- کد مطلب : 43562 |
- تاریخ انتشار : 7 دی, 1399 - 15:07 |
- ارسال با پست الکترونیکی
فرمول آمریکایی نجات برجام
به گزارش صنعت نویس،فارین پالیسی در مطلبی با عنوان «بایدن چگونه میتواند مانع تخریب توافق هستهای توسط محافظهکاران ایران شود؟» به قلم صاحب صادقی نوشته است: اصرار بر اینکه ایران باید برنامه موشکی خود را کنار بگذارد، میتواند جو بایدن را در تله تندروها قرار داده و توافق جدید را غیرممکن کند.
تصویر منتشرشده توسط وب سایت رسمی ارتش ایران در 11 سپتامبر سال 2020، که شلیک موشک ایرانی قادر در حین تمرین نظامی در نزدیکی تنگه استراتژیک هرمز در جنوب ایران را نشان می دهد.
در ادامه مطلب آمده است: جو بایدن ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده تاکنون در مورد ایران صحبتهایی کرده است، از جمله در سایت CNN و نیز در مصاحبه با نیویورک تایمز. وی به عنوان بخشی از یک استراتژی گام به گام، گفته است که به عنوان اولین گام به توافق هستهای بازمیگردد و سپس سایر نگرانی ها در مورد نفوذ منطقهای و توانایی های موشکی ایران را برطرف میکند.
اما واکنش دولت ایران در برابر درخواست ایالات متحده مبنی بر اینکه مسائل منطقهای و توان موشکی باید بخشی از مذاکره باشد، چگونه خواهد بود؟
در ایران ۲ رویکرد کلی مختلف برای رسیدگی به مذاکرات جامع با ایالات متحده وجود دارد.
در تشکیلات ایران (هسته قدرت) اتفاق نظر گستردهای وجود دارد که ایران در مورد بازدارندگی و استراتژی دفاعی خود هیچ امتیازی نخواهد داد.
استراتژی بازدارنده ۲گانه ایران
ایران به طور سنتی در سالهای اخیر از استراتژی بازدارندگی برای تقویت امنیت ملی خود و دفاع از تمامیت ارضی خود استفاده میکرده است. این یک استراتژی دوگانه است. اولین مورد در این استراتژی بازدارنده تقویت و حمایت از متحدان منطقهای و جنبش های شیعهگرا در لبنان، عراق، سوریه، یمن و سایر مناطق است. دومین مورد نیز افزایش تواناییهای موشکی و ساخت و آزمایش موشک های کوتاه و دوربرد و همچنین موشک های بالستیک است.
استراتژی بازدارنده چرا و از چه زمانی کلید خورد؟
این استراتژی از زمانی گسترش یافت که به دنبال جنگ به رهبری ایالات متحده در عراق و افغانستان، صدها هزار سرباز آمریکایی به فاصله تنها چند مایل از مرزهای شرقی و غربی ایران وارد منطقه شده و خطر حمله قریب الوقوع نظامی به خاک ایران را به طرز چشمگیری افزایش داده بودند.
تهران در پاسخ به تهدیدات امنیتی در مجاورت خود و این واقعیت که ایران عضو هیچیک از ائتلافهای نظامی منطقهای نیست، نیاز به توسعه تواناییهای موشکی و گسترش نفوذ خود در کشورهای اسلامی خاورمیانه ضروری تلقی کرد.
۲ رویکرد ایران درباره درخواست بایدن برای مذاکرات جامع
با وجود اجماع عمومی در مورد استراتژی بازدارندگی، رویکرد دولت ایران به درخواست بایدن برای مذاکرات جامع را می توان به دو اردوگاه تقسیم کرد.
موضع تقویتشده محافظهکاران؛ مخالفت شدید با مذاکرات غیرهستهای
گروه اول متشکل از محافظهکاران تندرو است که اخیراً اکثریت مطلق را در انتخابات پارلمانی در اوایل سال میلادی جاری (اسفند ۹۸) به دست آوردند و انتظار می رود در انتخابات ریاست جمهوری بعدی هم پیروز شوند. محافظهکاران هرگونه گفتگو با ایالات متحده در مورد موضوعات غیرهستهای را به شدت رد میکنند و موضع آنها با ترور ژنرال [شهید] قاسم سلیمانی در اوایل سال ۲۰۲۰ و اخیراً ترور محسن فخری زاده دانشمند برجسته هستهای به طرز چشمگیری تقویت شده است.
از نظر آنها، این ترورها تلاش دشمنان تهران برای فلج کردن بازدارندگی ایران بود و اکنون زمان آن است که به جای مذاکره، این بازدارندگی را احیا کنیم. انعکاس این رویکرد را در دیدگاه سعید جلیلی، عضو ارشد شورای عالی امنیت ملی ایران (SNSC) و مذاکرهکننده هستهای سابق در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد میتوان یافت؛ زمانیکه رئیس جمهور حسن روحانی را به دلیل بحث در مورد مسئله موشکی با امانوئل مکرون ، رئیس جمهور فرانسه در گفتگوی تلفنی به شدت نکوهش کرد. (وی خواستار امتناع از گفتگوهای اینچنینی از جانب روحانی شد و اعلام کرد که مذاکرات غیر هسته ای ممنوع و غیرقابل قبول است).
محافظهکاران بر این باورند که همانطور که غرب در مذاکرات هستهای گذشته با این کشور سعی در محدود کردن تواناییهای هستهای ایران داشت، هرگونه مذاکره در مورد موضوعات موشکی و منطقهای ضربه سختی به امنیت ملی ایران وارد میکند. محمد باقر قالیباف، رئیس تندرو پارلمان، اخیراً گفت که "مذاکرات با ایالات متحده کاملاً مضر و ممنوع است." در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد، زمانی که محافظه کاران قدرت را در دست داشتند، جهان شاهد شش سال مذاکره بی نتیجه بین ایران و غرب از سال 2008 تا 2014 بود و اگر محافظه کاران در انتخابات ریاست جمهوری بعدی پیروز شوند ، این روند میتواند تکرار شود.
موضع عملگرایان؛ دفاع مستدل از بازدارندگی در مذاکرات غیرهستهای با مشارکت کشورهای منطقه
گروه دوم متشکل از عملگرایان و اعتدالگرایان است که علیرغم تأکید بر لزوم تقویت استراتژی بازدارندگی ایران، مذاکرات غیرهستهای را تهدیدی برای منافع ملی ایران نمیدانند. حتی در صورت مذاکره در این حوزهها، آنها نیز نمیپذیرند که اجرای توافق هستهای منوط به مذاکرات منطقهای و موشکی باشد.
از نظر آنها، اگر تیم سیاست خارجی بایدن به جای اصرار در مقابله با نفوذ منطقهای و لزوم محدودیت و خلع برنامه موشکی ایران، بر لزوم مذاکرات امنیتی و کنترل تسلیحاتی خاورمیانه متمرکز شود، دستیابی به توافقی میان ایران و غرب با همکاری کشورهای منطقهای امکانپذیر خواهد بود.
از نظر پراگماتیستها (عملگرایان)، هنگامی که "مقابله با نفوذ منطقه ای ایران و موشک های آن" در دستور کار ایالات متحده قرار دارد، این به معنای یک رویکرد تهاجمی نسبت به ایران است که نگرانیهای امنیتی مشروع و قانونی این کشور را در نظر نمیگیرد. بنابراین همانگونه که ایرانیان با مقاومت حداکثری خود در برابر تحریمهای بیسابقه ایالات متحده ذیل کمپین فشار حداکثری دونالد ترامپ نشان دادهاند، چنین رویکردی مؤثر نخواهد بود.
عملگرایان معتقدند که برنامه موشکی ایران کاملاً دفاعی و بازدارنده است. تهران پیش از این اعلام کرده بود که برد موشکهایش از ۲۰۰۰ کیلومتر (معادل ۱۲۴۰ مایل) فراتر نخواهد رفت. در حالی که برخی از کشورهای عربی منطقه مانند عربستان سعودی موشکهایی با برد ۵۰۰۰ کیلومتر (معادل ۳۱۰۰ مایل) خریداری کردهاند.
پراگماتیستها بر این باورند که در مذاکرات بالقوه آینده در سطح منطقه، اگر ایران برای محدود کردن توانایی موشکی خود تحت فشار قرار گیرد ، تهران نیز با این منطق میتواند مسائل موشکی عربستان سعودی، کلاهکهای هستهای اسرائیل و خرید تسلیحات مدرن توسط کشورهای حاشیه خلیج فارس را مطرح کند.
به عنوان توجیهی برای اصرار خود بر حفظ تواناییهای موشکی، خرید هواپیماهای جنگنده F-35 توسط امارات و تسلیحات هسته ای اسرائیل میتواند در دستور کار گفتگوهای احتمالی آینده باشد که به ایران موضع برتر را در این مذاکرات خواهد داد.
در چنین شرایطی ایالات متحده و بازیگران منطقهای بر سر یک ۲راهی قرار میگیرند؛ آنها باید تصمیم بگیرند که آیا به سمت روند کنترل تسلیحاتی گستردهتر در خاورمیانه حرکت کنند؟ یا حق ایران را برای داشتن توانایی موشکی را به رسمیت بشناسند؟
عمل گرایان فکر میکنند که نباید از مذاکره ترسید. در عوض آنها استدلال می کنند که باید از فرصت مذاکرات برای تحکیم دستاوردهای منطقهای و دفاعی ایران استفاده شود. آنها پیروزی بایدن را فرصتی برای حل مشکلات منطقهای و بینالمللی ایران تلقی میکنند و رویکرد وی برای حل مشکلات خاورمیانه را برخلاف دیدگاه ترامپ متعادل میدانند.
با توجه به صحبتهای بایدن درباره بازنگری در موضع ایالات متحده در مورد عربستان سعودی، این رویکرد عمل گرایان حتی بیشتر به چشم میآید. وی در جریان مبارزات انتخاباتی خود برای ریاست جمهوری، قول داد که روابط ایالات متحده با سعودیها را مورد بازنگری قرار دهد و به حمایت ایالات متحده از جنگ عربستان در یمن پایان دهد.
پراگماتیستها استدلال می کنند که باراک اوباما، رئیس جمهور سابق در حال حرکت به آن سمت بوده است و اکنون بایدن می تواند پا جای پای اوباما گداشته و آن مسیر ناتمام را ادامه دهد. اوباما در مصاحبهای با آتلانتیک در ماه مه 2015 تأکید کرد که رویکردی که به متحدان عرب پاداش میدهد و در عین حال ایران را به عنوان منشأ تمام مشکلات منطقه معرفی میکند، به معنای تداوم و دامن زدن به اختلافات فرقهای در منطقه است. اوباما تأکید کرد که عربستان سعودی باید یاد بگیرد که منطقه خاورمیانه را با دشمن قسم خورده خود، ایران تقسیم کند.
جیک سالیوان، انتخاب بایدن برای مشاور امنیت ملی، در یک مصاحبه طولانی با مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی گفت که دولت بایدن فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران را متوقف میکند و توافق هستهای را برای گفتگوهای منطقهای و موشکی به گروگان نخواهد گرفت، اما با بازگشت به توافق، بازیگران منطقهای -از جمله ایران و عربستان سعودی- را تحت فشار قرار میدهیم تا مذاکرات منطقهای را انجام دهند. وی همچنین گفت که ایالات متحده این مذاکرات را به کشورهای منطقه واگذار میکند و پیشقدم نمیشود.
حتی وزیر خارجه چین اخیراً خواستار گفتگوهای امنیتی خاورمیانه شده است. سرگئی لاوروف ، وزیر امور خارجه روسیه نیز اخیراً پیشنهاد پوتین مبنی بر گفتگو بین اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل و ایران برای ایجاد نظم امنیت جمعی در خلیج فارس تکرار کرد.
به نظر می رسد که ایران آماده است تا از نفوذی که بر حوثیها دارد در راستای خاتمه دادن به جنگ یمن -که هم بایدن بر آن اصرار ورزیده و هم در هسته اصلی منافع و امنیت ملی عربستان سعودی قرار دارد- استفاده کند؛ این یک نقطه شروع طلایی است. ایران می تواند متحدان یمنی خود را برای امضای توافقنامه صلح با عربستان سعودی ترغیب کند.
موانع مذاکرات جامع
با این حال ، موانع جدی در مذاکرات منطقهای و موشکی همچنان وجود دارد و حل آنها به رویکرد تیم سیاست خارجی بایدن بستگی دارد. مانع اصلی، دیوار بیاعتمادی بین ایران و ایالات متحده است که تحت تأثیر کمپین فشار حداکثری ترامپ و ترور [شهیدان] قاسم سلیمانی و محسن فخریزاده قد کشیده است.
مانع دوم، مدت کوتاهی است که روحانی در رأس کار است. با روی کار آمدن بایدن از 20 ژانویه 2021، دو کشور تنها پنج ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران فرصت دارند تا توافق هستهای را احیا کنند و در مورد سایر مسائل کار کنند.
اگر برنامههای دولت بایدن برای احیای برجام و لغو تحریمها مطابق پیشبینیها پیش نرود، در اوایل فوریه، با فرارسیدن موعد مقرر در طرحی که تندروها اخیراً در پارلمان به قصد ابطال توافق تصویب کردهاند، دو طرف با مشکل جدی مواجه خواهند شد.
پارلمان ایران به کشورهای اروپایی و ایالات متحده دو ماه فرصت داده است تا تحریم ها را لغو کنند. دولت روحانی مخالفت خود را با این طرح ابراز کرده و آن را مغایر با تلاشهای دیپلماتیک توصیف کرده است. با این حال، چون تبدیل به قانون شده است، آنها نمیتوانند مانع از اجرای آن شوند. ظریف گفته است که دولت مجبور به اجرای این قانون خواهد شد، و طبق آن ایران تقریباً از تمام تعهدات هستهای خود صرف نظر خواهد کرد.
توافقی که از حملههای ترامپ جانِ سالم به در بُرد، میمیرد؟
در صورت اجرای چنین قانونی، این احتمال وجود دارد که برجام بهرغم اینکه از فشار ۴ساله سهمگین دولت ترامپ جان سالم به در برده است، در ماه اول ریاست جمهوری بایدن بمیرد. بایدن می تواند تحریمهایی که به موجب توافق هستهای به حالت تعلیق درآمده بودند را با چندین دستور اجرایی لغو کند و سپس، همانطور که روحانی اخیراً اعلام کرد ، ایران به تعهدات هستهای خود باز میگردد.
اقتصادنیوز
آخرین اخبار
- تحقق رشد تولید ١٧/٨ درصدی محصولات کنسانتره و گندلهی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- آمار عجیب از مصرف بنزین ایرانیها در نوروز
- آمار جدید واردات خودرو اعلام شد
- مشکل اقتصاد ایران، جهالت مدیران رانتی و کوتهبین است
- افتتاح دفتر نمایندگی اداره پست در منطقه گلگهر
- حضور نماینده سیرجان در گل گهر
- پاتک بانک مرکزی به متخلفان ارز مسافرتی
- نتایج تکمیل ظرفیت کنکور اعلام شد
- آغاز ثبتنام ۹ مدل خودروی وارداتی
- پیشبینی بازار سرمایه در سال آینده
- ورود سامانه بارشی جدید به کشور
- تعیین نرخ کرایه اتوبوس، تاکسی و مترو برای سال ۱۴۰۳
- پژوپارس به آخر خط رسید
- مجمع عمومی فوقالعاده شرکت گلگهر برگزار شد
- سیف، اقدام بانک مرکزی را پسندید
- سیل در سیستان/عکس
- مسدودی 10 روزه جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال
- رتبه ایران در تولید گاز
- واردات خودرو فقط با کارت بازرگانی
- عرضه کنسرو ماهی با ۱۵ درصد تخفیف
- بارش دوباره در کشور
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- چگونه خودرو مزایده ای بخریم؟+ شرایط
- ارزش آلتکوینها بهزودی از مرز ۳ تریلیون دلار خواهد گذشت!
- تخصیص ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در سال جاری
- بازدید رئيسجمهور از دستاوردهای گل گهر حوزه بومیسازی و اقتصاد دانشبنیان
- ۱۰ اقتصاد برتر دنیا در سال ۲۰۲۴
- ثبت رشد 52 درصدی کنسانتره مولیبدن در کارنامه 10 ماه شرکت ملی مس
- درخشش گل گهر در چهارمین جشنواره اینوماین (INNOMINE)
- استمرار افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- ریزش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی در بازار
- چرا زمان واریز یارانهها تغییر کرد؟
- تفاهمنامه همکاری بین «شرکت ملی مس» و «حوزه هنری» منعقد شد
- گزارش بازدید رهبر معظم انقلاب از آخرین دستاوردهای گلگهر در حوزه بومیسازی
- همکاری های شرکت ملی مس با وزارت زمین شناسی و معدن ازبکستان
- آغاز عرضه اوراق گواهی سپرده با سود ۳۰درصدی از امروز
- امسال بیش از یک میلیون خودرو در کشور تولید شد
- درخشش گروه گلگهر در رتبه بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI100)
- ملی مس در 3 شاخص رتبه نخست را کسب کرد
- به ایفای نقش گلگهر در رشد اقتصادی کشور امیدوار هستیم
- سایت آموزش خطوط هوایی مجتمع مس سرچشمه رفسنجان افتتاح شد
- نمایش دستاوردهای جهادی درمانی قرارگاه سازندگی مس
- تفاهمنامه همکاری شرکت مس با دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شد
- ۲ هزار مگاوات نیروگاه صنایع تا پایان سال آینده وارد مدار میشود
- قیمت بازاری تولیدات ایرانخودرو
- شرایط فروش نقد و اقساط تیگو7 پرو با قیمت جدید
- استعلام دهک بندی یارانه با کد ملی
- شرایط جدید ثبت نام خودرو
- دستاورد موفقیتآمیز گلگهر در کسب و استقرار استانداردهای مدیریتی
- جلسه بررسی پیشرفت انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی
- آیین تجلیل از بانوان شاغل در منطقه گلگهر
- طرح احداث کارخانه اسید فسفریک بندرعباس رسماً وارد فاز اجرائی شد
- وداع باشکوه مردم سیرجان با شهید حسین علیبیگی
- اعلام تعداد خودروهای مازاد سایپا
- نامه اعتراضی خاندوزی به FATF
- هزینه هنگفت ایرانی ها برای آرایش و بهداشت
- جیره بندی آب در تهران؟
- توضیحات معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان درباره حادثه تروریستی
- فرمول جدید قیمت گذاری خودرو
- انتصاب مدیر حوزه مدیرعامل و مدیر گروه روابطعمومی شرکت ملی صنایع مس
- نخستین جلسه دادگاه شرکت هنزو
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- قیمت بنزین چه تغییری میکند؟
- دریافت کد ملی از خریداران طلا الزامی شد؟
- هک اسنپ فود چه بود؟
- ارائه دستاوردهای گلگهر در نمایشگاه تامین زنجیره فولاد و مس
- حضور گلگهر در نمایشگاه صنایعبومی پدافند غیرعامل
- تورم نقطه به نقطه آبان ماه کاهش یافت
- جمعیت ایران ۸۹ میلیون نفر شد
- ۶ خودروساز ایرانی در برنامه راهبردی ۲۵ ساله با چین خودروهای برقی تولید میکنند
- اعطای دو جایزه «مدیریت راهبردی روابط عمومی» و «اطلاعرسانی» به مس
- اعطای نشان ویژه مسئولیتهای اجتماعی به گلگهر
- درآمد عملیاتی کگل به ۴۱۱ هزار میلیارد ریال رسید
- تاکسیهای برقی بهمرور داخلیتر میشوند
- هشدار صندوق بین المللی پول
- پنج خودرو به سامانه یکپارچه فروش اضافه شد
- حضور پررنگ گلگهر در نمایشگاه اختصاصی اوراسیا
- عرضه ۷ خودرو آغاز شد
- برگزاری کنگره شهدای ورزشکار سیرجان
- اولین کنسانتره تولیدی مجتمع مس درآلو به مجتمع مس سرچشمه رفسنجان فرستاده شد
- نمایش هنرهای سنتی کشور در نمایشگاه بزرگ صنایع دستی سیرجان
- برند ناشناخته هندی، سامسونگ و شیائومی را جا گذاشت
- سقوط رتبه دومین اقتصاد بزرگ جهان
- بازديد وزير صمت از غرفه گلگهر در نمايشگاه اورآسيا
- حضور شرکت ملی مس ایران در دومین نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران
- حضور فعال گلگهر در نمایشگاه بینالمللی ایرانمتافو
- 1500 میلیارد تومان قرارداد ساخت داخل ملی مس با شرکتهای دانشبنیان
- زمان پرداخت وام ۳۵۰ میلیونی مسکن روستایی
- جزئیات تازه از ویروس چینی جدید
- فردا کجا برف می بارد؟
- چرا خودروهای کارکرده نمی آیند؟
- ارائه بیش از 2 هزار خدمت درمانی - فرهنگی به 1073 نفر در مهدیآباد رفسنجان
- برگزاری آیین تجلیل از پرستاران منطقه گلگهر
- مقامآوری گلگهر در جشنواره انتشارات روابط عمومی کشور
- بخش دیگری از پولهای بلوکه شده بهزودی آزاد میشود
- امضای بزرگترین تفاهمنامه همکاری شبکه بانکی بین شرکت مس و بانک ملت
- امضای توافقنامه همکاری بین مس و مجتمع کودهای شیمیایی تدبیر
- کشف منابع جدید زمین شناسی در معدن مس میدوک
- گزارش تصویری؛ سومین نمایشگاه بزرگ کتاب گلگهر
- غرب همچنان از گاز روسیه استفاده میکند
افزودن نظر جدید