از پلاستیک، معمولا از پتانسیل کامل این ماده از نظر مزایای ساختاری و وزن بصورت کامل استفاده نشد که میتوانستند به خودی خود نوعی گزینه زیباییشناسی نیز محسوب شوند. اما اکنون به یمن تغییر سلیقه مشتریان و پیشرفتهای بدست آمده در حوزه مواد و تولید، میتوان گفت پلاستیک با نوعی رنسانس در حوزه طراحی خودرو مواجه شده است.
اکنون تقاضا برای استفاده خلاقانه از پلاستیک در طراحی خود آنچنان افزایش یافته است که تولیدکنندگان جهانی پلاستیک مانند شرکت باسف (BASF) دومین استودیوی طراحی خود را در توکیو افتتاح کردهاند. اولین استودیوی این شرکت در محل اصلی آن در لودویگ هافن آلمان بود. این مرکز مشاورهای با هدف کمک به طراحان و مهندسان خودرو برای رسیدن به بهترین استفاده از مواد تولیدی باسف ایجاد شده و آنها را از اولین مراحل تولید محصول تا آخر راهنمایی میکند.
کارشناسان این مرکز در تمامی حوزههای طراحی از جمله روند طراحی، رنگ، ماده و پایان کاری ماده و انتخاب و بهینهسازی آن، به طراحان کمک میکنند. هدف از ایجاد این مرکز رسیدن به بهترین نتیجه ممکن بویژه در زمینه زیبایی شناسی است.
توشیفومی تاناکای، معاون مدیر این استودیو میگوید: «ایجاد ارتباط با طراحان صنعتی، موسسات آموزشی و مشتریان به ما امکان میدهد تا دیدگاههای منحصربفردی را در حوزه طراحی و محصول با استفاده از مواد تولیدی باسف به دست آوریم.»
سردی استقبال مصرفکنندگان از محصولات طراحی شده با پلاستیک در گذشته ناشی از عدم رعایت ظرافت در طراحی این محصولات بود که آن هم نتیجه نبود فنآوریهای لازم برای استفاده کامل از پتانسیل این ماده بود. اما امروزه و با استفاده از فنآوریهای نوین میتوان پلاستیک را به بهترین گزینه حداقل در طراحی داخلی خودروهای ارزان و یا با قیمت متوسط دانست.
شرکت باسف اخیرا نیز با مشارکت دانشجویان دانشگاه هنر تاما در توکیو به بررسی استفاده از محصولات پلاستیکی خود به روشهای غیرمنتظره پرداخته است. در موضوع «طراحی ژیرو-محور»(محصولات چرخدار غیرقابل حرکت)، هشت دانشجوی طراحی، طرحهای نوآورانهای از جمله دوچرخه، سبد خرید و یک خودروی پدالی مخصوص کودکان طراحی کردند.
در اقدامی دیگر نیز چهره شناخته شده صنعت خودرو، طراحی صنعتی و طراح سابق شرکت پینیفارینا، یعنی کن اوکویاما در پروژهای، پتانسیل استفاده از ماده اولترامید پلی آمید را در طراحی ظرفهای مخصوص خنک کردن نوشیدنی مورد بررسی قرار داده است که میتوان از نتیجه نهایی به عنوان یخچال داخل خودرو استفاده کرد. انتخاب این ماده برای طراحی در این حوزه بسیار غیرمعمول است زیرا اولترامید یک پلیآمید تقویت شده با رشتههای شیشه است که معمولا در تولید اجزایی از باک بنزین، مانیفلدهای ورودی هوا و مقاومکننده سپر خودرو استفاده میشود. اما نتیجه نهایی پروژه اوکویاما یک خنک کننده نوشیدنی به نام «سیزانو اسپومانت» بود که اکنون در تعدادی رستوران و فروشگاه منتخب در ژاپن مورد استفاده قرار گرفته است.
خود این طراح میگوید: «این پروژه از نظر ترکیب تخصص شخصی یک شرکت نوشیدنی، یک شرکت مواد شیمیایی و یک طراح صنعتی، منحصربفرد است. خصوصیات شکلدهی و پایانکاری سطح مواد که بصورت نرم روی اجزای ساختاری خودرو اعمال میشود، نشاندهنده پتانسیلهای جدید در استفاده از این ماده است.»
این پروژه میتواند مثالی باشد که طراحان خودرو اکنون چطور میتوانند از نوع مناسب پلاستیک به روش درست برای تحول در محصول نهایی خود استفاده کنند. تاناکای میگوید: «تصمیمگیری درباره ماده مناسب در تبدیل طراحی به محصولی ممکن و نیز رسیدن به ظاهر، حس و درک مصرفکننده از محصول نهایی بسیار مهم است. مشارکت ما با کن اوکویاما و یک شرکت تولید نوشیدنی، نمونهای عالی از آن است که چطور همکاری در مراحل اولیه تولید محصول و استفاده از پلتفرمهای خدماتی گسترده مانند طراحی ماده میتواند به طراحان صنایع مختلف در رسیدن به ایدههای نوآورانه کمک کند».