به گزارش خبرنگار صنعت نویس، خرداد ماه 94 مهدی جمالی که به قول خودش یک "مالی چی" است، سکان هدایت سایپا را بر عهده گرفت تا این شرکت را از گرداب مالی برهاند و به ساحل نجات برساند. در آن روزها، سایپا درگیر بحران مالی بود و بنابراین مسوولان امر تصمیم گرفتند جمالی را که خاک حوزه مالی و بانک را خورده، جانشین سعید مدنی کنند تا وی دومین خودروساز بزرگ کشور را خطر ورشکستگی نجات دهد.
جمالی از همان آغازین روزهای نشستن بر صندلی مدیرعاملی سایپا، عزم خود را برای رهایی این شرکت از بحران مالی جزم کرد و این مسئله را در اولویت کاری خود قرار داد. نتیجه تلاش های جمالی این شد که حالا با گذشت بیش از دو سال از نارنجی پوش شدن وی، سایپا با فاصله گرفتن از بحران مالی، روزهای با ثباتی را تجربه می کند. حالا نیز سایپا این دومین خودروساز بزرگ ایران هرچند این روزها در آرامش به سر می برد و شعله های بحران مالی در آن فروکش کرده است، با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند نارنجی های جاده مخصوص، احتمالا طوفانی سهمگین را در پیش دارند. شرایط به شکلی است که آینده دومین غول جاده مخصوص با علامت سوالی بزرگ مواجه شده و نگرانی هایی جدی را پدید آورده است.
این نگرانی ها اما از کجا سرچشمه می گیرند؟ باید چندین ماه به عقب برگردیم و مرو کنیم آنچه را که جمالی در سایپا انجام داد تا این شرکت را از ورطه سقوط برهاند. به نظر می رسد اصلی ترین حربه مدیرعامل جوان سایپا برای نجات نارنجی پوشان، جذب نقدینگی از مشتریان به واسطه ارائه سودهای کلان و بالاتر از سیستم بانکی بوده است.
نمونه بارز این اقدام، طرح مشهور سایپا به نام "اتوخدمت" است، طرحی که در آن عملا سودی 28 درصد به مشتریان تعلق می گرفت و سود انصراف آن نیز رقمی بسیار قابل توجه و جذاب بود. به زبان ساده، مشتریان با شرکت در این طرح، می توانستند با پرداخت بخش اعظم مبلغ خودروهای سایپا و با توجه به بازه های زمانی تحویل (از سه ماه به بالا)، ماهانه مبلغی کلان و بسیار بالاتر از نرخ معمول سود بانکی، دریافت کنند.
از طرفی، با توجه به سود انصراف جذاب و بالاتر از عرف سیستم بانکی، بخشی از مشتریان با وجود ثبت نام در طرح اتوخدمت، محصول ثبت نامی خود را تحویل نگرفته و تنها اقدام به دریافت سود انصراف کرده و می کنند.
آن طور که برخی منابع موثق می گویند، سایپا در نتیجه طرح های مالی خود به خصوص اتوخدمت، ماهانه رقمی حداقل 25 میلیارد تومان به مشتریان سود می دهد تا عملا به یک بانک یا موسسه اعتباری با سود بالا، تبدیل شود. در این شرایط، این نگرانی به شدت وجود دارد که سایپا در اثر سودهای کلانی که به مشتریان پرداخت کرده و خواهد کرد، در ادامه باز هم با بحران مالی مواجه شده و انبوهی از تعهدات عقب افتاده بر شانه های این دومین خودروساز بزرگ کشور آوار شود.
حالا که جمالی از سایپا رفته و جهرودی جایگزین وی شده است، قطعا یکی از اولویت های مدیرعامل جدید این شرکت، رهاندن دومین خودروساز بزرگ ایران از بار مالی ایجاد شده است. بدون شک اگر جهرودی نتواند این چالش بزرگ را حل کند، مشکلات مالی قطعا گریبان سایپا را خواهد گرفت و بنابراین ادامه حیات وی در کیلومتر 16 جاده مخصوص به خطر خواهد افتاد.