- کد مطلب : 13928 |
- تاریخ انتشار : 18 آذر, 1395 - 04:13 |
- ارسال با پست الکترونیکی
تومان به جای ریال؛ فرصتها و چالشها
همچنین از جهت روانی نیز موجب تناسب عددی واحد پول کشور با ارزهای خارجی میشود و از بعد فنی هم در عملیات مالی و بانکی سهولت بیشتری ایجاد خواهد کرد. با این حال، در مسیر اجرایی کردن این تغییر عنوان واحد پول، چالشهایی نیز وجود خواهد داشت که در ادامه سعی شده برخی از آنها تبیین شود.
بند (الف) از ماده (1) قانون پولی و بانکی کشور که در حال حاضر لازمالاجراست، مقرر میدارد «واحد پول ایران ریال است. ریال برابر 100 دینار است.» این ماده دو کارکرد دارد: (1) نام واحد پول کشور را مشخص میکند. (2) نام واحد جزئی یا فرعی که اسکناسها یا مسکوکات کمتر از یک واحد را نشان میدهند، مشخص میکند. با کاهش ارزش ریال، مردم عمدتا از کلمه تومان که معادل 10 ریال است در معاملات و تبادلات روزمره استفاده میکردند ولی در اسناد حسابداری، مکاتبات دولتی و کلیه مبادلات رسمی کلمه ریال بهعنوان واحد پول کشور استفاده میشد. بنابراین یکی از مشکلات موجود این بود که واحد پولی که مردم در زبان روزمره به آن اشاره میکردند، با واحد پولی که در قانون و متون رسمی به کار رفته بود، تفاوت داشت. روشن است که این مشکل، ناشی از عنوان «ریال» نبود، بلکه ناشی از کاهش ارزش ریال بود؛ بنابراین صرف تغییر نام نمیتوانست هیچ مشکلی را حل کند.
راهحل مساله از دو بخش تشکیل میشود: (1) کنترل تورم برای توقف نسبی روند کاهش ارزش ریال؛ و (2) حذف 3 صفر (به اعتقاد برخی صاحبنظران 4 صفر) از پول ملی. اگر قرار بود 3 صفر از پول ملی حذف شود بدون آنکه نام واحد پول عوض شود، ضرورت داشت که با وضع قانون، از زمان مشخصی (مثلا از ابتدای سال 1397) اسکناسها و مسکوکات ریال جدید توسط بانک مرکزی منتشر شوند. در چنین صورتی، نسبت برابری ریال جدید به ریال قدیم، یک به هزار بود. ریال جدید، در یک بازه زمانی یک یا دو ساله به موازات ریال قدیم، قوه ابراء قانونی داشت و پس از آن به تدریج از گردش خارج میشد. مثلا در طول 6 ماه اول، همه اشخاص و نهادهای دولتی و خصوصی، موظف میشدند که هر دو نوع اسکناس ریال جدید و قدیم را بپذیرند، بعد از آن در طول شش ماه دوم، فقط بانکها ریال قدیم را میپذیرفتند و آن را با ریال جدید تعویض میکردند و در نهایت، بعد از آن دوران فقط بانک مرکزی بود که ریال قدیم را با ریال جدید تعویض میکرد. در چنین شرایطی، اسکناسها و مسکوکات، فقط یک بار و آن هم برای حذف صفرها یا Redenomination تعویض میشدند. در پیشنویس لایحه بانک مرکزی که در پایگاه اینترنتی بانک مرکزی درج شده است ضمن حفظ نام «ریال» برای واحد پول کشور، در بند (و) از ماده (1) مقرر شده است: «واحد پول جديد، اجزاي آن، برابري آن با واحد پول رايج، مبلغ اسـمي، شـكل، جنس، رنگ، اندازه، طرح و ساير مشخصات اسكناسها و سكههـاي فلـزي رايـج كشـور بـه پيشنهاد رئيسكل بانك مركزي و تصويب وزير امور اقتصادي و دارايي با رعايت مقررات ايـن قانون، تعيين ميشود.»
نکتهای که در رابطه با مصوبه جدید دولت باید به آن توجه داشت این است که با مصوبه اخیر دولت، تغییر واحد پول به حذف یک صفر محدود شده است و این امر بر خلاف نظر اکثر صاحبنظران است که حذف حداقل 3 صفر از واحد پول را ضروری میدانند. ممکن است گفته شود که راه برای حذف صفرهای بعدی بسته نیست و دولت و بانک مرکزی همچنان میتوانند صفرهای بعدی را هم حذف کنند، اما باید توجه داشت که با در نظر گرفتن هزینههای بالای عملیاتی حذف صفر که شامل جمعآوری اسکناسها و مسکوکات قبلی و امحای آنها، نشر اسکناسها و مسکوکات جدید، تغییر نرمافزارها، قراردادها و... میشود، انجام این کار برای 2 دفعه متوالی، یکی برای تغییر نام و حذف یک صفر و دیگری برای حذف 2 یا 3 صفر دیگر، معقول و سنجیده نیست. ممکن است گفته شود که چه ایرادی دارد مجلس به پیشنهاد دولت و با وضع قانون، هم نام واحد پول جدید را تغییر دهد و هم از تعداد صفرهای آن بکاهد؟ پاسخ آن است که این کار فینفسه ایرادی ندارد و غیرمنطقی نیست به شرط آنکه این دوکار همزمان انجام شود تا موجب آن نشود که به هزینه مردم و با پول مالیاتدهندگان، کاری را که میتوان به یکباره انجام داد، طی مرحله و با دوبار هزینه کردن انجام داد. متن فعلی بند (و) از ماده 3 لایحه پیشنهادی بانک مرکزی نشان میدهد این همزمانی وجود نخواهد داشت و بند یاد شده با این فرض نوشته شده بود که قرار است نام واحد پول ثابت بماند و در مورد حذف صفر، طی ترتیب جداگانهای تصمیمگیری و اقدام شود. حال آنکه در حال حاضر، اگر بند (و) ماده 3 به همین صورت فعلی که در پیشنویس آمده است حفظ شود، پس از تصویب قانون جدید، نام واحد پول عوض و یک صفر از آن کاسته خواهد شد و آنگاه چند سال دیگر، مجددا نیاز به حذف 2 یا 3 صفر از پول ملی پیدا خواهد شد. بر این اساس، دولت اگر تصمیم گرفته است که نام واحد پول را تغییر دهد باید در مورد حذف صفرها نیز در همین لایحه تعیین تکلیف کند و امر را به قانون دیگری واگذار نکند و بهطور مشخص، در بند (و) ماده 3 فعلی تغییرات اساسی ایجاد کند. تغییراتی که این بند را به یک ماده مستقل یا حتی چند ماده مبدل خواهد کرد تا کلیه نکات اساسی حذف صفرها که باید در قانون درج شود، در آن لحاظ شود. در غیر این صورت، تصمیم اخیر دولت، بعدها به یکی از چالشهای نظام پولی و اعتباری کشور مبدل خواهد شد. یکی از نکاتی که حتما باید در متن قانون درج شود، طول مدت دوره انتقالی است که در آن تومان و ریال فعلی بهطور توأمان رواج خواهند داشت و نکته دیگر که باید در متن قانون مورد تصریح قرار گیرد این است که تعهداتی که به ریال فعلی انجام شدهاند، بعد از دوره انتقال، به تومان قابل ایفا خواهند بود و طلبکار نمیتواند بدهکار را وادار به پرداخت اسکناس و مسکوک قدیمی کند. همچنین لازم است استانداردهای حسابرسی، نرمافزارها، قوانین و مقرراتی که در آنها پرداخت مبلغی به ریال مقرر شده است و سایر متون و اسناد رسمی نیز مورد بازنگری قرار گیرند یا اینکه در متن قانون جدید قید شود از زمان آغاز دوره انتقال، در هر قانونی که از عبارت ریال استفاده شده است، از این پس، تومان با نسبت یک به 10 منظور خواهد بود. بهعنوان مثال، در قانون نحوه وصول درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین قید شده است حقالثبت اظهارنامه علامت تجاری برای متقاضیان ایرانی 12 هزار ریال برای هر ورق است. با توجه به اینکه واحد پول جدید و رسمی کشور به تومان تغییر پیدا خواهد کرد، لازم است عبارت 1200 تومان جایگزین 12 هزار ریال شود.
آخرین اخبار
- فرش قرمز برای اسکناس درشت؟
- مراسم معارفه مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار شد
- برگزاری باشکوه شبهای قدر در مسجد گوهرشاد گهرپارک
- درآمد عملیاتی ۶۴هزار میلیارد تومانی گل گهر در سال ۱۴۰۲
- خبر وزیر اقتصاد از واردات ۲۰ هزار خودرو
- سکه به کانال تاریخی ۴۱ میلیون تومان رسید
- خبر مهم برای متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن
- سال پر رکورد گلگهر
- تحقق رشد تولید ١٧/٨ درصدی محصولات کنسانتره و گندلهی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- آمار عجیب از مصرف بنزین ایرانیها در نوروز
- آمار جدید واردات خودرو اعلام شد
- مشکل اقتصاد ایران، جهالت مدیران رانتی و کوتهبین است
- افتتاح دفتر نمایندگی اداره پست در منطقه گلگهر
- حضور نماینده سیرجان در گل گهر
- پاتک بانک مرکزی به متخلفان ارز مسافرتی
- نتایج تکمیل ظرفیت کنکور اعلام شد
- آغاز ثبتنام ۹ مدل خودروی وارداتی
- پیشبینی بازار سرمایه در سال آینده
- ورود سامانه بارشی جدید به کشور
- تعیین نرخ کرایه اتوبوس، تاکسی و مترو برای سال ۱۴۰۳
- پژوپارس به آخر خط رسید
- مجمع عمومی فوقالعاده شرکت گلگهر برگزار شد
- سیف، اقدام بانک مرکزی را پسندید
- سیل در سیستان/عکس
- مسدودی 10 روزه جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال
- رتبه ایران در تولید گاز
- واردات خودرو فقط با کارت بازرگانی
- عرضه کنسرو ماهی با ۱۵ درصد تخفیف
- بارش دوباره در کشور
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- چگونه خودرو مزایده ای بخریم؟+ شرایط
- ارزش آلتکوینها بهزودی از مرز ۳ تریلیون دلار خواهد گذشت!
- تخصیص ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در سال جاری
- بازدید رئيسجمهور از دستاوردهای گل گهر حوزه بومیسازی و اقتصاد دانشبنیان
- ۱۰ اقتصاد برتر دنیا در سال ۲۰۲۴
- ثبت رشد 52 درصدی کنسانتره مولیبدن در کارنامه 10 ماه شرکت ملی مس
- درخشش گل گهر در چهارمین جشنواره اینوماین (INNOMINE)
- استمرار افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- ریزش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی در بازار
- چرا زمان واریز یارانهها تغییر کرد؟
- تفاهمنامه همکاری بین «شرکت ملی مس» و «حوزه هنری» منعقد شد
- گزارش بازدید رهبر معظم انقلاب از آخرین دستاوردهای گلگهر در حوزه بومیسازی
- همکاری های شرکت ملی مس با وزارت زمین شناسی و معدن ازبکستان
- آغاز عرضه اوراق گواهی سپرده با سود ۳۰درصدی از امروز
- امسال بیش از یک میلیون خودرو در کشور تولید شد
- درخشش گروه گلگهر در رتبه بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI100)
- ملی مس در 3 شاخص رتبه نخست را کسب کرد
- به ایفای نقش گلگهر در رشد اقتصادی کشور امیدوار هستیم
- سایت آموزش خطوط هوایی مجتمع مس سرچشمه رفسنجان افتتاح شد
- نمایش دستاوردهای جهادی درمانی قرارگاه سازندگی مس
- تفاهمنامه همکاری شرکت مس با دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شد
- ۲ هزار مگاوات نیروگاه صنایع تا پایان سال آینده وارد مدار میشود
- قیمت بازاری تولیدات ایرانخودرو
- شرایط فروش نقد و اقساط تیگو7 پرو با قیمت جدید
- استعلام دهک بندی یارانه با کد ملی
- شرایط جدید ثبت نام خودرو
- دستاورد موفقیتآمیز گلگهر در کسب و استقرار استانداردهای مدیریتی
- جلسه بررسی پیشرفت انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی
- آیین تجلیل از بانوان شاغل در منطقه گلگهر
- طرح احداث کارخانه اسید فسفریک بندرعباس رسماً وارد فاز اجرائی شد
- وداع باشکوه مردم سیرجان با شهید حسین علیبیگی
- اعلام تعداد خودروهای مازاد سایپا
- نامه اعتراضی خاندوزی به FATF
- هزینه هنگفت ایرانی ها برای آرایش و بهداشت
- جیره بندی آب در تهران؟
- توضیحات معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان درباره حادثه تروریستی
- فرمول جدید قیمت گذاری خودرو
- انتصاب مدیر حوزه مدیرعامل و مدیر گروه روابطعمومی شرکت ملی صنایع مس
- نخستین جلسه دادگاه شرکت هنزو
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- قیمت بنزین چه تغییری میکند؟
- دریافت کد ملی از خریداران طلا الزامی شد؟
- هک اسنپ فود چه بود؟
- ارائه دستاوردهای گلگهر در نمایشگاه تامین زنجیره فولاد و مس
- حضور گلگهر در نمایشگاه صنایعبومی پدافند غیرعامل
- تورم نقطه به نقطه آبان ماه کاهش یافت
- جمعیت ایران ۸۹ میلیون نفر شد
- ۶ خودروساز ایرانی در برنامه راهبردی ۲۵ ساله با چین خودروهای برقی تولید میکنند
- اعطای دو جایزه «مدیریت راهبردی روابط عمومی» و «اطلاعرسانی» به مس
- اعطای نشان ویژه مسئولیتهای اجتماعی به گلگهر
- درآمد عملیاتی کگل به ۴۱۱ هزار میلیارد ریال رسید
- تاکسیهای برقی بهمرور داخلیتر میشوند
- هشدار صندوق بین المللی پول
- پنج خودرو به سامانه یکپارچه فروش اضافه شد
- حضور پررنگ گلگهر در نمایشگاه اختصاصی اوراسیا
- عرضه ۷ خودرو آغاز شد
- برگزاری کنگره شهدای ورزشکار سیرجان
- اولین کنسانتره تولیدی مجتمع مس درآلو به مجتمع مس سرچشمه رفسنجان فرستاده شد
- نمایش هنرهای سنتی کشور در نمایشگاه بزرگ صنایع دستی سیرجان
- برند ناشناخته هندی، سامسونگ و شیائومی را جا گذاشت
- سقوط رتبه دومین اقتصاد بزرگ جهان
- بازديد وزير صمت از غرفه گلگهر در نمايشگاه اورآسيا
- حضور شرکت ملی مس ایران در دومین نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران
- حضور فعال گلگهر در نمایشگاه بینالمللی ایرانمتافو
- 1500 میلیارد تومان قرارداد ساخت داخل ملی مس با شرکتهای دانشبنیان
- زمان پرداخت وام ۳۵۰ میلیونی مسکن روستایی
- جزئیات تازه از ویروس چینی جدید
- فردا کجا برف می بارد؟
- چرا خودروهای کارکرده نمی آیند؟
- ارائه بیش از 2 هزار خدمت درمانی - فرهنگی به 1073 نفر در مهدیآباد رفسنجان
افزودن نظر جدید