- کد مطلب : 36664 |
- تاریخ انتشار : 18 شهریور, 1397 - 11:54 |
- ارسال با پست الکترونیکی
اقتصاد ایران در انتظار بازگشت "کوپن"
به گزارش صنعت نویس، انوشیروان محسنی بندپی ، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید دارد که به زودی جامعه هدف تخصیص کوپن مشخص می شود. هشت دهک یا همه مردم .
کوپن در ایران واژه ناآشنایی نیست اگر برای اطلاع از معنای آن حتی لغت نامه دهخدا را زیر و رو کنید، به این توضیح بر می خورید.
کوپن واژه ای فرانسوی است به معنای ورقه بهادار منضم به ورقه اصلی که هنگام پرداخت منافع، آن را جدا کنند. این توضیح نیز در لغت نامه دهخدا درج شده است :"ورقه جیره بندی قند وشکر و غیره" در فرهنگ معین اما در تشریح معنای کوپن به واژه سهم اشاره و تاکید شده است :"بلیط ارزاق و قماش و قند و چای که در جنگ و قحط سال متداول است".
پای کوپن در عصر جدید در سال 1359 به اقتصاد ایران باز شد . چند روزی پس از شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران.
تولد یک ستاد
هیأت وزیران دولت جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ پنجم مهر 1359 تصویب کرد ستادی به نام "ستاد بسیج اقتصادی کشور" مرکب از وزرایوزارتخانههای نفت، صنایع و معادن، کار و امور اجتماعی، کشاورزی، کشور، نیرو، امور اقتصادی و دارایی، بازرگانی، دفاع، سازمان برنامه و بودجه ورییس کل بانک مرکزی ایران یا نمایندگان تامالاختیار آنان به ریاست نخستوزیر تشکیل شود تا با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور تصمیمات لازم را اتخاذ و از طریق سازمانهای مسئول به مورد اجرا گذارد.
در این جلسه تصمیم گرفته شد:دولت از مجلس شورای اسلامی تقاضا نماید که تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این ستاد و کمیتههای فرعی که توسط ستاد بوجود خواهد آمد شرکت نمایند شرکت نمایندگانی از بخش خصوصی نیز در این ستاد بلامانع است
مقرر بود تصمیمات عمومی ستاد از طریق رسانههای گروهی به اطلاع همگان خواهد رسید. دبیرخانه این ستاد و محل تشکیل جلسات آن در نخستوزیریخواهد بود. مصوبات ستاد مزبور در صورت نیاز به تصویب هیأت دولت جهت طرح و تصویب به هیأت وزرا ارائه میشود و از اولویت خاص برخوردار خواهدشد.
تولد کوپن از تصمیمات همین ستاد بود ، برگه ای که تا سال ها در دست مردم باقی ماند و البته پای واژه اقتصاد کوپنی را نیز به ادبیات سیاسی ایران باز کرد.
توزیع کالا از طریق کوپن به منظور اطمینان از تامین کالای مورد نیاز اقشار مختلف جامعه دلیل مهم تخصیص کوپن بود اما در حاشیه شغل کوپن فروشی رونقی فراوان یافت و هر از گاهی روزنامه ها گزارش هایی در خصوص دستگیری کوپن فروشان و برخورد با این اقدام غیرقانونی منتشر می کردند.
اولین کوپن
اگر اولین یارانه نقدی در دی ماه سال 1389 برای ایرانیان قابل برداشت شده است، اولین کوپن های سراسری نیز دی ماه 1359 به دست مردم رسیده است. هدف این بود که اگر کالایی کمیاب یا گران شد، از طریق توزیع کوپنی به دست مصرف کننده برسد.
هر چند اطلاعات وسیعی درباره تعداد کوپن ها و شرایط توزیع کالاها با استفاده از کوپن در این سال ها در دست نیست اما آنها که برگه هایی به یادگار نگه داشته اند، می گویند روی هر کوپن تعداد افراد خانوار درج می شد و رنگ کوپن های شهری با روستایی تفاوت داشت. شماره ها اعلام می شد و بر اساس اعلام شماره و کالا بود که کوپن اعلامی ارزش پیدا می کرد . روزنامه ها خبر اعلام کوپن را در مهمترین بخش صفحات میگذاشتند و اخبار سراسری نیز آن سال ها ، این خبر را پخش می کرد.
صف های طویل برای دریافت کالای کوپنی و ... خاطرات لاینفک ایرانی ها در دهه شصت است اما پس از پایان جنگ شرایط اقتصادی ایران تغییر کرد، در حالی که کوپن هنوز باقی مانده بود.
10 قلم کالایی که با شیوه کوپنی توزیع می شد عبارت بود از: روغن نباتی، قند و شکر، برنج، پودر شوینده، صابون، پنیر، کره، مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز.البته در همان سال های ابتدای انقلاب دفترچه سهمیه خانوار توسط شوراهای محلی منتشر شد که 22 قلم کالا از طریق دفترچه به مردم ارائه می گردید.
کوپن بعد از جنگ
در آخرین روزهای سال 1368 وظایف اجرایی ستاد بسیج اقتصادی به وزارت بازرگانی تفویض شد .
حالا نهمین مرحله تخصیص سراسری کوپن را می توان اولین مرحله تخصیص کوپن از سوی وزارت بازرگانی وقت ، نه ستاد بسیج اقتصادی دانست.
مرحله نهم سال 69 آغاز و سال 72 پایان گرفت. در این مرحله 25.2 کیلوگرم روغن به شهرها و 20 کیلو به روستاها و عشایر به صورت یارانه برای هر نفر توزیع شد. سرانه قند و شکر هم 39.6 کیلو برای شهرها و 54 کیلو برای روستاها و 90 کیلو به عشایر بود. سایر کالاهای اساسی که عبارت بود از برنج (27 کیلو)، پنیر (5 کیلو)، گوشت (21.6 کیلو)، پودر (5.76 کیلو)، صابون (1.8 کیلو)، مرغ (4.2کیلو)، تخم مرغ (7 کیلو) و کره (3 کیلو) فقط به شهرها توزیع شد.
در مرحله مذکور، قیمت کالاهای یارانه ای یعنی روغن، قند و شکر، برنج، پنیر، گوشت، مرغ، تخم مرغ و کره بین 58 تا 178 ریال کاهش یافت و همین نشانه برای موفق دانستن این سیاست کافی بود در عین اینکه جامعه استقبالی یکپارچه از این سیاست داشت. در سال های پایانی این مرحله توزیع کوپنی پودر، صابون، مرغ و تخم مرغ و کره کاهش یافت.
مرحله دهم توزیع کوپنی کالاهای اساسی از سال 73 تا 77 بود. در این مرحله علاوه بر کاهش محسوس تعداد کالاهای کوپنی مقدار و قیمت کالاها به طور قابل توجهی افزایش یافت. در مرحله دهم تعداد کالاهای توزیعی به 5 فقره رسید. روغن، قند و شکر و برنج در شهر و روستاها، پنیر و گوشت فقط در شهرها توزیع شد. مقدار سرانه این کالاها در 4 سال دوره دهم به ترتیب روغن 41.8 کیلوگرم شهری و 27.9 کیلوگرم روستایی و عشایری بود. قند و شکر 38.4 کیلوگرم شهری 57.6 کیلوگرم روستایی و 91.2 کیلوگرم عشایری محاسبه شد، برنج 33 کیلوگرم بین جوامع شهری، روستایی و عشایری توزیع گردید. پنیر و گوشت به ترتیب 25.2 و 11.8 کیلوگرم در جوامع شهری عرضه گردید. قیمت این محصولات نیز رشد قابل توجهی داشت به طوری که هر کیلو روغن یارانه ای به طور میانگین 365 ریال و تعادلی 2715 ریال اعلام شد. قند و شکر یارانه ای نیز 111.87 ریال و تعادلی 1276 ریال بود.
در مرحله یازدهم نیز یک کالای دیگر از نظام توزیع کالابرگی خارج شد. گوشت قرمز از سال 1378 به بعد دیگر به صورت کالابرگی توزیع نشد. در مرحله دوازدهم که از سال 83 اجرا شد مجدداً تعداد کالاهای توزیعی کالابرگی کاهش یافت هرچند در سال های 83 و 84 هر سال به ترتیب نیم کیلو پنیر کالابرگی توزیع شد اما از سال 85 به بعد پنیر نیز از سیستم توزیع کالابرگی خارج گردید و سه کالای روغن، قند و شکر و برنج در سیستم کالابرگی قرار گرفت. سال 1386 دیگر 70 میلیون نفر تحت پوشش سیستم توزیع کوپنی قرار داشتند اما اهمیت کوپن کم کم کاهش یافته بود .
مرحله سیزدهم اما مرحله ای بود که اقتصاد ایران با کوپن خداحافظی کرد و با یارانه آشنا شد . گفته می شود آخرین کوپن اعلامی به قند و شکر مربوط بود.
در حالی که مقامات دولت وقت در سال 1389 و 1390 بارها مورد این سئوال قرار گرفتند که آیا کوپن همچنان توزیع می شود یا خیر، پاسخ می دادند کوپن در کنار یارانه می ماند اما کوپن و یارانه دو پادشاهی بودند که در یک اقلیم نمی گنجیدند این گونه بود که سایه کمرنگ کوپن در سال 1389 از سر اقتصاد ایران کم شد.
و اما اکنون
ایران در جنگ اقتصادی است. حالا دیگر هم مقامات سیاسی این نکته را در سخنرانی های رسمی مورد اشاره قرار می دهند و هم کارشناسان اقتصادی و مسئولان حوزه اقتصاد.
زمزمه بازگشت کوپن، البته در ساختار نوین الکترونیکی مدتهاست به گوش می رسد و سیزده روز باقیمانده از شهریور روزهای تعیین سرنوشت کوپن خواهد بود.
هنوز معلوم نیست کدام کالاها و چه تعداد از مردم ایران تحت پوشش کوپن قرار می گیرند اما هر چه هست، تصمیم گیران و سیاستگذاران و کارشناسان تاکید دارند که حمایت از اقشار مختلف مردم در موج گرانی ناشی از ریزش ارزش پول ملی ضروری است.
منبع:خبرآنلاین
آخرین اخبار
- فروردینماه پر رکورد گلگهر
- جزییات طرح یارانهای دولت برای دهکهای یک تا پنج
- فرش قرمز برای اسکناس درشت؟
- مراسم معارفه مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار شد
- برگزاری باشکوه شبهای قدر در مسجد گوهرشاد گهرپارک
- درآمد عملیاتی ۶۴هزار میلیارد تومانی گل گهر در سال ۱۴۰۲
- خبر وزیر اقتصاد از واردات ۲۰ هزار خودرو
- سکه به کانال تاریخی ۴۱ میلیون تومان رسید
- خبر مهم برای متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن
- سال پر رکورد گلگهر
- تحقق رشد تولید ١٧/٨ درصدی محصولات کنسانتره و گندلهی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- آمار عجیب از مصرف بنزین ایرانیها در نوروز
- آمار جدید واردات خودرو اعلام شد
- مشکل اقتصاد ایران، جهالت مدیران رانتی و کوتهبین است
- افتتاح دفتر نمایندگی اداره پست در منطقه گلگهر
- حضور نماینده سیرجان در گل گهر
- پاتک بانک مرکزی به متخلفان ارز مسافرتی
- نتایج تکمیل ظرفیت کنکور اعلام شد
- آغاز ثبتنام ۹ مدل خودروی وارداتی
- پیشبینی بازار سرمایه در سال آینده
- ورود سامانه بارشی جدید به کشور
- تعیین نرخ کرایه اتوبوس، تاکسی و مترو برای سال ۱۴۰۳
- پژوپارس به آخر خط رسید
- مجمع عمومی فوقالعاده شرکت گلگهر برگزار شد
- سیف، اقدام بانک مرکزی را پسندید
- سیل در سیستان/عکس
- مسدودی 10 روزه جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال
- رتبه ایران در تولید گاز
- واردات خودرو فقط با کارت بازرگانی
- عرضه کنسرو ماهی با ۱۵ درصد تخفیف
- بارش دوباره در کشور
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- چگونه خودرو مزایده ای بخریم؟+ شرایط
- ارزش آلتکوینها بهزودی از مرز ۳ تریلیون دلار خواهد گذشت!
- تخصیص ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در سال جاری
- بازدید رئيسجمهور از دستاوردهای گل گهر حوزه بومیسازی و اقتصاد دانشبنیان
- ۱۰ اقتصاد برتر دنیا در سال ۲۰۲۴
- ثبت رشد 52 درصدی کنسانتره مولیبدن در کارنامه 10 ماه شرکت ملی مس
- درخشش گل گهر در چهارمین جشنواره اینوماین (INNOMINE)
- استمرار افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- ریزش قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی در بازار
- چرا زمان واریز یارانهها تغییر کرد؟
- تفاهمنامه همکاری بین «شرکت ملی مس» و «حوزه هنری» منعقد شد
- گزارش بازدید رهبر معظم انقلاب از آخرین دستاوردهای گلگهر در حوزه بومیسازی
- همکاری های شرکت ملی مس با وزارت زمین شناسی و معدن ازبکستان
- آغاز عرضه اوراق گواهی سپرده با سود ۳۰درصدی از امروز
- امسال بیش از یک میلیون خودرو در کشور تولید شد
- درخشش گروه گلگهر در رتبه بندی ۱۰۰ شرکت برتر ایران (IMI100)
- ملی مس در 3 شاخص رتبه نخست را کسب کرد
- به ایفای نقش گلگهر در رشد اقتصادی کشور امیدوار هستیم
- سایت آموزش خطوط هوایی مجتمع مس سرچشمه رفسنجان افتتاح شد
- نمایش دستاوردهای جهادی درمانی قرارگاه سازندگی مس
- تفاهمنامه همکاری شرکت مس با دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شد
- ۲ هزار مگاوات نیروگاه صنایع تا پایان سال آینده وارد مدار میشود
- قیمت بازاری تولیدات ایرانخودرو
- شرایط فروش نقد و اقساط تیگو7 پرو با قیمت جدید
- استعلام دهک بندی یارانه با کد ملی
- شرایط جدید ثبت نام خودرو
- دستاورد موفقیتآمیز گلگهر در کسب و استقرار استانداردهای مدیریتی
- جلسه بررسی پیشرفت انتقال آب خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی
- آیین تجلیل از بانوان شاغل در منطقه گلگهر
- طرح احداث کارخانه اسید فسفریک بندرعباس رسماً وارد فاز اجرائی شد
- وداع باشکوه مردم سیرجان با شهید حسین علیبیگی
- اعلام تعداد خودروهای مازاد سایپا
- نامه اعتراضی خاندوزی به FATF
- هزینه هنگفت ایرانی ها برای آرایش و بهداشت
- جیره بندی آب در تهران؟
- توضیحات معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان درباره حادثه تروریستی
- فرمول جدید قیمت گذاری خودرو
- انتصاب مدیر حوزه مدیرعامل و مدیر گروه روابطعمومی شرکت ملی صنایع مس
- نخستین جلسه دادگاه شرکت هنزو
- تداوم افزایش درآمد عملیاتی شرکت معدنیوصنعتی گلگهر
- قیمت بنزین چه تغییری میکند؟
- دریافت کد ملی از خریداران طلا الزامی شد؟
- هک اسنپ فود چه بود؟
- ارائه دستاوردهای گلگهر در نمایشگاه تامین زنجیره فولاد و مس
- حضور گلگهر در نمایشگاه صنایعبومی پدافند غیرعامل
- تورم نقطه به نقطه آبان ماه کاهش یافت
- جمعیت ایران ۸۹ میلیون نفر شد
- ۶ خودروساز ایرانی در برنامه راهبردی ۲۵ ساله با چین خودروهای برقی تولید میکنند
- اعطای دو جایزه «مدیریت راهبردی روابط عمومی» و «اطلاعرسانی» به مس
- اعطای نشان ویژه مسئولیتهای اجتماعی به گلگهر
- درآمد عملیاتی کگل به ۴۱۱ هزار میلیارد ریال رسید
- تاکسیهای برقی بهمرور داخلیتر میشوند
- هشدار صندوق بین المللی پول
- پنج خودرو به سامانه یکپارچه فروش اضافه شد
- حضور پررنگ گلگهر در نمایشگاه اختصاصی اوراسیا
- عرضه ۷ خودرو آغاز شد
- برگزاری کنگره شهدای ورزشکار سیرجان
- اولین کنسانتره تولیدی مجتمع مس درآلو به مجتمع مس سرچشمه رفسنجان فرستاده شد
- نمایش هنرهای سنتی کشور در نمایشگاه بزرگ صنایع دستی سیرجان
- برند ناشناخته هندی، سامسونگ و شیائومی را جا گذاشت
- سقوط رتبه دومین اقتصاد بزرگ جهان
- بازديد وزير صمت از غرفه گلگهر در نمايشگاه اورآسيا
- حضور شرکت ملی مس ایران در دومین نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران
- حضور فعال گلگهر در نمایشگاه بینالمللی ایرانمتافو
- 1500 میلیارد تومان قرارداد ساخت داخل ملی مس با شرکتهای دانشبنیان
- زمان پرداخت وام ۳۵۰ میلیونی مسکن روستایی
- جزئیات تازه از ویروس چینی جدید
- فردا کجا برف می بارد؟
افزودن نظر جدید