- کد مطلب : 42519 |
- تاریخ انتشار : 25 شهریور, 1399 - 15:39 |
- ارسال با پست الکترونیکی
دلیل اوجگیری دوباره تقاضا برای خودرو
به گزارش صنعت نویس، رانت عظیمی که در بازار خودرو به واسطه اختلاف قیمت کارخانه و بازار محصولات ایجاد شده، همچنان در حال وسوسه کردن شهروندان برای شرکت در طرحهای فروش فوقالعاده است، حتی آنها که خودرو به اندازه کافی دارند. این همان تقاضای کاذبی است که مدتهاست گریبان بازار خودرو را چسبیده و بهنظر میرسد تا ریشههای رانت خشکانده نشوند، تقاضا (از جنس کاذب نه از سوی مصرفکنندگان واقعی) نیز خاموش نخواهد شد.
ریکاوری تقاضا برای خودرو
در نخستین مرحله از فروش فوقالعاده خودروسازان که در اواسط خرداد امسال برگزار شد، بالغ بر پنج میلیون و ۵۰۰ هزار تقاضا به ثبت رسید که یک رکورد تاریخی در خودروسازی ایران بود. تقاضای ۵/ ۵ میلیون نفری در حالی به ثبت رسید که قرار بود تنها ۲۵ هزار دستگاه خودرو عرضه شود، یعنی به ازای هر محصول ایرانخودرو و سایپا، ۲۲۰ نفر متقاضی در نخستین فروش فوقالعاده خودروسازان اقدام به ثبتنام کردند. در نهایت نیز قرعهکشی برگزار و نام ۲۵ هزار برنده خوشبخت، از گردونه خارج شد تا تنها حدود نیم درصد از ثبتنامکنندگان، دستشان به خودروهای دارای قیمت دستوری برسد. اینکه چرا چنین تقاضای عظیمی در نخستین مرحله از فروش فوقالعاده خودروسازان به ثبت رسید، ریشه در مسائل مختلفی داشت، بهویژه وجود فاصله قیمتی زیاد بین نرخ کارخانه و بازار خودروها. در مقطعی که نخستین مرحله از فروش فوقالعاده خودروسازان برگزار شد، منحنی قیمت در بازار روندی صعودی را به خود میدید و با توجه به اعمال سیاست نرخگذاری دستوری (تعیین قیمت کارخانهای خودروهای توسط شورای رقابت)، فاصله قیمت کارخانه و بازار خودروها نسبت به گذشته بسیار بالا رفت. این موضوع سبب شد رانتی عظیم در بازار خودروهای داخلی توزیع و خیلیها وسوسه شوند تا در فروش فوقالعاده خودروسازان شرکت کنند. هرچند شرایط محدودکنندهای برای شرکت در فروش فوقالعاده خودروسازان در نظر گرفته شده بود، با این حال ازآنجاکه دیگر ظرفیت فروش ملاک پایان زمان ثبتنام نبود و همچنین نیازی به پیشپرداخت (تا قبل از برنده شدن در قرعهکشی) نبود، ۵/ ۵ میلیون نفر در این طرح شرکت کردند. تازه اگر نبود محدودیتهایی مانند عدم خرید از ایرانخودرو و سایپا در ۳۶ ماه قبل و همچنین نداشتن پلاک فعال و داشتن گواهینامه و سن ۱۸ سال تمام، قطعا تقاضای بسیار عظیمتری در فروش فوقالعاده نخست خودروسازان به ثبت میرسید. پیش از اجرای مرحله نخست فروش فوقالعاده، وزارت صنعت، معدن و تجارت پیششرط پرداخت ۵۰ درصد مبلغ نهایی خودرو را مطرح کرد که البته با توجه به شکل گرفتن موجی از انتقاد و اعتراض از سوی کارشناسان و شهروندان، در نهایت آن را اجرا نکرد. طبعا اگر این پیششرط به اجرا در میآمد، طبعا بسیار کمتر از ۵/ ۵ میلیون نفر در نخستین فروش فوقالعاده خودرو شرکت میکردند، زیرا اولا خیلیها نقدینگی لازم را برای پیشپرداخت نداشتند و ثانیا برخی صلاح نمیدانستند پولشان برای مدتی بلوکه شود و دست آخر نیز برنده نشوند. در مجموع در فروش فوقالعاده نخست خودروسازان شرایطی وجود داشت که سبب شد استقبال شگفتآوری از آن به عمل بیاید و تازه ۵/ ۵ میلیون نفر ثبتنامکننده، بخشی از کل تقاضای کاذب بازار خودرو در آن مقطع بود نه همه آن.
پس از اعلام آمار شگفتانگیز ثبتنام فروش فوقالعاده خودروسازان اما خیلیها به این نتیجه رسیدند که دلیل اصلی این استقبال عظیم، رانت موجود در بازار خودرو است. حتی حسین مدرسخیابانی، سرپرست پیشین وزارت صمت نیز اذعان کرد که بیشتر تقاضای ثبت شده در فروش فوقالعاده نخست خودروسازان، برای محصولات دارای حاشیه بازار بالا بوده است. طبق گفته وی، در واقع خودروهایی که فاصله قیمت کارخانه و بازار محصولاتشان بالاتر بود، بیشترین تقاضا را به خود اختصاص داده بودند. به عبارت بهتر، هرچه خودرویی رانت بیشتری داشت، تقاضا نیز برای آن بالاتر بود و این موضوع نشان میداد بسیاری از متقاضیان به قصد سرمایهگذاری در فروش فوقالعاده نخست خودروسازان شرکت کرده بودند. در این بین، برخی کارشان دلالی و واسطهگری بوده و طبق معمول قصد داشتند از رانت عظیم ناشی از اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها استفاده ببرند. به جز آنها، برخی شهروندان نیز با وجود آنکه رسما واسطهگر نبودند، اما به نیت سرمایهگذاری در فروش فوقالعاده شرکت کردند تا در صورت برنده شدن، با فروش خودروی خود در بازار، سودی هنگفت و به اصطلاح یکشبه را صاحب شوند. البته احتمالا بخشی از ۵/ ۵ میلیون نفری که در فروش فوقالعاده نخست خودروسازان شرکت کردند نیز مصرفکننده واقعی بوده و قصد استفاده از خودرو داشتهاند، هرچند بهنظر میرسد تعدادشان در مقایسه با دلالان و واسطهگران بسیار کمتر بوده است. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که تقاضای ۵/ ۵ میلیون نفری با وجود وضع قانون منع فروش خودروهای دریافتی تا یک سال، به ثبت رسید. به عبارت بهتر، شهروندان با علم به اینکه قانونا تا یک سال امکان فروش خودرو ثبتنامی خود را ندارند، در فروش فوقالعاده شرکت کردند که این موضوع میتواند ریشه در دو مساله داشته باشد. نخست اینکه برخی با خود گفتهاند در صورت برنده شدن، خودروی خود را بهصورت توافقی مثلا به دوست و آشنا و فامیل واگذار و پس از یک سال سند را به نام وی میکنند. مساله دوم نیز اینجاست که خیلیها با تصور رشد قیمت خودرو در آینده (حتی بازه زمانی یک سالهای که باید بین تحویل و فروش خودرو باشد)، به این نتیجه رسیدهاند که با وجود منع یکساله فروش، شرکت در فروش فوقالعاده و برنده شدن در آن، صرفه اقتصادی زیادی خواهد داشت.
ریزش تقاضا در مرحله دوم
با پایان قرعهکشی مرحله نخست فروش فوقالعاده خودروسازان و تحویل محصولات، دور دوم فروش نیز تقریبا دو ماه بعد اجرا شد، منتها تنها از سوی ایرانخودرو. با توجه به استقبال عظیم از مرحله نخست، گمان میرفت این بار نیز تقاضای زیادی به ثبت برسد، با این حال میزان ثبتنامکنندگان حتی به یک میلیون نفر هم نرسید. در باب اینکه چرا تقاضا برای شرکت در دومین دور فروش فوقالعاده خودروسازان افتی سنگین را تجربه کرد، دلایل مختلفی مطرح میشود، بهویژه افزودن محدودیتی جدید برای ثبتنام. پیش از آغاز دور دوم فروش، وزارت صمت تصمیم گرفت شرکت در این طرح را علاوهبر شرط نداشتن خودرو برای فرد متقاضی، به عدم وجود پلاک فعال در خانواده تعمیم بدهد. بر این اساس، اگر در خانوادهای با هر جمعیتی، حتی یک خودرو نیز به نام اعضای آن وجود داشت، هیچکدام از افراد این خانواده امکان ثبتنام در فروش فوقالعاده را نداشتند و در قرعهکشی شرکت داده نمیشدند. با توجه به اینکه در ایران اکثر خانوادهها دارای خودرو هستند، بهنظر میرسید «محدودیت پلاک خانوار» نقش زیادی در ریزش تقاضا در دومین فروش فوقالعاده خودروسازان داشت. در کنار این موضوع اما رشد قیمت کارخانهای خودروها نیز در افت تقاضا بیتاثیر نبود. بین مراحل نخست و دوم فروش فوقالعاده خودرو، شورای رقابت مجوز افزایش قیمت را برای ایرانخودرو و سایپا صادر کرد و طبق آن، حداقل ۱۷ میلیون تومان به نرخ کارخانهای خودروها اضافه شد. این ماجرا سبب شد خیلیها قید شرکت در فروش فوقالعاده دوم را بزنند؛ حالا یا دلیل آن کمبود نقدینگی بوده یا صرفه اقتصادی لازم احراز نشده است. موضوع دیگری که میتوان آن را در ریزش تقاضا برای دور دوم فروش فوقالعاده خودروسازان اثرگذار دانست، ثبات نسبی بازارها در زمان اجرای این طرح بود. هرچند در آن مقطع هنوز هم فاصله زیادی بین نرخ کارخانه و بازار خودروها وجود داشت، با این حال ثباتی نسبی نیز در بازار خودرو همچنین ارز و سکه قابل لمس بود و احتمالا برخی فرض را بر کاهش قیمتها در آینده و کمتر شدن رانت گذاشته و در فروش شرکت نکردهاند. در نهایت اینکه در آن مقطع نظارت بر موضوع احتکار خودرو نیز شدت گرفته بود و وزارت صمت نیز قصد داشت طرح سقف قیمت در بازار خودرو را اجرایی کند. طبق این طرح، مشتریان مجاز بودند خودروی صفر کیلومتر خود را نهایتا تا ۱۰ درصد بیش از نرخ کارخانه در بازار بفروشند. هرچند این طرح اجرایی نشد و پلیسبازیهای بازار خودرو در نهایت به جایی نرسید، اما احتمالا هر دو مساله در ریزش تقاضا برای دومین فروش فوقالعاده خودروسازان نقشی هرچند اندک داشتهاند.
صعود دوباره تقاضا روی موج گرانی
اما سومین طرح فروش فوقالعاده خودرو که آن نیز بدون حضور سایپا اواخر هفته گذشته آغاز و دیروز هم نتایج قرعهکشی آن اعلام شد، دوباره استقبال زیاد مشتریان را به خود دید. طبق اعلام ایرانخودرو، نزدیک به دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در این طرح شرکت کردند. بهنظر میرسد اگر سایپا نیز فروش فوقالعادهاش را همزمان با ایرانخودرو آغاز میکرد، تقاضایی بالغ بر سه میلیون نفر به ثبت میرسید، با این حال همین آمار ۵/ ۲ میلیون نفری نیز گویای رشد دوباره تقاضا برای خرید خودرو با قیمت دستوری است. احتمالا اصلیترین دلیل رشد تقاضا برای سومین فروش فوقالعاده خودرو، رشد شدید قیمت در بازار و بهتبع آن، بیشتر شدن فاصله قیمت کارخانه و بازار محصولات و رانت حاصل از آن بوده است. بهعنوان مثال، خودرویی مانند پژو ۲۰۶، در مردادماه و همزمان با دور دوم فروش فوقالعاده ایرانخودرو، ۱۰۱ میلیون تومان نرخ کارخانهایاش بوده و حدود ۲۰۰ میلیون تومان نیز قیمت بازار آن. بنابراین در آن مقطع حاشیه بازار ۲۰۶ چیزی حدود ۱۰۰ میلیون تومان بوده است. این در حالی است که در عرض تنها یک ماه، بیش از ۴۰ میلیون تومان به حاشیه بازار این خودرو اضافه شده است. به همین نسبت، دیگر خودروهای داخلی هم با رشد فاصله قیمت کارخانه و بازار مواجه شدهاند و بنابراین طبیعی است که خیلیها وسوسه استفاده از این رانت عظیم به سرشان بزند که زد. مساله دیگر اینجاست که با توجه به اتفاقاتی که در بازارهای ارز و سکه رخ داده و همچنین آینده سیاسی و اقتصادی غیرشفاف کشور، بهنظر میرسد تورم انتظاری شهروندان باز هم افزایش یافته و این موضوع خود را در خیلیها در قالب رجوع به خودرو (بهعنوان کالایی برای حفظ ارزش پول) نشان داده است.
در مجموع اما با مرور اتفاقات رخ داده در سه دور فروش فوقالعاده خودرو، میتوان نتیجه گرفت که این کالا همچنان نقش ناجی ارزش پول را برای شهروندان بازی میکند، ضمن آنکه رانت عظیم حاصل از اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها هم جذابیت بسیار زیادی برای عموم دارد. همین رانت عظیم است که با وجود کلی محدودیت ثبتنام، ابتدا ۵/ ۵ میلیون تقاضا را به ثبت رساند و در فروش اخیر نیز تقاضایی ۵/ ۲ میلیون نفری را برای تنها ۱۶ هزار خودرو ایجاد کرد. وقتی چنین تقاضای عظیمی برای خودروهای با نرخ دستوری ایجاد میشود و از آنسو استقبال بسیار کمتری از پیشفروشها (با قیمت غیرقطعی و زمان تحویل طولانیتر نسبت به فروش فوقالعاده) صورت میگیرد، از این ماجرا چه نتیجهای جز اینکه خودرو حکم ناجی ارزش پول را پیدا کرده و رانت هنگفت آن، شهروندان را به تکاپوی خرید (از کارخانه) انداخته است، میتوان گرفت؟
دنیای اقتصاد
آخرین اخبار
- فروردینماه پر رکورد گلگهر
- جزییات طرح یارانهای دولت برای دهکهای یک تا پنج
- فرش قرمز برای اسکناس درشت؟
- مراسم معارفه مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار شد
- برگزاری باشکوه شبهای قدر در مسجد گوهرشاد گهرپارک
- درآمد عملیاتی ۶۴هزار میلیارد تومانی گل گهر در سال ۱۴۰۲
- خبر وزیر اقتصاد از واردات ۲۰ هزار خودرو
- سکه به کانال تاریخی ۴۱ میلیون تومان رسید
- خبر مهم برای متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن
- سال پر رکورد گلگهر
- تحقق رشد تولید ١٧/٨ درصدی محصولات کنسانتره و گندلهی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- آمار عجیب از مصرف بنزین ایرانیها در نوروز
- آمار جدید واردات خودرو اعلام شد
- مشکل اقتصاد ایران، جهالت مدیران رانتی و کوتهبین است
- افتتاح دفتر نمایندگی اداره پست در منطقه گلگهر
- حضور نماینده سیرجان در گل گهر
- پاتک بانک مرکزی به متخلفان ارز مسافرتی
- نتایج تکمیل ظرفیت کنکور اعلام شد
- آغاز ثبتنام ۹ مدل خودروی وارداتی
- پیشبینی بازار سرمایه در سال آینده
- ورود سامانه بارشی جدید به کشور
- تعیین نرخ کرایه اتوبوس، تاکسی و مترو برای سال ۱۴۰۳
- پژوپارس به آخر خط رسید
- مجمع عمومی فوقالعاده شرکت گلگهر برگزار شد
- سیف، اقدام بانک مرکزی را پسندید
- سیل در سیستان/عکس
- مسدودی 10 روزه جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال
- رتبه ایران در تولید گاز
- واردات خودرو فقط با کارت بازرگانی
- عرضه کنسرو ماهی با ۱۵ درصد تخفیف
- بارش دوباره در کشور
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- چگونه خودرو مزایده ای بخریم؟+ شرایط
- ارزش آلتکوینها بهزودی از مرز ۳ تریلیون دلار خواهد گذشت!
- تخصیص ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در سال جاری
- بازدید رئيسجمهور از دستاوردهای گل گهر حوزه بومیسازی و اقتصاد دانشبنیان
- ۱۰ اقتصاد برتر دنیا در سال ۲۰۲۴
- ثبت رشد 52 درصدی کنسانتره مولیبدن در کارنامه 10 ماه شرکت ملی مس
- درخشش گل گهر در چهارمین جشنواره اینوماین (INNOMINE)
- استمرار افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- ریزش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی در بازار
- چرا زمان واریز یارانهها تغییر کرد؟
- تفاهمنامه همکاری بین «شرکت ملی مس» و «حوزه هنری» منعقد شد
- گزارش بازدید رهبر معظم انقلاب از آخرین دستاوردهای گلگهر در حوزه بومیسازی
- همکاری های شرکت ملی مس با وزارت زمین شناسی و معدن ازبکستان
- آغاز عرضه اوراق گواهی سپرده با سود ۳۰درصدی از امروز
- امسال بیش از یک میلیون خودرو در کشور تولید شد
- درخشش گروه گلگهر در رتبه بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI100)
- ملی مس در 3 شاخص رتبه نخست را کسب کرد
- به ایفای نقش گلگهر در رشد اقتصادی کشور امیدوار هستیم
- سایت آموزش خطوط هوایی مجتمع مس سرچشمه رفسنجان افتتاح شد
- نمایش دستاوردهای جهادی درمانی قرارگاه سازندگی مس
- تفاهمنامه همکاری شرکت مس با دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شد
- ۲ هزار مگاوات نیروگاه صنایع تا پایان سال آینده وارد مدار میشود
- قیمت بازاری تولیدات ایرانخودرو
- شرایط فروش نقد و اقساط تیگو7 پرو با قیمت جدید
- استعلام دهک بندی یارانه با کد ملی
- شرایط جدید ثبت نام خودرو
- دستاورد موفقیتآمیز گلگهر در کسب و استقرار استانداردهای مدیریتی
- جلسه بررسی پیشرفت انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی
- آیین تجلیل از بانوان شاغل در منطقه گلگهر
- طرح احداث کارخانه اسید فسفریک بندرعباس رسماً وارد فاز اجرائی شد
- وداع باشکوه مردم سیرجان با شهید حسین علیبیگی
- اعلام تعداد خودروهای مازاد سایپا
- نامه اعتراضی خاندوزی به FATF
- هزینه هنگفت ایرانی ها برای آرایش و بهداشت
- جیره بندی آب در تهران؟
- توضیحات معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان درباره حادثه تروریستی
- فرمول جدید قیمت گذاری خودرو
- انتصاب مدیر حوزه مدیرعامل و مدیر گروه روابطعمومی شرکت ملی صنایع مس
- نخستین جلسه دادگاه شرکت هنزو
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- قیمت بنزین چه تغییری میکند؟
- دریافت کد ملی از خریداران طلا الزامی شد؟
- هک اسنپ فود چه بود؟
- ارائه دستاوردهای گلگهر در نمایشگاه تامین زنجیره فولاد و مس
- حضور گلگهر در نمایشگاه صنایعبومی پدافند غیرعامل
- تورم نقطه به نقطه آبان ماه کاهش یافت
- جمعیت ایران ۸۹ میلیون نفر شد
- ۶ خودروساز ایرانی در برنامه راهبردی ۲۵ ساله با چین خودروهای برقی تولید میکنند
- اعطای دو جایزه «مدیریت راهبردی روابط عمومی» و «اطلاعرسانی» به مس
- اعطای نشان ویژه مسئولیتهای اجتماعی به گلگهر
- درآمد عملیاتی کگل به ۴۱۱ هزار میلیارد ریال رسید
- تاکسیهای برقی بهمرور داخلیتر میشوند
- هشدار صندوق بین المللی پول
- پنج خودرو به سامانه یکپارچه فروش اضافه شد
- حضور پررنگ گلگهر در نمایشگاه اختصاصی اوراسیا
- عرضه ۷ خودرو آغاز شد
- برگزاری کنگره شهدای ورزشکار سیرجان
- اولین کنسانتره تولیدی مجتمع مس درآلو به مجتمع مس سرچشمه رفسنجان فرستاده شد
- نمایش هنرهای سنتی کشور در نمایشگاه بزرگ صنایع دستی سیرجان
- برند ناشناخته هندی، سامسونگ و شیائومی را جا گذاشت
- سقوط رتبه دومین اقتصاد بزرگ جهان
- بازديد وزير صمت از غرفه گلگهر در نمايشگاه اورآسيا
- حضور شرکت ملی مس ایران در دومین نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران
- حضور فعال گلگهر در نمایشگاه بینالمللی ایرانمتافو
- 1500 میلیارد تومان قرارداد ساخت داخل ملی مس با شرکتهای دانشبنیان
- زمان پرداخت وام ۳۵۰ میلیونی مسکن روستایی
- جزئیات تازه از ویروس چینی جدید
- فردا کجا برف می بارد؟
افزودن نظر جدید